Peçiç oyunu nedir nasıl oynanır ?

Peçiç diye bir oyun vardı hatırlayan varmı.

çok güzel bir oyundur ben bu oyunu okulda bayan hocalarla oynardım:) işte eğitimde oyun öğretmekte vardı bizde:D ah ahh

peçiç:
niziplilerin bildiği, kızma birader oyununun biraz modifiyeli versiyonudur. zarlar bildiğimiz zar değildir. it boncuğu denilen ve denizden çıkan bir taştır. oyuncu sayısı konusunda çok rahat bir oyundur. 20-20 bile oynanabilir. bizim ailenin favori oyunudur ayrıca


Her ne kadar Peçiç taşları Güney Asya ve Afrika kıtasının bir sembolü ise de eski Çin'de para olarak kullanıldığını eski resimlerden ve üzerindeki çince para yazısından anlaşılmaktadır. Sayılabilir ilk metal para ve bozuk paradır. Çin'de bronz veya bakırdan Peçiç taşları da yapılmıştır.
Peçiç taşlarıyla ilgili birçok hikaye vardır ki büyüklerinize alçak gönüllülüğü, küçüklere saygılı olmayı öğretir. Peçiç taşı bugün dahi insanlara nitelik ve güç kazandırdığı gibi uğur getirmektedir

Gökhan yaklaştın bu taşlarla oynanırdı, altı tane lazım bunlardan.

bu oyunu yeni duydummm cok ilginc gercekten..

Güzel bir oyun.Oyunun en zevkli anı taş kırmaktır.Taş kırarkende karşıya kıcık vermek:)Fakat işin dozunu artırmayın,rakibiniz oyunu bırakabilir:)

Elektriğin, tv nin, radyonun olmadığı gecelerde ailece oynardık, hatta turnuvalar düzenler kıran kırana oyunlar olurdu.

Yalnız merak ettiğim bu oyunun tarihçesi, peçiç taşıyla oynandığı için sanırım çok eskilere dayanıyor.

ben hic görmedim bu oyunu ilkkez duydum.oyunun kurali neymis.
annem bize bes tas oynatirdi kücükken.
ozamanlaar nerde toll royslar(oyuncak magazalari) falanlar filanlar

Bu oyunu bilmiyorsanız öğrenin oynayınca insan stersini atıyor.hele bide rakipler güçlü ise tam stres atıyorsun

rakibim cok güclü.bizim hanim:))yenersem döver möverde.
kurallarini bilmiyorumki nasil oynaniyor neyle oynaniyor

arkadaşlar,elimde en az 75-80 senelik bir peçiç var.küçüklüğümde çok sık oynardım.
oyuna gelince...6 adet peçiçtaşı avuç içerisinde sallanır ve yere atılır.
5 tanesi kapalı,1 i açık gelirse,başlangıç notasından 1 adım ötedeki çarpı işaretli yere taş dikilir.
5 tanesi açık,1 i kapalı gelirse,12 olarak kabul edilir ve başlangıç noktasına taş dikilir.
12 veya 25(5 kapalı,1 açık) atılana kadar taş dikilemez.
taş dikme işleminden sonra,açık olan peçiç taşları sayısı ile hareket edilir.hepsi açık gelirse 6,hepsi kapalı gelirse 8 kabul edilir.6-8-12-25 atan oyuna devam eder.aynı sayı 3 kez üst üste atılırsa o kişi yanar.şimdilik bildiklerim bu kadar.sevgiler....

Peçiçte 2-3-4 sayıları da vardır.25 Atılırsa başlangıç noktasına dikilmez daha ilerdeki bağa dikilir.

bu oyun santractan bile zormus ya.aman kalsin .ben daha santranci bile ögrenemedim

ben bu oyunu yeni duydum hatta ilk defa burda duydum herhalde iyi biÅŸeydir...

Çok güzel bir makale buldum sonuna kadar okuyun .
Dikkatli okursanız Kültürümüz hakkında baya güzel tahminlerde bulunmuş yazar.


