![]()
Mantar, sýcak ve nem sever
Mantar hastalýklarýnýn en belirgin özelliðini kolay bulaþabilir olmalarý oluþturuyor. Bu da korunmak için dikkatli davranmanýn önemini artýrýyor
Yazdýrýlabilir Görünüm
Acýbadem Kadýköy Hastanesi Dermatoloji Uzmaný Dr. Tülin Uygur, sýcak ve nemli ortamlarýn mantar hastalýklarýnýn en rahat bulaþtýðý ortam olduðunu ve zamanýnda tedavisinin yapýlmasý gerektiðini belirtiyor.
Mantarlarýn doðada yaygýn olarak bulunan mikrop türleri olduðuna iþaret eden Dr. Uygur, bunlarýn uygun ortamý bulduðunda insanlarda cilt hastalýklarýna neden olduðunu söylüyor. Kolayca bulaþmalarý nedeniyle de sýk görülüyorlar. Ancak, hastalýk vücutta çok deðiþik görünümde ortaya çýkabiliyor.
NASIL BULAÞIRLAR?
Mantar hastalýklarýnýn en belirgin özelliðini kolay bulaþabilir olmalarý oluþturuyor. Bu da korunmak için dikkatli davranmanýn önemini artýrýyor. Dr. Uygur, mantarlarýn cinslerine göre hayvanlardan, topraktan ve doðrudan doðruya hasta insandan alýnabildiðini belirterek, þunlarý söylüyor:
“Mantar insandan insana kolayca geçer. Hayvanlarda da mantarlar insanlardakine benzer hastalýklar yaparlar. Örneðin hayvanýn tüylerinde belli bir alanda dökülme olur. Bu hayvanla temas eden kiþiye hastalýk bulaþabilir. Kiþiden kiþiye bulaþma ya doðrudan doðruya cilt temasý veya ayný eþyanýn kullanýlmasýyla olur. Özellikle terlik, ayakkabý ve çorap gibi eþya mantar bulaþtýrma bakýmýndan çok elveriþlidir. Hamamlarda, banyolarda, plajlarda, saunalarda bu yolla hastalýk kapýlabilir.”
Mantar hastalýklarý vücutta yerleþtikleri bölgelere göre deðiþik belirtiler gösteriyorlar. Dr. Tülin Uygur, bu konuda þu bilgiyi veriyor:
“Mantar, örneðin çocuklarda, saçlý deride saçlarýn dökülmesi, kepeklenme, kýrýk veya cerahatli yaralar þeklinde ortaya çýkar. Vücutta da nemli bölgeler mantar hastalýðý için uygun ortamlardýr. Yerleþtikleri bölgelere göre deðiþik belirtiler gösterirler. Yetiþkinlerde ayaklarda ve gövdede sýk sýk mantar hastalýklarý görülebilir.”
GÖRÜNÜMÜ NASILDIR?
Vücuda yerleþen mantar hastalýklarýnýn iç içe geçmiþ halkalar halinde, kepeklenen ufak su kabarcýklarý bulunan kýrmýzý lekeler þeklinde ortaya çýkabildiðini belirten Dr. Uygur, þöyle konuþuyor:
“Vücuttaki hafif kaþýntýlar da mantar hastalýðýnýn belirtileri arasýnda yer alýyor. Yine gövdede yerleþen ve halk arasýnda sam yeli olarak bilinen hastalýk da bir mantar hastalýðýdýr. Ama bu hastalýða yol açan mantarlar yukarýda bahsedilenlerden farklýdýr. Bunlar gövde, sýrt, kollarda kýrmýzý, kahverengi ya da beyaz lekeler þeklinde görülürler.”
Mantarlar bu bölgelerin dýþýnda cinsel organlarda da yerleþebiliyor. Bu durumda en belirgin yakýnmanýn kaþýntý olduðunu vurgulayan Dr. Tülin Uygur, “Uyluðun üst iç kýsýmlarýnda keskin kenarlý kýrmýzý kahverengi sýnýrlarýnda ufak su dolu kabarcýklar bulunan lekeler þeklinde ortaya çýkarlar. Giderek etrafa doðru geniþleme eðilimindedirler” diyor.
