bios hakkında her şey.(birgün lazım olabilir)

CMOS, BIOS verilerini tutan yarı iletkene verilen isimdir. ( Complementary Metal Qxide Semiconductor). BIOS Setup' ı ilk açtığınızda ekrana gelen menüye de CMOS Setup adı verilir.Ok tuşları ile buradaki seçeneklerden birinin üzerine gelip enter tuşuna bastığınızda ya alt menülere geçilir, ya da bu seçenekler zaten kendi başına birer komuttur;

bu komut yerine getirilir. BIOS Setup' ın tüm pencerelerinde olduğu gibi bu pencereden de Esc tuşuna basılarak çıkabilir veya F10 tuşuna basarak yaptığınız değişiklikleri kaydederek çıkabilirsiniz.

Not : BIOS ayarlarını anlatırken "Enabled" ve "Disabled" terimlerini kullanacağız.Çoğu BIOS ayarlarının karşısında bulunana bu seçeneklerden ilki yani, "Enabled" o ayarın aktifolduğunu, "Disabled" ise devreden çıkarılmış olduğunu gösterir.


Standart CMOS Setup

Ana Menüden bu bölüme girdiğinizde, temel sistem ayarları ve sistem saati ile ilgili seçeneklere ulaşırsınız. Bunların işlevleri aşağıda sunulmuştur.

Date/Time : Sistem saatini ve tarihini buradan ayarlayabilirsiniz. Aslında sistem saatini ve

tarihini Windows veya DOS'tan da ayarlayabilirsiniz. İşletim sistemlerinin saat ve tarihleri

BIOS'dakilerden farkı olmaz. Tarih konusunda küçük bir not düşmek gerekli: Yıl iki basamaklı görünüyorsa 2000 yılı sorununuz olabiliyor. Yani 2000 yılında tarih 00 olarak görünecektir.


Sistem ve uygulamalarınızın tümü 1900 yılı gibi algılayabilir. Ancak uzunca bie süredir anakartlarda bu sorun, yıl dört haneye çıkarılarak giderilmiştir ve tarihin 2079 yılına kadargösterilmesi sağlanmıştır. Tabi anakartlarda bu sorunun çözülmesi her şeyi halletmeyebilir; bazı kritik yazılımlarda tarih yazılım tarafından belirleniyor olabilir. Bu durumda yazılımların güncellenmesi gerekir.


Sabit Diskler : BIOS ve anakartlar 4 IDE sürücüye (sabit disk veya CD-ROM) destekler.

IDE disketlerinizin ayarlarını "Hard Disks" adlı bu bölmede görebilirsiniz. Ancak sisteminizdeki IDE CD sürücüler veya SCSI sürücüler burada görünmez. Burada disklerinizin MODE bilgisini tüm disk sürücülerinizin için AUTO olarak seçmenizi öneririz. Böylese BIOS, POST sırasında diskinizin özelliklerini belirleyip sistemi ona göre açabilir. BIOS diskinizi bu şekilde, ana BIOS Setup menüsünden "IDE HDD Auto Detection" seçeneği ile BIOS'un diskinizi bulmasını sağlayabilirsiniz. Hard Disk bölmesindeki parametreler diskinizin kafa, silindir, sektör sayısı ve teknoloji ile ilgili bazı bilgiler içerirler. Nadirende olsa BIOS bazı diskleri otomatik olarak tanımayabilir. Bu durumda disk türünü (Type) "User"(Kullanıcı) olarak seçip disk üzerinde yazan bu parametreleri elle girerek diskinizi tanıtabilirsiniz. Neyse ki günümüzde tüm yeni anakartlarda "IDE HDD Auto Detection" seçeneği vardır ve bu çoğu diski tanımamazlık etmez.


