Yaz Saati 225 Yıldır Tartışılıyormuş...
Yaz saati uygulaması fikri 1784’te ortaya atıldı, ilk olarak 1916’da uygulandı. Ancak faydası hâlâ tartışmalı.
Gün ışığından daha fazla yararlanma fikri ilk kez 1784’te ABD’nin Fransa elçisi olan Benjamin Franklin tarafından ortaya atıldıysa da modern yaz saati uygulaması projesi hem Yeni Zelandalı böcek bilimci George Vernon Hudson’a hem de İngiliz müteahhit William Willet’e atfediliyor.
Hudson, 1895’te yazdığı bir makalede gün ışığından daha fazla yararlanmak için iki saatlik bir ayarlama yapılmasını tavsiye ediyordu. Willet de Hudson’dan bağımsız olarak 1907’de yazdığı makalede, insanların yaz günlerini uyuyarak geçirmemeleri için yaz aylarında saatlerin ileri alınmasını önerdi.
Ancak yaz saati uygulaması ilk kez 1916’da Almanya’nın Birinci Dünya Savaşı’ndaki müttefikleri ve bu ülkelerin işgal ettiği topraklarda, savaş zamanında kömür kaynaklarını daha verimli kullanmak amacıyla uygulanmaya başladı. Sonra birçok Avrupa ülkesi ve Rusya da yaz saati uygulamasını başlattı. ABD de 1918’de bu uygulamayı kabul etti.
153 ülke uygulamıyor
Halen yaz saatini en az bir bölgesinde uygulayan ülke sayısı 83, bütün bölgelerinde yaz saati uygulayan ülke sayısı 74. Yaz saati 153 ülkede ise hiç uygulanmıyor.
Avrupa’da İzlanda hariç bütün ülkeler; Amerika kıtasında ABD, Kanada, Meksika, Küba, Brezilya, Şili; Asya’da Ermenistan, Azerbaycan, İran, Pakistan; Afrika’da Mısır, Fas ve Tunus yaz saati uygulamasını kullanan ülkeler arasında bulunuyor.
Faydalı mı, değil mi?
Yaz saati uygulamasının faydalı olup olmadığıysa halen tartışılıyor. Bu uygulamayı savunanlar, güneş ışığından daha fazla faydalanılması sayesinde elektrik ve yakıt kullanımının azaltıldığını savunuyor. Brezilya ve Japonya’da yapılan iki ayrı araştırmada uygulamanın enerji ve yakıt tüketiminde tasarruf sağladığını ortaya koydu. Ancak uygulamanın elektrik ve yakıt tüketimini azaltmadığını, hatta artırdığını gösteren araştırmalar da yapıldı.
1999’da yapılan bir araştırma, yaz saatinin AB’deki eğlence sektörünün gelirinde yüzde 3’lük bir artış yarattığını gösterdi.
Güneş ışığından daha fazla faydalanmanın sağlık açısından da hem faydalı hem zararlı olabileceği belirtiliyor. Güneş ışığı sayesinde vücudun D vitamini üretiminin arttığı, ancak zaten çok güneş alan bölgelerdeki insanlarda cilt kanserine yol açabileceği kaydediliyor. Yaz saati uygulandığı dönemde erken kalkmanın depresyon riskini azalttığı da belirtilirken, bunun tam tersini savunanlar da var.
Kaynak:mil.