SIK GÖRÜLDÜÐÜ YERLER:
Mantar hastalýklarý vücutta belli bölgelerde daha çok ortaya çýkýyor. Ayak tabaný, parmak aralarý ve týrnaklar mantarlarýn severek yerleþtikleri bölgeleri oluþturuyor. Özellikle ayak týrnaklarýnda daha sýk görülüyor. Mantar hastalýðý olan týrnaklar, kalýn, kirli sarý kahverengi bir renkte, kolay kýrýlabilir bir görünüm alýyor. Dr. Tülin Uygur, zamanýnda tedavi edilmediðinde mantar hastalýklarýnýn daha önemli saðlýk sorunlarýna neden olabileceðini belirterek þöyle konuþuyor:
“Ayaðýn devamlý kapalý kalmasý, nemin uzaklaþamamasý nedeniyle mantarlarýn ayaða yerleþmesi kolaylaþmakta ve hastalýðýn görülme sýklýðý artmaktadýr. Ayak mantarý öncelikle parmak aralarýnda hafif kepeklenme, sulanma ve þiddetli kaþýntý þeklinde görülür. Bazen hastalýk ayak tabanýnda baþlar, burada da su dolu kabarcýklar, pullanma ve kaþýntý olur. Tedavi edilmediðinde bütün ayaða çoðu kez iki ayaða da yayýlýr. Eðer çevrede bulunan diðer mikroplar bu mantar zeminine bulaþacak olursa lenfanjit (yýlancýk) veya flebit dediðimiz daha aðýr seyreden tablolar meydana gelir.”
KORUNMA YOLLARI:
Ayakta mantar hastalýðýnýn olmamasý için ayaklarýn nemli kalmamasý gerekiyor. Yaz aylarýnda sandalet tipi ayakkabýlarýn kullanýlmasý, ter emen çoraplarýn giyilmesi, ayaklarýn yýkandýktan sonra iyice kurulanmasý da mantar bulaþma riskini azaltýyor. Baþkasýna ait terlik ayakkabý gibi eþyanýn kullanýlmamasý gerekiyor.
TANI NASIL KONULUYOR?
Mantar hastalýðýnýn tanýsý klinik görünüme dayanýlarak konuluyor. Tanýnýn kesinleþtirilmesi için dokudan kazýma yoluyla örnek alýnýyor. Bu örnek mikroskopta incelenerek mantarýn türü tespit ediliyor. Bazý tip mantarlarýn tanýsýnda wood lambasý denen özel bir ýþýktan tanýda yararlanýlýyor.
TEDAVÝSÝNDE NASIL BÝR YOL ÝZLENÝYOR?
Mantarlarýn tedavisi için önce mantarýn yerinin ve tipinin saptanmasýnýn gerekliliði üzerinde duran Dr. Tülin Uygur, þöyle devam ediyor:
“Tedavinin þekli buna göre belirlenir. Aðýzdan alýnan haplar ve dýþardan sürülen kremlerle bugün için mantarýn kesin tedavisi yapýlabilmektedir. Ancak tedavi sürelerinin uzun olduðu ve korunma önlemlerine devam edilmezse hastalýðýn tekrarlayabileceði unutulmamalýdýr.”
ÖNERÝLER:
Banyodan sonra vücudunuzu nemli býrakmayýn, iyice kurulanýn.
Plajda ya da havuzda baþkasýna ait terlik, ayakkabý ya da havlu kullanmayýn.
Islak ve nemli zeminlerde çýplak ayakla dolaþmayýn.
Mantar hastalýklarýnýn tedavisinin en az 3 ay sürdüðünü unutmayýn
Hekiminizin önerdiði ilaçlarý düzenli olarak kullanýnýz.
denýz yanýýgýna kars býr ýlacýnýz veya yorumunuz yokmu?