Disk Sürücüler : Hemen hemen her PC'de bir disket sürücü vardır. Hatta bazılarında iki tane

olabilir. İşte bu bölmeden disket sürücünüzün tipini seçeceksiniz. Tek bir disket sürücünüz

varsa bunu 1.44M, 3.5" olarak seçebilirsiniz. Diğer disket sürücü (Drive B) ise "Not Installed"

(Kurulmamış) olarak bırakılır. Günümüzde çoğu disket sürücü 1.44MB'lık diskleri okur. Bir ara 2.88MB'lık disket sürücülerde çıktı ama bu kapasiteye sahip diskler pek yaygınlaşmadığından sürücüleride yaygınlaşmadı.


Video : Bu, monitörünüzün tipi ile ilgili bir ayardır. Eskiden 40 veya 80 sütunluk CGA monitörler veya mono monitörler varken bu ayar işe yarardı. Artık hep renkli VGA veya SVGA monitörler kullanıldığı için bu ayar EGA/VGA olarak bırakılıyor.


Halt-On : POST, yani BIOS'un gerçekleştirdiği donanım testleri sırasında bir donanım hatası ile karşılaşılırsa sistem durur. Halt-On seçeneği ile bazı hataların dikkate alınmamasını, POST işleminin devam ederek sistemin açılmasını söyleyebilirsiniz. Bu seçenekler aşağıdaki gibidir.
No errors POST hiçbir hatada durmaz.

All errors BIOS bir hata tespit ettiğinde durur ve size bu hatayı düzentmeniz için uyarıda bulunur.

All, But Keyboard POST klavye hataları dışındaki hatalarda durur.

All, But Diskette POST disket sürücü hataları dışındaki hatalarda durur.

All, But Disk/Key POST klavye ve disket sürücü hataları dışındaki hatalarda durur.


Bellek Bilgileri : Bu alandaki bilgilerde değişiklik yapamazsınız. Burada geleneksel (base),

uzatılmış (extended) ve diğer bellek kapasiteleri hakkında bilgi yer alır.


BIOS Features Setup

CPU Internal Core Speed : Bu sayıdaki ekran görüntüsünde görülmese de bazı anakartların

özelliğine bağlı olarak burada işlemcinin hızı görünür. (233MHz, 300MHz gibi). Bazı BIOS'larda bu değiştirilebilir bir değildir. Ancak yeni Abit, Chaintech gibi anakartlarda işlemci terfileri için bu bir seçenek olarak verilmiştir ve işlemci hızını anakart üzerindeki karmaşık jumperler ile değil doğrudan BIOS yazılımından ayarlamanıza izin verir. Bazı BIOS'larda ana menüde CPU&CHIPSET SETUP adlı ayrı bir bölümde de yer alabilir.


Virus Warning : Bu seçenek "Enabled" konumuna getirilmişse diskin boot sektöründe veya bölmeleme tablosunda (partition table) kazara veya virüsler marifeti ile değişiklik yapılması engeller.

Boot virüsleri için güzel bir önlemdir. Ancak diski FDISK ile biçimlerken veya Windows 95

kurulurken de bu bölmeler değiştirildiği için, bu seçenek "Disabled" konumuna getirmezseniz, diski FDISK ile bölmeleyip format atamazsınız. Anakart kitapçığınızda bu seçeneğin sürekli "Disabled" konumda tutulması gerektiği de yazıyor olabilir. Bunun nedeni, yeni işletim sistemlerinin bunu gerektirmesidir.



CPU Internal Cache : Bazı BIOS'larda "CPU Level 1 cache/CPU Level 2 Cache" olarak da görünür.

Yeni PII işlemcilerde önbellek işlemci üzerindedir. Sık kullanılan bazı bilgiler disk veya sistem belleği (RAM) yerine, geçici olarak hızlı önbellekte tutulabilir. Böylece bazı işlemler daha hızlı gerçekleştirilir. Sisteminizin performansını artırmak için bu seçeneği sürekli "Enabled" konumunda tutmalısınız.


