BÜYÜK BİR SABUN KAZANI

BÜYÜK BİR SABUN KAZANI

Ben, Nizip’i ‘önceleri’ her tondan yeşilin hakim olduğu ve sayısız adn ırmakları tarafından sulanan cennetten bir köşeye benzetirdim. Sonra gördüm ki. Nizip, elvan türü sabunların üretildiği doğal ve tarihsel bir büyük sabun kazanıdır.
Çocukluğumun ve gençliğimin Nizip’inin (yani bu doğal ve tarihsel sabun kazanının) sınırlarını, Batıda Taşbaş Dağı ile Nizip Çayı; Doğusunu Yastı Hâyrat ile Hamam Çukuru; Kuzeyini Hevreke Deresi ile Karpuzatan Menbaı; Güneyini de Taş Köprü ile Karlık çevrelerdi. Tabi ki bu sınır benim ile birlikte büyüdü, enine boyuna yayıldıkça yayıldı. Yani sabun köpükleri kazandan taşmaya başladı... Şu gün için dahi sistemli bir şekilde hâla taşmaya devam ediyor.
İlçemizin batısındaki Taşbaş Dağı ile ilk yerleşim merkezi olan Tepe Başı (Tepe Mahallesi) arasında bir düğün alayı gibi süzülen Nizip Çayı; Kuzey Batısındaki ‘içme suyu ihtiyacının karşılandığı’ Karpuzatan menbaı ile nebatlar içinde kara altın olarak adlandırılan zeytin ve de adı iltifatların en anlamlısına paye olan Antepfıstığı; dün olduğu gibi, bu gün de bu doğal ve tarihsel sabun kazanının temel ihtiyaçlarını karşılayan hammaddeleridirler. Arpa, buğday, mercimek,üzüm, nohut, soğan, sarımsak, pamuk ve ‘sayısız’ küçüklü büyüklü diğer bitki ve ot türlerini de dolgu hammaddelerine benzetirim.
Barak Ovası ise bu doğal sabun kazanının uçsuz bucaksız bir sergi alanı gibidir... Ve Belkıs’taki (doğrusu BALGIZ) höyükler ve ZEUGMA ile Dünyanın ilk yedi kilisesinden biri olan Fevkani Kilisesi ve asırlı camileri ‘bana daima’ sabun kurutma kafeslerini hatırlatır..
Ayrıca ilçemizin dört bir yanına dağılmış olan ve de bereketli toprağımızın fiziksel gebeliğini anımsatan antika yüklü höyüklerini ise ‘başka bir bakış açısıyla’ tarihsel aromalar olarak elvan türlü sabun hamurlarının karıştırıldığı bıratonlara benzetirim.
Ve ben kendimi bildim bileli Nizipliler ‘alınları açık, yüzleri ak olarak’ bu doğal ve tarihsel büyük sabun kazanından geçimlerini sağlar ve de dünya çapında değerler üretirler.. Ve ben şu hususta iddia eder ve derim ki; dünyanın ilk organize iş bölümü bu doğal kazanın içinde gerçekleşmiştir.
NİZİPLİLER
Bu tarihsel ve doğal büyük kazandan ötürüdür ki, Nizipliler çalışkan, dürüst ve hoşgörülüdürler... Yardımlaşmayı, dayanışmayı ve yeni ve de daha anlamlı, ‘iyi, güzel ve yararlı’ değerler üretmeyi ve ikramı ve paylaşmayı severler... Doğalarına karşı hassas, sosyal sorunlarına karşıda çok duyarlıdırlar.
Niziplilerin ağızları baldan tatlıdır... Lehçeleri Türkçe’mizi güçlendirir. Dünyanın hangi bölgesinde bir Türk ya da Türk kökenli varsa onunla rahatlıkla anlaşabilecek zenginlikte bir lehçedir bu. Nizip ağzında bir objenin birden çok adı vardır. Böylesine zengin bir kelime hazinesine sahip olan Nizipli konuşurken asla zorluk çekmez... Dolayısıyla da Niziplinin sohbetine doyum olmaz... Nizipli her ortamda ve her zaman coşkulu, sıcak ve samimidir.
Ben, Niziplinin ses tonundaki ritmik ahengi Altay dağlarının doruklarından süzülen kar sularının hışırtısı ile Akdeniz sularının sahildeki kelebek gözü kumları okşarken çıkardığı iki enstrümanlı bir orkestranın çaldığı huzur, sevinç ve sevgi yüklü melodilere benzetirim.
Nizip lehçesinde Arap’ın Kaf’lı, Kürt’ün Kır’lı, Acemin Kah’lı, Ermeni’nin Kad’lı, Muhacır’ın Kele’li ağzı, Türkçe’nin öz mayasıyla öyle bir yoğrulmuştur ki, Nizip’te kimin ana dili Türkçe, kiminki Arapça, kiminki nece ‘kolay kolay’ anlayamazsınız!... Hele de resmi bir toplulukta... Kişi, soyunu, aşiretini ya da köyünü kendisi belirtmez ise onun hangi etnik gruba mensup olduğunu (Türk mü, Arap mı, Kürt mü, Ermeni mi, Acem mi, Muhacır mı, Türk kırması mı?) anlayamazsınız... Bunun en bariz nedeni, Nizip’e (bu doğal ve tarihsel sabun kazanına) tarihin hiçbir döneminde bir etnik grubun egemen olamamasındandır.
Nizip’te uzak yakın tarihten bu yana Oğuzlar, Uygurlar, Tatarlar, Baraklar, Beydilliler, Türkmenistanlılar, Avşarlar, Selçulular ve diğer Türk boylarından oluşan Türkler çoğunlukta olmakla birlikte, Arnavutluk, Bulgaristan ve Yunanistan’dan gelme muhacır Türkler ile Kürtler; Mısır, Irak ve Suriye’den gelme Türk kırması Araplar; İran’dan gelme Acemler; Kafkaslardan gelme Ermeniler ve Kazaklar ile Yahudiler ve Rumlar hep bir arada ‘’sevgi ve saygı ortamında’ kaynaşmış olarak, sanki küçük bir Birleşmiş Milletler Topluluğu gibi yaşadılar ve yaşıyorlar da...
Ben, Nizip’te, hiçbir zaman bir ırkın veya bir aşiretin bir diğerini aşağıladığını ya da sosyal yaşam etkinliklerinden dışladığını ne duydum ne de gördüm...
Nizip’te ‘’birlik ve beraberlik içinde’’ onurlu ve saygın yaşamın ölçütü, daima kim çalışmışsa kazanmış ve hak etmiştir prensibi olmuştur.
Bir ırka mensup etnik grup ya da aşiret bireyleri hiçbir zaman diğerlerinin ne işine, ne eğlencesine, ne örf ve ananesine, ne de dinsel inançlarına asla sınırlama getirmemiştir. İnsani ve ahlaki ölçüler içerisinde herkes birbirini onure etmek hususunda daima yarışmışlardır. Nizip’te ne yoksula yoksul, ne de zengine zengin denir... Nizip’te yaşayan her insan, ırkı, aşireti, dili, dini ve yaşam standardı ne olursa olsun salt insandır. O kadar.
Hadi geliniz de bu doğal ve tarihsel sabun kazanının mensuplarını sevmeyiniz, saymayınız!... Mümkün mü?

Not: Bu yazı 6-13 Ağustos 1996 tarihinde saygıdeğer hocam Fahri ANLAROĞLU ve mahdumlarının Gaziantep’te çıkardıkları HEDEF Gazetesinin 177. sayısında, KATKI adlı köşemde yayınlanmıştır.