Klimasýz serinleme yöntemleri
Yaþadýðýmýz sýcak günlerde klimasýz serinleme yöntemleri...
Klimasýz ortamlarda sýcaklara katlanmak herkes için zorlu bir mücadeledir. Sayacaðýmýz öneriler sizi klimasýz bir evde bile serin tutmak konusunda iþinize yarayabilir..
1. Ev içinde hava dolaþýmýný saðlamak için vantilatör ve tavan pervanesi kullanýn.
Sýcak havayý dýþarý atmak için kapýlarý açmak ve vantilatör kullanmak bir "egzoz" sistemi olarak görev yapabilir ev içindeki her þeyi biraz daha serinletebilir. Daha serin olan akþamlarda bütün pencereleri açýn ve mümkün olduðu kadar çok hava dolaþýmýna izin verin. Güneþ doðduðunda ise evi mümkün olduðu kadar uzun süre serin tutabilmek için bütün kapý ve pencereleri kapatýn; perde ve panjurlarý da kapattýðýnýzdan emin olun. Akþamlarý veya geceleri hava tekrar serinlediðinde de camlarý ve vantilatörleri tekrar devreye sokun.
2. Suyun serinletici gücünden faydalanýn.
Kovalara su doldurup ayaklarýnýzý ýslatýn. Islak havlu ve bandanalar baþ üzerine veya omuzlara konduðunda serinletici bir etki yapar. Serin duþlar alýn, soðuk suyla dolu bir þiþeden su püskürtmeyi deneyin.
3. Aþaðýlara inin.
Sýcak hava yükselir, bu yüzden üst katlar altlardan daha sýcak olacaktýr. Bodrum katý öðlen sýcaðýndan iyi bir kaçýþ yolu olabilir.
4. Fazla sýcaklýk kaynaklarýný yok edin.
Ampuller gereðinden fazla ýsý yayar, týpký açýk bilgisayarlarýn yaptýðý gibi. Ocak kullanmaya gerek kalmamasý için taze yiyecekler tüketin.
5. Belli bir miktar suyu vücutta tutmaya dikkat edin.
Yani hava sýcak deðilken tükettiðinizden daha fazla su tüketin. Eðer çok fazla terliyorsanýz, elektrolitlerin yerine yenilerini koymak için ya yemeðinizin yanýnda bol su içmeli ya da elektrolit saðlayýcý özel içecekler içmelisiniz. Susamak dehidrasyonun ilk belirtisidir; bunu engellemek için susamadan önce yeteri kadar su ya da sývý almalýsýnýz.
6. Alkol ve kafeinden kaçýnýn.
Bu iki madde de idrar söktürücü görevi yapar ve dehidrasyonu teþvik eder.
7. Vantilatörün önüne oturun
Ev yapýmý bir klima için, açýk bir soðutucunun ya da bir kase buzun arkasýna konmuþ vantilatörün önüne oturun.
8. Klimalý, halka açýk yerlere gidin
Sýcak artýk dayanýlmaz bir hal almýþsa, günün en sýcak saatleri boyunca klima sistemi olan halka açýk yerlere gidin. Kütüphaneler, alýþveriþ merkezleri ve sinemalar serinlemek için iyi birer yer olabilir.
9. Proteinli yiyecekler tüketmeyin
Metabolik ýsýyý artýracak ve vücudun ýsýnmasýna sebep olacak olan büyük porsiyonlu ve fazla proteinli yiyecekler tüketmeyin.
10. Sýcakla ilgili hastalýklar konusunda bilgi sahibi olun
Sýcakla ilgili acil durumlar, kramplar, güneþ çarpmasý gibi ýsýya baðlý rahatsýzlýklarýn belirtileriyle ilgili bilgi sahibi olun. Acil durumlarda ambulans arayýn ve hastayý yardým gelene kadar serin tutmaya çalýþýn.