BIOS Update : BIOS yongası ile bütünleşik BIOS güncelleme modülünün işlemciye gerekli bilgileri iletmesini sağlar. Enabled konumunda durmalıdır.

CPU Fast String : Performansı artırır. Bu yüzden "Enabled" konumda olması gerekir. Bazı BIOS'larda bulunmayabilir.


Quick Power On Self Test : POST işleminin 4 kez yerine (bazı PC'lerde 3 kez) bie kez yapılmasını sağlar. Sistemin hızlı açılmasını sağlamak için "Enabled" konumuna getirebilirsiniz.


Boot Sequence : PC'niz açıldığında BIOS'un işletim sistemi için önce hangi sürücüye bakması gerektiğini söyler. Sisteminizi açılış disketi ile açacaksanız bu sırayı A, C ... olarak

değiştirebilirsiniz. Normalde ise açılışın hızlanması için C, A ... olarak durmalıdır. Yeni BIOS'larda sistemin CD-ROM'dan veya diğer sürücülerden açılması için CD-ROM, E, F, LS/ZIP gibi seçenekler de bulunur.


HDD Sequence SCSI/IDE First : Bazı yeni BIOS'larda SCSI ve IDE diskleri bir arada kullananlar için konulan bu yeni seçenek, SCSI'ye ayarlandığında sistemin SCSI sürücüler üzerinde birden fazla işletim sisteminin boot edilmesinde de kullanılabilir.


Boot Up Floppy Seek : Bu seçenek "Enabled" konumda ise açılışta disket sürücü bir kez aranır.

Ama "Disabled" konumda ise sistem ara sıra disket sürücüyü yoklayarak doğru çalışıp çalışmadığını kontrol eder. Sisteminizin ara sıra işlem yapmayı kesip disket sürücüyü aramasını istemiyorsanız "Eisabled" konumuna getirin; çünkü default ayarı "Disabled" dır.

Floppy Disk Access Control : Bazı BIOS'larda bulunan bu ayar, sabit diskten disket sürücüye

dosya kopyalamasını engeller. R/W (Read/Write) seçilmişse, diskete yazdırma yapılabilir ve

disket okunabilir.


IDE HDD Block Mode Sectors : Bu seçenek, disketlerde veri transferi başına bir sektör yerine her transferde birden fazla sektörün işleme alınmasını sağlayarak disk performansını artırır. Tüm yeni diskler bu özelliği destekler. Bu tür yeni disketlerde seçenek "HDD Max" olmalıdır.


Boot Up NumLock Status : Klavyenizin sağındaki numerik tuş dizisi-klavyenizde NumLock tuşu basılı ise - rakamları yazmak için de kullanılabilir, ok ve fonksiyon (sayfa yukarı/aşağı kaydırma, metin sonuna/başına gitme vs.) tuşları olarak da. BIOS'ta bu seçeneği "On" durumuna getirirseniz; sistem açıldığında NumLock tuşuna basmışsanız gibi olur ve numerik klavye rakamları yazar.


Boot Up System Speed : Yeni bazı BIOS'larda bulunan bu ayarı, sistemin işlemci hızınıza uygun olarak açılması için "High" konumuna getirmelisiniz. "Low" konumda iken sistem dahili veriyolu hızında açılır. Bazı çok eski çevre birimleri ve oyunlar bu hıza alışık olmadığı için, Low seçeneği konulmuştur. Normalde "High" konumda durmalıdır.


Gate A20 Option : Bu seçenek, sistemin 1 MB üzerindeki uzatılmış belleği (extended memory) nazıl kullanacağı ile ilgilidir. "Fast" seçilmişse, sistem yonca seti Gate A20'yi kontrol eder. "Normal"e ayarlanmışsa, klavye denetçisindeki bir pin bunu denetler. Gate A20'yi "Fast" olarak seçmek, özellik Windows ve OS/2'de sistem performansını artırır.


