Antep Savunmasında Nizip ve Tahir Gali Destanı
Kurtuluş savaşında Antep bölgesinin özel bir önemi vardır.Yerel birliklerin işgalci kuvvetlere karşı vermiş olduğu mücadele gerçekten de takdire şayandır.Bizler kendi bölgemiz ile ilgili dedelerimizin yaşadıklarını ögrenmeye çalışırken Şahinbey gibi,Şehit Kamil gibi ve Habeş Böler gibi isimlerin destanlaştığını görürüz.Gerçekten de çok büyük nimmet borçlu olduğumuz bu insanların sayısı bilinenden daha fazladır.İşte bunlardan bir tanesi de Tahir Gali'dir.Kimilerine göre o askeri bir deha, kimilerine göre ise ordusunu arkasından vuran bir hain. Tahir Gali'nin Fransız tarihindeki yeri bu cümlelerle ifade edilmektedir. Aslen Cezayirli olan Gali 1881'deki Fransız İşgali sırasında önce esir daha sonra da farklı bölgelerdeki savaşlar için Fransız işgal ordusuna asker olarak alınan Cezayirli bir gençtir. Askeri dehası ve manevra kabiliyeti kısa zamanda fark edilen Gali, Fransız Suvari Livasında(Tugayı) ki ilk rütbeli yabancı askerdir.Tahir Gali'nin Yakın tarihimizdeki yeri çok büyüktür.Aslında 700 Yıllık Osmanlı Tarihinde Cezayirli komutanların sayısı oldukça fazladır. Özellikle Osmanlı Donanmasındaki Deniz Kaptanlarının bir çoğu Cezayirlidir.Tarih içerisinde Cezayirlilere Osmanlı tarafından büyük güven duyulmuş ve birçok önemli makamlara getirilmişlerdir. Cezayirli Hasan Paşa 1768 Yılında Osmanlı Devleti Baş sadrazamlığına kadar yükselmiştir.1.Dünya savaşıda birçok dengelerin bozulmaya başladığı 1910'larda Cezayirlilerin büyük bir çoğunluğu Osmanlı topraklarına sığınmışlardır. Cezayirlilerin, Çanakkale savaşında gönüllü olarak Osmanlı ordusunda yer almaları bu insanların ne kadar dost ve müttefik olduklarının güzel bir kanıtıdır. Birçok aile ve yigit savaşçıları kurtuluş savaşımız sırasındaki davranışları da unutulmayacak olaylar arasındaki yerini almıştır.Birçok tarihçiye göre Cezayirliler göçle Anadolu'ya gelmelerinin dışında Tahir Gali gibi Fransız askeri olarak gelenler de vardır. Fransızlar 1881'de Cezayir'i işgalinin ardından buradaki gençleri toplayarak Fransız ordusuna almışlardır. Diger tüm kapitalist güçler gibi onlarda savaş için başka milletlerin evlatlarını kurban seçmişlerdir.Tahir Gali Fransız ordusunda rütbeli bir komutan olarak 1918 yılında Suriye bölgesindeki Fransız karargahına katılır. “ Ruslara karşı savaşacaksınız " denilip Suriye'nin Lazkiye şehrine gönderilir ve burada Osmanlı ordusuna karşı kendisini Fransız saflarında bulur. İşgal ettikleri şehirde okunan ezanlardan savaştıkları ülkenin Rusya değil, Osmanlı olduğunu öğrenir. Bunun üzerine Tahir Gali ve emrindeki 47 Cezayir askeri İşgalci Fransız ordudan kaçmayı başararak Urfa'ya kadar gelirler.Bu yüzden, Türkiye Cumhuriyeti kurulduğunda kendisine vatandaşlık verilen Tahir Gali'ye KAÇANKULP soyadı verilmiştir. Sıdrate kabilesinden Tahir Gali'nin oğlu Yahya KAÇANKULP,babasının Nizip'i ele geçiren Fransızlara karşı nasıl mücadele ettiğini onun anılarından tüm dünyaya aktarmıştır.(İbrahim Doğan/ Aksiyon Dergisi 25.10.2004)Aksiyon dergisinde yayınlanan Kaçankulp'un ifadeleri,Tahir Gali'nin yaşadıklarının bir destan niteliginde olduğunu göstermektedir.Gerçekten de Gali'nin mücadelesi ve askeri dehası bizlere önemli bir dostluk örnegi bırakmıştır. Tahir Gali'nin oğlu Yahya Kaçankulp'un anlattıklarına göre, babasının Fransız ordusunda bulunduğu sırada büyük bir çoğunluğu Ermeni olan Fransız askerlerinin kullandığı Ermenice ve Fransızca'yı anadili gibi konuşmaktaydı.
