Baraklar üzerine

BARAKLAR ÜZERİNE

Sitede bu konu üzerine yazılmış bir kaç makale gözüme ilişti.okudum ve yazanların eline sağlık diyerek karınca kaderince kabilinden bir iki ilavede ben eklemek istedim.Barak anlam olarak bir boyun adı ve aynı zamanda bu boyun şu anda oturdukları ovanın adıdır.Bilindiği üzere bu ova Fırattan başlayarak Batıda Sacur çayına kadar devam eder.Güneyden Suriye sınırı ve kuzeydede Nizip-Birecik asfaltı ile sınırlandırılır.Baraklar bu coğrafyaya 19.yüz yılın başlarında yerleşmeye başlalar ve o tarihten sonrada burası bara ovası olarak söylenmeye başlanır.Barak topluluğunun tarih sahnesine İranın Horasan bölgesinde ilk kez çıktıkları bilinmektedir.Buradan şiddetli bir tazyik yada bir kuraklık olayına bağlı olarak Anadoluya geçtikleri onların sözlü tarihlerinden anlaşılmaktadır.Hatta bu göç ile ilgili olarak onların destanlarında göç yolları sayıları ve liderleri hakkında geniş anlatımlar mevcuttur.Anadoluda yerleştikleri bölge Yozgat ve Uzun yayla dolaylarıdır.Ancak bu göçün tarihi hakkında kesin bir tarih vermek mümkün değildir.Osmanlı kaynaklarında Baraklarla ilgili ilk bilinen ilk resmi kayıtlar Kanuni dönemi tahrir defterleridir.Tarihlendirmek gerekirse bu 16.yüz yıllardır.Bu durumda onların Anadoluya gelişleri 15-16.yüz yıllar olmalıdır.Nitekim aynı topluluk 17.Yüz yılın sonunda Oğuzların bir diğer kolu olan Beydililerle birlikte bu kez Yozgat ve dolaylarından Culap ve Rakkaya zorunlu iskana tabi tutulurlar.Yani onlar için bir nevi bir sürgün hayatı başlar.bu şekilde olaylar gerek onların sözü tarihlerindeki anlatımlarda ve gerekse Osmanlı kayıtlarında ki yazılardaki gibi devam eder gider.Barakların menşeyleri ile ilgili şüphe ve tereddüte mahal bir yer yoktur.Onlar bilindiği gibi Oğuzların Bayat boyunun Dulkadirli oymağına mensup bir türk boyudur.Ancak tarihte bildiğimiz bu adla anılan (Barak Baba-Barak Hacip) bazı şahsiyetler ile ilgili bir irtibatlandırma vardırki bunun konu ile ilgili bir bağlantısı yoktur.Anadoluda yaşadığını bildiğimiz Barak Baba 13.Yüz yıllarda yaşamış bir kişi Oysa o tarihlerde Baraklar İran bölgesindidir.Henüz Anadoluya gelmiş değillerdir.O halde kayıtlar bir yana mantıkende bu adlı şahısla Barakların bir ilgisi olamaz.Barak Hacip esasen Moğol menşeyli bir kişi. o halde bu şahsında bu toplulukla bir bağının olmaması gerçeğin kendisidir.Bir başka yakınlaştırmada Hacı Bektaş Veli ile olanıdır.Bu şahsın zamanındada Barakların Anadoluda olmadıkları tarih kronolojisiden bilinmektedir.O zaman ne ilgisi vardır Baraklarla Hacı Bektaşi Velinin? Esasen bütün araştırmacıların Barakların menşeyleri hakkında hemfikir oldukları görülmektedir.Barakların tartışma götüren yanları onların dini inançları ile ilgilidir.Bu husus Barakların Alevi olmaları yolundadır.Bu husus bir çok araştırmacı tarafından kabul edilen bir görüş olarak kabul edilmektedir.Bunun evreleri ise şöyledir.Baraklar Anadoluya geldiklerinde Alevi inancı içerisinde oldukları Anadoluda ise zaman içerisinde sünnileşdikleri kabul edilmektedir.Bir çok araştırmacı (Prof.Dr.Cahit Tanyol ) bunun izi olarak Barakların yaşam tarzlarınında Alevilik geleneğinin olduğunu belirtirler. Ancak bugün için bu ifadeyi kullanmak onlara haksızlık olurki gerçekten bununla ilgili hiç bir husus görülmemektedir.Son yıllara kadar yöreye gelen Alevi dedeleri sadece eski geleneğin bir devamıdır.ve zaten onlarında şu yıllarda gelmeleri bitmiştir.Topluluk Türk Milli şuuru içerisinde yine islamiyetin sünnilik kolu yolunda dinlerini en iyi şekilde yaşayarak,verimli topraklarü üzerinde mutlu bir şekilde yaşamlarını,gelenek ve göreneklerini sürdürerek devam ettirmektedirler

Güzel bir araştırma, birde Kilisle ilgili böyle araştırma yapsanız onların geçmişinide çok merak ediyorum.

Hocam ilginize teşekkür ederim. Nizip çok kültürlü bir bölge. Özellikle Barak konusu başlı başına işlenmesi gereken bir konu. Sizin gibi değerli araştırmacılarımızın sayesinde bu kültürün inceliklerini öğreniyoruz.