Typematic Rate : Üç seçenek halinde bulunur. (Bazı BIOS'larda, "BIOS Features Setup" ekranının sağ tarafında yer alır.) Klavyede bazılı tutulan bir tuşun tekrarlanma hızını ayarlayan bu seçeneklerden ilki 'Typematic Rate Setting' dir ve "Enabled" konumuna getirildiğinde ikinci ve üçüncü seçeneklerin ayarlanabilmesini sağlar. "Typematic Rate (chars/sec)" adlı ikinci seçenek, klavyede bir tuşu basılı tuttuğunuzda, saniyede aynı karakterden kaç adet yazılacağını belirler. Pek gerekli bir ayar olduğu söylenemez. Üçüncü ayar olan Typematic Rate Delay ise, bir klavye tuşunu basılı tuttuğunuzda aynı karakterin tekrarlanarak yazılması için arada kaç milisaniye süre olması gerektiğini belirler.


Security Option : Sisteminize ve BIOS Setup'daki ayarlara başkalarının ulaşamaması için BIOS Setup'tan nasıl şifre koyabileceğinizi biraz ileride açıklayacağız. Bu seçenek ise bu şifrenin sistem için mi BIOS Setup için mi olması gerektiğini belirler. Hani bazen BIOS Setup'ta şifre koymanıza rağmen sistem takır takır açılır, yoksa sistemin şifre özelliği çalışmıyor mu diye sinirleriniz bozulur ya... İşte o zaman bu ayar "Startup" konumuna getirilmiş demektir. Oysa bu ayar "System" konumuna getirilirse, sistem açılışta şifre sorar ve şifreyi girmeden PC'nizi açamazsınız.


PS/2 Mouse Function Control : Yeni sistemlerde fare bir COM portuna değil, yuvarlak bir PS/2 portuna bağlanır (tabii bunun için PS/2 farenizin olması gerekir.) İşte bu ayar "Auto" ise

sistem açılışta PS/2 fareyi tanır ve IRQ12'yi bu fareye ayırır. Aksi halde IRQ12 başka kartlara ayrılabilir.


PCI/VGA Palette Snoop : Bazı grafik kartları (örneğin grafik hızlandırıcılar ve MPEG kartları) standart VGA olmayabilir ve renkleri düzgün şekilde göstermeyebilir. Bu ayarın "Enabled" yapılması sorunu giderir. "Disabled" olarak bırakılması önerilir.


OS/2 Onboard Memory >64MB : OS/2 işletim sistemi ile birlikte 64MB'tan büyük DRAM kullanıyorsanız bu ayarın "Enabled" yapın. Aksi halde "Disabled" olsun.


Video ROM BIOS Shadow : Bu ayar "Enabled" yapıldığında video BIOS'unun ROM tipi bellekten RAM tipi bellek ROM'dan hızlı olduğu için, "Shadow" adı verilen bu işlem sayesinde sistem performansı artar. Hemen bu seçeneği altında bir dizi bellek adresi göreceksiniz. Bunlar ROM kullanan diğer kartlara aynı işlemi uygulamak içindir. Ancak kitapçıklarına bakarak bu kartların hangi adresleri kullandığını öğrenmeli, ona göre bu seçenekleri "Enabled" konuma getirmelisiniz. Çünkü bu işlem 640-1024K arasındaki bellekten çalar.


CHIPSET Features Setup

Anakartın yonga seti ile ilgili ayarlar bu kısımda bulunur. Günümüzde çoğu anakartta bulunan yonga seti ve bellek ayarları ile ilgili seçenekleri bu bölümde anlatacağız.

EDO Auto Configuration : Bu ayar genelde default olarak 60 ns'ye ayarlanmıştır. 50 veya 70 ns'lik EDO RAM'ler kullanıyorsanız bu ayarı 50 veya 70 ns'ye getirebilirsiniz. EDO RAM ile ilgili teknik bilgiler içeren diğer ayarları olduğu gibi bırakmanız önerilir.