7 boncuk değil 6 boncukla oynanır ve halk dilinde zar yerine geçen boncuklara 'itboncuğu' denir
PEÇİÇ / Evrensel Bir Strateji Oyunu / Yazan : AyÅŸegül Kaya / Gaziantep’te, mahalli bir oyun olarak düşünülen peçiç, tarihi ve menÅŸei bilinmeksizin, uzun yıllardır sevilerek oynanır ve nesilden nesle aktarılır.
Ailenin tüm nesillerini heyecanı ve iddiaları ile bir araya getirir birleştirir.
Bir ÅŸans, rekabet ve strateji oyunu olan peçiçin ilginç yanı Gaziantep’te deniz olmamasına raÄŸmen, deniz kabukları ile oynanmasıdır.
Antep’ in tarihte Ä°pek Yolu üzerinde bulunması ve bu özelliÄŸinin deniz yolu açılıncaya kadar (SüveyÅŸ Kanalı ve buharlı gemilerin icadı ) önem taşıdığı düşünülürse, deniz kabuklarının Gaziantep’e nereden geldiÄŸi de anlaşılıyor.
Ayrıca Ä°pek Yolu’nun, bölgeler ve kültürler arası nasıl bir iletiÅŸim ve paylaşım ağı oluÅŸturduÄŸunu kanıtlıyor (1) Kısacası,
Antep’e özgü gibi gözüken, yemek, müzik, eÄŸlence, diÄŸer kültürel özgünlükler, yörenin deÄŸiÅŸik kültürlerle harmanlanmışlığının birer göstergesidir.
Bu söyleyiÅŸe, “peçiçi, Asya’dan gelirken, bazı göçer boylar yanlarında getirmiÅŸtir” diyenler olacak mıdır bilmiyorum.
Gaziantep’e iliÅŸkin pek çok araÅŸtırma, folklorik, arkeolojik pek çok bulgu kayda alınmasına raÄŸmen peçiç yeterince dikkate alınmamış, görmezden gelinmiÅŸ; Gaziantep’i tanıtan çalışmalarda adından pek söz edilmemiÅŸ. Bir çok ülkenin müzelerinde, oyuna iliÅŸkin bilgiler bulunmasına karşın Gaziantep Hasan Süzer Etnografya Müzesi’nde, “peçiç” e iliÅŸkin bilgi bulunmaması üzüntü verici ve tamamlanması gereken bir eksiklik gibi geliyor. OYUNUN ANAVATANI : Peçiç oyununun anavatanı
Hindistan’dır. Tıpkı satranç, tavla, go gibi bazı strateji oyunlarında olduÄŸu gibi peçiç de krallar için yaratılmış oyunlardandır.
Asya’da doÄŸan oyun deÄŸiÅŸik yüzyıllarda tüm dünyaya ulaÅŸmış, tıpkı satranç,
domino gibi yaygınlaÅŸmıştır. • Peçiç oyununun tarihi, MÖ 400’e kadar uzanıyor. Dünyada, Hindistan’dan çıkmış, dünyaya yayılmış en eski ve en baÅŸarılı milli oyunlardan birisi olarak tanınıyor.
Kimi kaynaklarda Hint Tavlası olarak yer alıyor.(2) • Oyunun malzemelerine ve oynanış biçimine iliÅŸkin pek çok yabancı kaynak var.
Oyuna, Hindistan’da Pachisi ve Chaupar,Ä°ngiltere’de Ludo, pachisi,
Amerikada, Parcheesi, ParchÃ*s, Patchessi ,Almanya’da Mensch Äžrgere dich nicht, Hollanda ‘da Mens-erger-je-niet, Ä°spanya’da, ParchÃ*s ve Parkase, Fransa’da Le Jeu de Dada or Petits Chevaux , Ä°talya’da Non t'arrabbiare, Ä°sveç’de Fia med knuff, Colombia’da Parqués (Colombia), Yunanistan’da Griniaris, Filistinde, Barjis ya da Bargis , Suriye’de Barjis(s) / Bargese, Ä°ran’da Pachîs kimi yerlede Petiç, Azteklerde, patolli, Özbekistan’ da Khorezm gibi isimlerle anılıyor ve oyun dünyanın deÄŸiÅŸik ülkelerinde yaÅŸamaya, oynanmaya devam ediyor. Oynandığı bölgelere göre oyunun kuralları da deÄŸiÅŸiklikler gösteriyor.
• Türkiye’de Kızma Birader adı ile oynanmakta olan versiyonu, peçiçin torunlarından ve zar ile oynanan türlerinden.
• Pachis, Hintçe de 25 anlamına geliyor.
• Oyunun, on dokuzuncu yüzyılda batıda tescil ettirilerek ticari meta haline geldiÄŸini görüyoruz.