Tahir Gali ve arkasaşlarının havaya uçurduğu Birecik'teki ahşap köprü
Bu avantajı iyi kullanan ve Fransız işgal kuvvetlerini iyi tanıyan Gali, yanına aldığı 2 cesur arkadaşı ile Fransız ordu elbiseleri giyerek Fransız askerlerinin nöbet tuttuğu Nizip yoluna giderler ve Fransız birliklerine katılırlar. Burada parolayı öğrenerek birlik içindeki Cezayir kökenli askerleri de taraflarına çekmeyi başarırlar. Sayıları 90 civarına varınca Fransız arkerleri ile çarpışırlar ve yoldaki tüm Fransız nöbetçileri öldürürler . Kısa süredehaberci atlı birliklerle Urfa'ya Nizip yolunun açıldığı haberinin verilmesi üzerine 1700 kişilik Türk süvari birligi Nizip'e gitmek üzere yola çıkar. Birecik yakınlarında Fırat nehri üzerinde ahşaptan yapılmış bir geçiş köprüsü Tahir Gali ve arkadaşlarının Fransız birliklerindeki ögrentikleri bilgiler neticesinde gizli bir operasyonla havaya uçurulur. Böylece Nizip tarafındaki Fransız birliklerine gelecek yardımlar kesilmiş olur. İşte Tahir Gali'nin dahiyane saldırısı Antep-Urfa bölgesindeki direnişin fitilini ateşlemiştir.İlk önce Birecik ve Nizip bölgesinin işgalci güçlenden tamamen arınmasını sağlamıştır.Daha sonra başlayacak olan antep direnişine çok büyük katkılar sağlamıştır. Tahir Gali Bu zaferden sonra esir düşen Cezayirli Fransız arkerlerininden 300-400 kadarını serbest bırakmıştır. Ancak onlar da gönüllü olarak Antep'in savunması için Türk birliklerine katılmışlardır.Antep'in kurtulşundan sonra da bu bölgelere yerleşmiş ve Cezayir'e dönmemişlerdir.Her biri ayrı bir deger olan bu ecdadlarımızın ruhlarını rahmetle anıyoruz.
------------------------------------------------------------------------------
Yorumlayan: muharrem tarih 5/16/2006
Değerli hemşerim, Öncelikle sizin gibi bir insanın bu sitede olmasını kendi adıma bir şans olarak görüyorum.Ellerinize ve de yüreğinize sağlık!Bu güzel konuları nereden bulup çıkarıyorsunuz? Vallahi helal olsun diyorum. Araplar bize düşman diyenlere sanırım çok güzel bir ders olacak. Belki T.Gali Arap değildir ama mücadelesi bir destandan farksız. Eğer Nizip'te iseniz kısmet olur da yolum düşerse bir çayınızı içmek isterim. Makalelere bir defa yorum yazma şansımız varmış.Bunun düzeltilmesi beni memnun edecektir. M.Keto için sadece şaşırdığımı belirtmek istedim.Kimin aklına gelirdi Nizipli olacağı? Yoksa şahsıyla veya işiyle ilgili bir diyeceğimiz olmaz.Zira böyle bir düşünce zaten hayat felsefeme ters düşerdi. Tekrar ellerinize sağlık diyorum ve en içten duygularımla sizi selamların en güzeli ile selamlıyorum...
--------------------------------------------------------------------------------
Yorumlayan: taylan tarih 5/31/2006
öncelikle dedem tahir galiye ALLAH'TAN RAHMET DİLER YAZILARINIZLA GÖĞSÜMÜZÜ KABARTMANIZDAN DOLAYI TEŞEKKÜR EDERİM KEŞKE BU ÜLKEYE BİRAZDAHA OMUZ VEREBİLSEK KEŞKE BU ÜLKE ATALARIMIN GÖSTERDİGİ ÖZVERİYİ GÖSTERSE AMA NERDE BİZ YOKLUĞA VE YOKSULLUĞA SÜRÜKLENİYORUZ ZATEN DEDEM YOKLUK İÇİNDE HAYATA VEDA ETTİ SAVAŞTAN SONRA ARAYIP SORAN OLMADI ÇÜNKÜ ARTIK İHTİYAÇ KALMAMIŞTI NEYSE BU İNCE BİR SİTEM GENEDE BU ÜLKE İÇİN SAVAŞIRIM
--------------------------------------------------------------------------------
Yorumlayan: yusufpolat tarih 8/9/2006
Sanırım bu konuyu Aksiyon dergisinde okumuştum.Aksiyon dergisi Tahir Galinin oğlu ile ropörtaj yapmıştı.Ve gerçekten de yukarıdaki konu şahsen beni duygulandırmıştır.Allah bu insanlara gani gani rahmet eylesin.