SDRAM Configuration : Sisteminizde SDRAM tipinde bellek kullanıyorsanız belleklerinizin hızını burada belirleyebilirsiniz. LX yonga setli anakartlarda bu ayar 8, 10 veya 12 ns olabilir.

BX anakartlar için geliştirilen 100MHz'lik belleklerde ise bu ayar 6 veya 8 ns olmalıdır. SDRAM ile ilgili teknik bilgiler içeren diğer ayarları olduğu gibi bırakmanız önerilir.


8/16 Bit I/O Recovery Time : 8 ve 16 bitlik ISA kartlar için zamanlama. Dafault ayarlarda

bırakılmalıdır.


Memory Hole at 15M-16M : Bu ayarı "Enabled" yapmak, belleği 15-16 MB arasındaki kısmını bu ayarı özellikle gerektiren ISA kartlara ayırır. Sisteminizde bu tür bir ISA kart yoksa ve bu

ayar "Enabled" edilmişse sistem belleği 1 MB az görünebilir. Özel bir durum olmadıkça bu ayarı "Disabled" olarak bırakın.


PCI 2.1 Support : Bazı BIOS'larda bulunan bu ayar PCI 2.1 standardının desteklenmesini sağlar. "Enabled" konumda tutulmalıdır.


DRAM are xx bits wide : Pariteli bellek kullanıyorsanız bunlar 36 bit'lik olarak kabul edilir.

Örneğin iki pariteli bellek modülü varsa bu ayar 72 olarak görünür. Paritesiz bellekler ise 32

bitliktir. Yine iki bellek modülü varsa bu ayar 64 olarak görünür.


Data Integrity Mode : Hata düzeltmeli (ECC) bellek kullanıyorsanız bu ayar ECC yapılmalı, aksi halde Non-ECC olarak bırakılmalıdır.


Onboard Serial Port 1 : Birinci seri portun bellek adresini ve IRQ'sunu gösterir. Bazı dahili

modemler bu portu (COM 1) kullanır ve seri portun iptal edilerek dahili veriyoluna yönlendirilmesini gerektirir. Bu durumda Seri port "Disabled" ayarına getirilir. Seri Port 1'in

default bellek adresi ve IRQ'su 3F8H/IRQ4'tür.


Onboard Serial Port 2 : İkinci seri portun bellek adresini ve IRQ'sunu gösterir. Seri port 1 için söylediklerimiz bu port için de geçerlidir. Seri Port 2'nin default bellek adresi ve IRQ'su 2F8H/IRQ3'tür.


Onboard Parallel Board : Paralel portun bellek adresini ve IRQ'sunu gösterir. Default değeri

378H/IRQ7'dir. Bir PC'ye paralel portlu giriş çıkış (I/O) kartı bağlanarak paralel port sayısı üçe çıkarılabilir. Ancak bu bellek adresi ve IRQlarında çakışma olmamalıdır.


Paralel Port Mode : Default ayar "Normal" dir. Bu, portun normal hızda ama tek yönlü çalışmasını sağlar. EPP modu portun çift yönlü ve maksimum hızda çalışmasını, ECP çift yönlü ve maksimum veri transfer hızında daha hızlı çalışmasını, ECP+EPP modu ise normal hızda çift yönlü çalışmasını sağlar. Özellikle tarayıcı, yazıcı gibi cihazlar bu modları kullanabilir.


ECP DMA Select : ECP modu hızlıdır ama bir DMA (Direct Memory Access - Doğrudan Bellek Erişimi) kanalının kendisine ayrılmasını ister. Seri porta ECP veya ECP+EPP modlarından birini kullanan bir aygıt takmışsanız ve seri portu buna göre ayarlamışsanız işte bu seçeneği default ayarı olan "Disabled" dan çıkarıp DMA 1 veya 3 kanalına ayarlamalısınız.


