Yazdırılabilir Görünüm
BARAK TÜRKMENLERİ: Türklerin boylarından biridir. Şu an İran topraklarındaki Horasan şehri atayurtlarıdır. Horasandan 84000 hane iskan (göç)etmiştir. Şu an Gaziantep ilinin Karkamış, Nizip, Oğuzeli ilçelerinde yaşamaktadırlar. Kendilerine has kültürleri vardır. Kültürlerinde kendi adlarıyla anılan Barak uzun havaları önemli yer tutar. Bu uzunhavalerda kendilerine ait bütün bilgileri sözlü olarak sonraki kuşaklara ulaştırmışlardır. Ünlü ozanları Karacaoğlan, Dedemoğlu, kılınçoğlu, Garip’tir.
Barak Havaları:
Halk Müziğimizde bir uzun hava çeşididir. Gaziantep’in Nizip ve Oğuzeli ilçesi dolaylarında yerleşmiş Barak aşiretine özgü bir müzik olan bu uslsüz ezgilerin başlıca özelliği, on bir heceli maya biçimindeki özgür kıtalara söylenmesidir. Seslendirme sırasında tril ve çarpma gibi süslemelere sıkça yer verilir. ’’Barak Ağzı’’yla söylenen bu uzun havalar, bazen bir buçuk oktavı bulan bir ses alanını kapsar.
Barak aşiretinde kadınlı erkekli yürütülen oyunlar da vardır. El ele ve halka şeklinde yürütülen ’’Barak Halayı’’ ya da ’’Barak İki Kamış’’ denen dans, Baraklara özgü nitelikler taşır.
Kaynak:Ferruh Arsanır, ’’ Gaziantep Folkloru’’, Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları.
BARAK HAVALARI
Barak sözcük olarak değişik anlam taşır:
1- Türkmenlerin yetiştirdiği çok kıllı av köpeği.
2- Yöredeki bir efsaneye göre akbabanın biri iki yumurta çıkarır. Yumurtanın birinden çok tüylü olan bir akbaba yavrusu çıkmış. Adına barak denmiş. Baraklar da adını buradan almışlar.
3- Türkmen göçlerinden birinde göçün başını çeken boya bayrak anlamına gelen Barak denmiştir. Bu bilgi değerli halkbilimci Cemil Cahit Güzelbay’ın Barak’lı 90 yaşında (yıl 1971’de) İdris Ağa’dan öğrendiği açıklamadır.
Barak havaları, Barak Türkmenlerine özgü bir uzun hava türüdür. Barak Türkmen köyleri Gaziantep’inNizip ilçesiyle Urfa’nın Akçakale ilçesi arasındadır. Bu ovaya Barak Ovası denir. Önceleri Karkamış olan beldenin adı "Barak Bucağı" olarak 1970’de değiştirilmiştir. Barak ovasının güneyinden Suriye sınırı geçmektedir. Bu nedenle Barak aşiretinin birçok köyleri bugün Suriye toprakları içinde kalmıştır. Barak Ovası’nda Suriye topraklarında kalanlar ile birlikte 81 Barak köyü vardır.
Barak havaları, Barakların yaşadığı yörelerde yaygın olup, özellikle Oğuzeli, Kilis, Nizip, Adana ve Kahramanmaraş’ın kimi kesimlerinde canlılığını korumaktadır. Sözlerinde genellikle iskan (göç), doğa, sevda, ölüm, halk hikyelerinden alınan konuları bulmak mümkündür. 11’li hece ölçüsünün kullanıldığı dizilerde "aman", "yavrum", "yandım", "gine", "yet miyecise" gibi katma sözler kullanılmıştır. Uzun hava söylemeden önce söyleyeni uzun havaya hazırlayıcı nitelikte bir açılış yapılır. Açış, bağlama ya da zurna ile olur. Çalgının yaptığı açışta en önemli ve belirgin tür özelliği, çok sık sekilemelerin yapılmasıdır. Barak havalan Hicaz, Hüseyni, Rast, Saba makamlarının kullanıldığı uzun havalardır. Kimi Barak havalarında Hüseyni başlanır, sözlerin bağlandığı kısımlarda Hicaz makamına geçki yapılır, sonra, Hüseyni’ye dönülür. Uzunhavalar genellikle tiz seslerden başlar, inici bir yapı gösterirler. Türü belirleyen diğer öğeler, trillerin ve zaman zaman ters glisandoların yapılması, motif ve küme sekilemeleridir. Yörede bu türü seslendiren başarılı seslendiricilerden Adana’lı Halit Araboğlu ve Kilis’li Aslan Sazcı’yı sayabiliriz.
Barak havaları yöre oyunlan oynanmadan önce ya da oyun aralarında da sıkça seslendirilir.
Gider dumam da gider yayladan gider
Şeydi Battal gibi kurmuş cenk eder
Aman bu yıllık da canım canım karadan gider
Firuz Bey Acem ’e gitti durnalar
Şemsi kamer doğmuş yarin yüzüne
Ateş saldın vücuduma özüme
Aman Kıya bakma da canım nazlı yarin yüzüne
Finiz Bey Acem ’e gitti durnalar
Duygu Dolu Gönül Sesi Türkülerimiz
Figan Karahasan Temel Hakkı Karahasan
Barakla ilgili en iyi bilgileri barak isimli üyelerimiz bilir ama hiçbiri bu konuya yorum yapmamış?Özellikle barak27 kardeşimizin daha geniş bilgiler verceği düşüncesindeyim.
Sayın Kumral Ada, bu konuya ilişkin bir makale, "Kütüphane" bölümünde mevcut. İlgilenenler bakabilir..