1867 yılında Patchessi adı ile Amerika’da,1863 yılında Ä°ngiltere’de Ludo ismi ile tescil edilmiÅŸ ve ticari bir meta olarak satımının
mümkün olabilmesi için zar ile oynanır hale dönüştürülmüş.
• Babür Ä°mparatoru Ekber Þah’ın (Ä°mparator Akbar-(1542-1605) Hindistan’da, Agra’da bulunan dünya ÅŸahaserleri arasında sayılan Tac
Mahal’ı yaptıran Þah Cihan’ın dedesi.Ayrıca, Babür imparatorluÄŸu, CumhurbaÅŸkanlığı forsunda yer alan 16 yıldızla temsil edilen Türk Devletlerinden bir tanesi ) bu oyuna karşı bir zaafının olduÄŸu biliniyor.
Muazzam bir saray inÅŸa ettirerek baÅŸkent yaptığı Fatehpur Sikri’deki sarayının avlusuna özel, devasa boyutlu, taÅŸ peçiç alanları yaptırmış. Hareminde bulunan güzel kızları oyunun piyonları olarak kullandığı, oyunu bu güzel kızlar aracılığı ile oynadığı çeÅŸitli kaynaklarda anlatılıyor.
Þahın, oyun aracılığı ile kraliyetinin şaşaasını göstermek istediği söyleniyor. Sarayın bahçesinde, oyunun, kocaman taşlarla yapılmış zemini, tarihe tanıklık etmek, oyunu yaşatmak üzere devasa boyutları ile varlıklarını sürdürüyorlar.
• Amerika kıtasında, Azteclerde oynanan patolli de peçiç oyununa çok benzeyen bir oyun. Peçiçdeki, it boncuÄŸu yerine ve zar gibi kullanılan beÅŸ adet siyah bakla ile oynanıyor.
• Oyun, bugün internet üzerinden çeÅŸitli sitelerde, parcheesi, pachisi vb. deÄŸiÅŸik isimlerle ve kurallarla oynanıyor; satın alınabiliyor.
Ahşap ve karton biçimlerinin yanı sıra, elektronik cihaz şeklinde yapılmış, cepte taşınabilen boyutlarda mobil versiyonları da var. Oyuna Rastladığım
Kimi Türkçe Kaynaklar :
• Pek çok Türkçe sözlük ve bulmaca sözlüklerinde “peçiç” kelimesi yer alıyor.
• Ä°nternet sözlüklerinde ve sitelerinde yer alıyor ama tam olarak ne olduÄŸu, nasıl oynandığı konusunda ayrıntı verilmiyor.
• Sennur Sezer’in bir makalesinde, Adnan Özyalçıner ile yazmış oldukları kitapta geçiyor olması, eski zamanlarda bu coÄŸrafyanın birçok yerinde oynanmış olduÄŸunu; ama unutulduÄŸuna iÅŸaret ediyor ( 8, 8-a )
• ReÅŸat Nuri Güntekin, eserinde peçiç oyunundan söz ediyor(7)
• Metin And, muhteÅŸem bir çalışma olan, “Oyun ve Bügü” kitabında ve bazı eserlerinde peçiçden söz etmiÅŸ, Dr.Sedat Kumbaracılara atıfla bir peçiç çizimine de yer vermiÅŸtir.( 9, 9-a, 10 )
• Gazi Ãœniversitesi’nden, M. Öcal OÄŸuz ve Petek Ersoy’un yayına hazırladıkları “Türkiye’de 2004 Yılında YaÅŸayan Geleneksel Çocuk Oyunları” isimli kitap, oyunun
derlendiği yer olarak Kahramanmaraş/Elbistan gösteriliyor.(11)
• Muhiddin NalbantoÄŸlu Milli tarihimizde Ramazan kültürü isimli yazısında, Ä°stanbul’da yaÅŸanan ramazanlara atıfla “….teravihten sonra Karagöz, meddah, orta oyunu, naz, hokkabaz, tiyatro, pandomia gibi türlü ÅŸeylerle eÄŸlenilir, ...
yüzük, peçiç, satrancı ufafa ve daha türlü oyunlar oynanır..” diyor. (12)
• Canan Eronat, Ali Bey'den AyÅŸe Hanım'a Mektuplar yazısında “…Sultan Selim camisinin yakınlarındaki konağında; sonra da AyÅŸe Hanım'ın Aksaray'daki evinde uzun kış geceleri kimi aksamları peçiç oynuyorlar… diye anlatıyor.(13)
• YaÅŸar Ãœrük : Dünden bu güne Ä°zmir BaÅŸlıklı yazısında Kadınların Hamam Sefalarından