UART2 Use Infrared : Bu ayar "Enabled" konuma getirildiğinde anakart üzerindeki infrared

özelliği devreye girer ve ikinci seri UART portu anakart üzerindeki infrared konnektörüne ayırır. (Infrared cihazlar, kablo gerektirmeden kızıl ötesi ışınlarla PC ile veri alış verişinde bulunurlar; ancak bunun içinde sisteme bu konnektör yardımı ile bir IrDA cihazlar pek piyasaya çıkmadığı için bu ayarı "Disabled" konumda tutabilirsiniz. )


Onboard PCI IDE Enabled : Bu ayarı kullanarak IDE kanalını, ikinci IDE kanalını veya her ikisini birden ("both" seçeneği ile) aktif konuma getirebilirsiniz. Normalde her iki IDE kanalını da açık tutmalısınız, ancak sadece SCSI sürücüye sahip sistemler için her iki kanal da "Disabled" konuma getirilebilir.


IDE Master/Slave PIO/DMA Mode : IDE kanallarına (0 ve 1) master ve slave olmak üzere ikişerden dört IDE sürücü bağlanabilir. IDE aygıtları farklı modlarda (0, 1, 2, 3) sahip olduğu için bunların bağımsız olması gerekir. IDE sürücüleriniz optimum performansa göre ayarlanır.


CPU Warning Temperature : İşlemci ısısı kaç dereceye gelince sistemin alarm vereceğini belirler. İşlemci ısısının üst ve alt limitlerini buradan belirleyebilirsiniz. İşlemci ısısı belirlenen limitleri aşarsa sisteminize kurulu uyarı mekanizması devreye girer.


Current CPU Temperature : Anakartınızda ısı sensörleri varsa, bu alan işlemci ısısını gösterir.



Current System Temperature : Sisteminizde (anakartın çeşitli yerlerinde) ısı sensörleri varsa, bu alan sistem ısısını gösterir.


Current CPUFAN 1/2/3 Speed : Anakartınızda bu iş için bir denetleme sistemi varsa sisteminizdeki üç CPU fanının hızını gösterir. POWER Management Setup Bu bölümde sisteminizin güç tüketimini azaltmak için için ayarlar bulunur.


Power Management : Güç yönetim modlarının ana denetim masasıdır. Ayarı "Max Saving"e getirirseniz sistem kısa bir süre kullanılmadan durursa güç tasarruf moduna geçer. "Min Saving"de de aynı işlem olur ama bu sefer sistem güç tasarruf moduna daha uzun sürede geçer. "Disabled" seçeneği tüm güç yönetim modunu tümüyle devreden çıkarır. "User Define" seçeneği ise bu bölümdeki diğer seçenekleri ayarlanabilir konuma getirerek, kullanıcının kendi tercihlerini yapabilmesini sağlar.


PM Control By APM : Sisteminizde gelişmiş güç yönetimi yüklüyse bu seçeneği "Yes" olarak

ayarlamak güçten daha fazla tasarruf sağlar.


Video Off Option : Bu seçenek monitörün ne zaman güç koruma tasarruf geçirilebileceğini gösterir.
All Modes Off (tüm modlarda kapama); Always On (daima açık); Suspend Off (suspend modunda kapama) ve Susp, Styb Off (suspend ve standby modlarında kapama) seçenekleri vardır.


Video Off Method : Monitörün ne şekilde askıya alınacağını belirler. Şu seçenekler olabilir:

DPMS, Blank Screen, V/H Sync+Blank. DPMS ( Display Power Management - Görüntü Güç Yönetimi ) özelliği, ekran kartınızı - tabii bu VESA DPMS özelliği destekliyorsa - denetler. Blank Screen sadece ekranı karartır ve sadece güç yönetim özelliği olmayan monitörlerde kullanılır. V/H Sync+Blank seçeneği ekranı karartır ve yatay/dikey taramayı kapatır. Yeni monitör ve ekran kartlarında DPMS seçeneği kullanılır.


Video Off After : Sistemin sırayla daha düşük güç koruması modlarından daha yüksek olanlara geçmesini sağlamışsanız, hangi modda monitörün kapanacağını belirler.


Modem Use IRQ : Sistemi modem sinyali ile uyandıracaksanız, varsa bu seçenekte modeminizin IRQ'sunu seçmelisiniz.


PM Timers : Bazı BIOS'larda, bu pencerenin çizgilerle sınırlanmış ayrı bir bölümünde bulunan PM Timers ayarları güç yönetim zamanlarını belirler. Bu bölümde diski güç tasarruf moduna geçiren "HDD Power Down" süresi, ve sistemin Uyku, Bekletme ve Askıya Alma (Doze, Standby, Suspend) modlarına geçmeleri için gerekli süreler ayarlanabilir. Sistem bir aktivite olunca, örneğin klavyede basılan bir tuş ilgili IRQ kanalına sinyal gönderince tekrar harekete geçer.


Power Up Control : Yine aynı pencerede ayrı bir bölmede yer alan bu grupta ayrı bir bölmede

yer alan bu grupta sistemin ne zaman otomatik açılacağını belirlenir. 'Soft-Off' özelliğine sahip anakartlarda sistem bir düğme ile veya yazılım aracılığı ile kapatıldığında elektrik doğrudan kesilmez, sistem askıya alınır.


PWR Button<4 sec : Bu ayar 'Soft Off'a getirildiğinde PC açma/kapama düğmesi 4 saniyeden sistem normal olarak kapanır. Suspend seçeneğinde ise düğmenin iki yönlü işlevi vardır; 4 saniyeden az basıldığında sistem uyku moduna geçer. "No Function" seçeneğinde ise düğme 4 saniyeden az basılı tutulduğunda Soft-off düğmesinin bu işlevi devreden çıkarır. Bu ayarlardan bağımsız olarak düğme 4 saniyeden fazla basılı tutulduğunda sistem elektriği kesilerek kapanır.


PWR Up On Modem Act : Bu seçenek "Enabled" duruma getirildiğinde bilgisayar kapalı durumdayken modemden gelen bir sinyalle (modeme bağlı telefon numarası arandığında) açılır. Ancak işletim sistemi hemen devreye girmediği için modem aracılığı ile bir faks, dosya vs. gönderiliyorsa,bu ilk denemede gerçekleşmez.


Automatic Power Up : Sisteminizin günün belirlediğiniz saatlerde otomatik olarak açılmasınısağlar.


PNP/PCI Setup

Bu pencerede BIOS'u kullanmak yerine PCI veriyolu yuvalarını ayarlayarak Tak Çalıştır (PnP)

işletim sistemlerinden yararlanmak için gerekli seçenekler bulunur. Ayarların karşısında "Yes" seçilmişse işletim sistemi aygıtla ilgili kesmeleri kendi ayarlar. Tak Çalıştır işletim sistemi kullanmıyorsanız veya kesme ayarlarının (IRQ) sizin ayarladığınız gibi kalmasını istemiyorsanız bu "No" ayarları seçilmelidir.


PnP Os Installed : Tak Çalıştır destekli bir işletim sistemi kullanıyorsanız (OS/2, Win 95/98) bu ayarı "Yes" yapın.


Resources Controlled By : Tak Çalıştır BIOS'lar tüm boot işlemlerini ve Tak Çalıştır aygıtları kontrol edebilir. Bu ayar 'Auto'ya getirilirse tüm IRQ ve DMA atamaları kaldırılır; çünkü BIOS bu işlemi devralır. Bu ayar tüm PCI yarıkları için ayrı ayrı olabilir (4'e kadar). Bu durumda "Recourses Controlled By" yerine Slot 1 IRQ, Slot 2 IRQ vs. seçenekleri vardır. Tak Çalıştır işletim sistemlerinde tümü de Auto'ya getirilebilir.