söz eder:
“…Hamamda çeÅŸitli oyunlar da oynanmakta ve bunlar arasında ... "Peçiç" baÅŸta gelmektedir. Bu
oyunlarda kaybedenler, genellikle bir başka günün hamam eğlencesini düzenlemekle
cezalandırılmaktadır…” diyor. (14)
• Külhan beyi isimli makalede , Birol Aydın’a atıfla “…AkÅŸam
yurtlarına dönen külhanbeyleri, yemek yer, şarkı türkü gazel söyler, bağlama çifte nareke saz çalar,
peçiç, aşık tavla benzeri oyunlar oynarlardı. Kumar oynamak kesinlikle yasaktı…” deniliyor. (15)
• Osmanlıda, Yeniçerilerin de peçiç oynadığı rivayet ediliyor.
• Mehmet TAÞ - Elbistan- ‘ÇocukluÄŸumun Sineması’ isimli yazısına şöyle bir giriÅŸ yazısı ile baÅŸlıyor.
‘ Uzun kış gecelerinin tek eÄŸlencesi gaz lambasının kör ışığında ya cenk hikâyeleri okumak ya da baÅŸkaca bir yerde görmediÄŸim peçiç oyunu
oynamaktı.
Matematikteki artı iÅŸaretini anımsatan bez üzerinde yan yana oluÅŸturulmuÅŸ karelerden hareketle, it boncuÄŸu denilen deniz hayvanı kabuklarıyla oynanan bir oyundu peçiç’ (16)
• Gaziantep Life Dergisi, “Gaziantep’in 100 yıllar öncesinden gelen oyunu - PEÇİÇ” isimli yazısına “ Yaşı 30-35’in
üzerinde olup da “Peçiç” oynamamış olan var mı aranızda ? Sanmıyorum. Peçiç, ÅŸimdilerde
hayatımızdan çıkmış veya daha az yer alıyor olsa da şehrimizin yüzlerce yıllık geçmişi olan
oyunlarından bir tanesi. ” diye baÅŸlıyor. Yazıda, Gaziantep’li üç deÄŸerli araÅŸtırmacı - yazarın
anlatımlarına yer veriliyor( Akten Köylüoğlu, Gonca Tokuz ve Ali Atalar ) (17)
• Oyunun, Nizip, Elbistan, Urfa ve Osmaniye’de Gaziantep’teki kadar yaygın olmasada halen oynandığını da söylemeliyiz.
Ä°t boncuÄŸu ( Cowrie - Shell) Cowrie’ nin, albenili renk ve desenli, parlak yüzeyli kabukları, eski zamanlardan beri insanoÄŸlunun ilgisini çekmiÅŸ, mücevher, takı, tılsım, büyü aracı ve para olarak kullanılmasına yol açmıştır. Kimi yerlerde fal bakmak için, kimi zaman büyücülük yaparken kullanıldığını, kimi yerlerde ise alternatif tıp yöntemlerinde hastalıkların saÄŸaltılmasında kullanılıyor.
Peçiç dışında pek çok oyunda da zar niyetine kullanılmaktadır.
Eski Çin'de ise para olarak kullanılmış, insanlara güç kazandırdığı, uğur getirdiğine de inanılırmış.
SONUÇ : Hangi bölgede yaratılmış, hangi kültürden doÄŸmuÅŸ olursa olsun yaygınlaÅŸan insani bilgiler, deÄŸerler, evrenselleÅŸir “insanlık mirası” haline gelir. Senin-benim ayrımı kalkar, nereden yola çıkmış, hangi yöne doÄŸru yolculuk etmiÅŸ olduÄŸunun önemi kalmaz. Artık hepimizindir. Yerel uygulamalarda küçük farklılıklar görülebilir, bu olaÄŸandır. Tıpkı peçiç oyununda olduÄŸu gibi. Bu neden Peçiç, Hindistan kökenli, evrensel bir stratejioyunu ve sahip çıkıldığı sürece de Gaziantep’lidir.
KAYNAKÇA :
1) Evliya Çelebi, 1947 Seyahatname, Üçdal Neşriyat- İstanbul
2) Kaderin Altı Yüzü –
Www.Kesfetmekicinbak.Com/Atlasdan/Bumerang/00401/
3) Gonca Tokuz(Gaziantep Ãœniversitesi Genel
Sekreteri), 2004, 20. Yüzyılda Gaziantep’te EÄŸlence Hayatı , Gaziantep Ãœniversitesi Vakfı Yayını
4) Türk Dil Kurumu -Türkçe Sözlük - 1974-Bilgi Basımevi –Ankara
5) En yeni Büyük Türkçe Sözlük – 1975-
Hazırlayanlar : Ferit Devellioğlu-Neval Kılıçkını, Rafet Zaimler Kitapevi, İstanbul
6) Pars Tuğlacı- 1974- Okyanus 20 Yüzyıl Ansiklopedik Türkçe Sözlük Cilt III. Pars Yayıevi
7) ReÅŸat Nuri Güntekin, 1963-Miskinler Tekkesi, Ä°nkılap ve Aka Kitapevleri – ReÅŸat Nuri Güntekin Külliyatından -18
8) Sennur Sezer Yozlaşmadan Sürmesi Gereken Bir Paylaşma -29.07.2005 -Makale 8-a) Sennur Sezer-
Adnan Özyalçıner – 2005 – Bir Zamanların Ä°stanbul’u – Eski Ä°stanbul YaÅŸayışı ve Folkloru – Ä°nkılap
Yayınevi .sy..47
9) Metin And , Oyun ve Bügü – 2007 GeniÅŸletilmiÅŸ ikinci Baskı - Türk Kültüründe Oyun Kavramı –
YapıKredi Yayınları .sy.43, 564 9-a) Metin And “XVI. Yüzyılda Spor,EÄŸlence,Oyun” Hayat Tarih
Mecmuası, (1970)
10) Dr.Sedat Kumbaracılar, “Türkiye’de Eski Oyunlar” Hayat Tarih Mecmuası,1 (1972)