IRQ n Assigned to : Tak Çalıştır olmayan kartlar ve aygıtlar belirli bir IRQ'da çalışmak isteyecektir. İşte bir IRQ'yu (kesme istemi) Tak Çalıştır olan veya olmayan kartlara göre buradan ayarlayabilirsiniz. Tak Çalıştır olmayan bir aygıt veya kart bu IRQ'ya takılmış ise bu seçenek "Legacy ISA" (bazı BIOS'larda "No/ICU") olarak ayarlanmalıdır. Tak Çalıştır kartlarda ise ayar "PCI/IS PnP" (bazı BIOS'larda "Yes") olmalıdır. Aynı şekilde "DMA n Assigned To" diye bir seçenek de vardır. Aynı şey bu DMA ayarı için de geçerlidir.


Load BIOS Defaults

Bazı kullanıcılar, ana menüdeki bu seçeneğini, BIOS'u fabrika ayarlarına getirmeye yaradığını düşünür. Ancak tüm yüksek performans özelliklerini kapatan bu seçenek, BIOS ayarları ile ilgili herhangi ciddi bir problem ile karşılaştığınızda kullanılır. Seçeneğin üzerine gelip Enter tuşuna bastığınızda işlemi onaylayıp onaylamadığınıza dair bir soru ekrana gelir.

Klavyede Y (Yes - Evet) tuşuna basarsanız işlem onaylanır ve Default BIOS ayarları yüklenir, N (No - Hayır) tuşuna basarsanız işlem iptal edilir.


Load Setup Defaults

İşte bu BIOS'un optimize edilmiş fabrika ayarlarını yükler. Ancak kullanılan aygıtlar, işletim sistemi vs. sistemden sisteme değiştiği için bu fabrika ayarlarının yüklemesi her zaman optimum performans sağlıyor anlamına gelmez. Ayarlarınızı yukarıdaki açıklamalara göre yapmalısınız. Burada da standart Setup ayarlarını yükleme işlemi aynıdır.


Supervisor/User Password

Supervisor Password, hem BIOS Setup'a hem de sisteme şifre koyar. Yani şifreyi yazmadan BIOS ayarlarına da giremezsiniz, PC'niz de açılmaz. (Ancak BIOS Features Setup kısmında anlattığımız "Security Option" ayarına dikkat!) User Password ise sadece PC'nin açılışına şifre koyar. Sisteminiz ilk geldiğinde şifresizdir. İlk kez şifre girerken yazdığınız şifreyi kontrol

amacıyla iki kez girersiniz. Şifreyi kaldırmak içinse bu seçeneklere basıp şifre yazma satırını

boş bırakmanız yeterlidir.


HDD Low Level Format

Bazı BIOS'larda bulunan bu seçenek sabit diske düşük seviyeli format atar. Bir anlamda disk yüzeyini kazır diyebiliriz. Çok tekrarlanması diski bozabilir. Bu yüzden disk gözden çıkarılmadan kullanılmayacak bir format işlemidir.


Save & Exit Setup

BIOS Setup'da yaptığınız değişikliklerin hiçbiri BIOS'a kaydedilmeden devreye girmez. İşte bu seçeneğe 'Enter'leyip Y tuşuna basarak yaptıklarınızı kaydedecek ve tekrar sistem açılışına geri döneceksiniz. Yaptığınız değişiklikleri kaydetmeden önce bir hata yapmadığınızdan emin olun.


Exit Without Saving

Yaptığınız değişiklikleri kaydetmeden, yani bu değişiklikleri işleme sokmadan BIOS Setup'tan çıkmak için bu seçeneğin üzerine gelip Enter tuşuna basın. Yine olay için klavyede Y tuşuna bastığınızda sistem açılışına geri dönecektir.

Boot Up NumLock Status BUNU uzun süredir arıyordum saol