11) M..Öcal OÄŸuz - Petek Ersoy Türkiye’de 2004 Yılında YaÅŸayan Geleneksel Çocuk Oyunları - 2005-
Ankara Gazi Üniversitesi Thbmer Yayını-Gazi Üniversitesi Türk Halkbilimi Araştırma Ve Uygulama
Merkezi (Thbmer) Yayınları: 4
12) Muhiddin Nalbantoğlu -Milli Tarihimizde Ramazan Kültürü (26)(19.10.2006 )
Http://Www.Sanatalemi.Net/Sayfala.As...azioku&Id=3319 13) Canan Eronat, Ali Bey'den
Ayşe Hanım'a Mektuplar 23 Aralık 1993 Www.Ertugrul.Jp/Node/263 14) Yaşar Ürük: Dünden Bu Güne
Ä°zmir - 25.02.2007
Http://Www.Yeniasir.Com.Tr/Ya2007/02...Bolum=Yazarlar
15) Külhanbeyleri : Bu Makale İçin Kaynak Olarak Birol Aydın'ın Kravatlı Mafya Eseri Gösterilmiştir.
Http://Www.Forumsitesi.Biz/Kulhanbey...8.Html?T=10018 Aynı Makale
Http://Www.Zevkli.Org/Kulhanbeyligi- T450922.Html?S=640adf23dce4be6ee9e3875597b71e6c&Amp;
16) Mehmet TaÅŸ, ‘ÇocukluÄŸumun Sineması’ Ä°simli Yazısı
Http://Www.Edebiyatdefteri.Com/Ä°ndex...azi_Ä°d=185617)
Gaziantep Life Dergisi, Yıl:3, Sayı 16, Mayıs-Haziran 2005 Sy.70-71 (Bu yazı, İstanbul Gaziantepliler
Derneği Yayın Organı ALLEBEN dergisinin Mayıs 2008/ sayı:25 'de yayınlanmıştır. Ayşegül KAYA
tarafından yazılmış PEÇİÇ isimli bir kitap ise Kadıköy Gaziantepliler Derneğince Nisan 2008 tarihinde yayınlanmıştır.)
"http://tr.wiktionary.org/wiki/Tart%C4%B1%C5%9Fma e%C3%A7i%C3%A7" adresinden alındı.

Alntı: http://tr.wiktionary.org/wiki/Tart%C...e%C3%A7i%C3%A7