11. Hayvanlarýnýzý unutmayýn
Son olarak, ev hayvanlarýnýn da hava ýsýndýkça rahatsýz olduklarýný unutmayýn. Onlara soðuk duþ aldýrmak vücut ýsýlarýný düþük tutmakta yardýmcý olur. Üzerinde yatabilecekleri serin bir havlu veya vantilatörün hemen yanýna koyacaðýnýz ýslak bir bez hayvanýnýzý serinletecektir. Onlara içmeleri için bol soðuk su saðlayýn. Bir ev hayvanýnda sýcak çarpmasýnýn belirtileri nefes nefese kalma, büyük gözler, çok fazla sayla salgýlamak, sýcak cilt, seðiren kaslar, kusma ve göz kamaþmasýdýr. Eðer hayvanýnýz bu belirtileri gösteriyorsa veterineri arayýn.
changeTarget(document.getElementById("news_content"))
Sýcak hava ‘sinir’ yapýyor
Prof. Dr. Abdülkadir Çevik, aþýrý sýcaklarda vücutta hormonal deðiþiklikler görüleceðini belirterek, “Sýcak havalar insanlarý daha sinirli hale getiriyor. Ýnsanlar daha asabi oluyor” dedi
Aþýrý sýcaklarda vücudun fizyolojik dengesinde ciddi bir takým dengesizlikler yaþanacaðýný, metabolizmada hormonal deðiþiklikler görüleceðini belirten Prof. Dr. Çevik, bunlara baðlý olarak kiþinin tahammülünde azalma görüleceðini, stres eþiðinin düþeceðini, en küçük olaylarda bile daha kolay öfkeleneceðini kaydetti.
Çevik, “Sýcak havalar insanlarý daha sinirli hale getiriyor. Ýnsanlar daha asabi oluyor” dedi.Bu havalarda trafiðe çýkacak olanlara da tavsiyelerde bulunan Çevik, þöyle konuþtu:
“Normal, konforlu hava olmadýðý için trafikte beklemek daha ýzdýrap verici oluyor. Onun için klimasý olmayan arabalarla öðle sýcaklarýnda trafiðe çýkmamak daha doðru olur. Bir de sýcak havalarda özellikle aðýr yemeklerin ardýndan trafiðe çýkmak daha da risk arz ediyor. Çünkü aðýr yemeklerden sonra uyku eðilimi daha fazla olur. Uyku eðiliminden dolayý trafik kazalarý daha yoðunluklu olarak karþýmýza çýkar.”
Serinlemek isteyenler ortaya renkli görüntüler çýkarýyor...
Vatandaþlarýn sýcak havalarý rahat geçirebilmeleri için bol sývý almalarý, yaðlý yiyecekler yerine yaz sebze ve meyvelerini tüketmeleri, mümkün olduðunca iyi havalanan, pamuklu, açýk renk giysiler giymeleri gerektiðini söyledi.
Böbrek taþý olanlara sýcak uyarýsý
11.07.2007
Keçiören Eðitim ve Araþtýrma Hastanesi Üroloji Klinik Þefi Doç. Dr. Ali Ünsal, yaz aylarýnda böbrek taþý olanlar ya da böbrek rahatsýzlýðý geçirenlerin daha dikkatli olmasý gerektiðini belirterek, ''Bu kiþiler günde en az 2 litre sývý almalý ki böbreklerine yeterince sývý gitsin ve enfeksiyon gibi rahatsýzlýklar oluþmasýn'' dedi.
Ünsal, sýcak havalarda böbrek aðrýsýyla acil servislere ve üroloji kliniklerine baþvurularda artýþ olduðunu söyledi.
Aþýrý sýcaklarda terleme nedeniyle vücuttan su kaybýnýn fazla olduðunu, idrar miktarýnýn ise azaldýðýný ifade eden Ünsal, ''Bu durumda idrar daha konsantre olur ve asitik hale gelir. Bu da zamanla taþ oluþumuna ve küçük taþlarýn büyümesine yol açabilir'' dedi.
Ýdrar miktarýnýn azalmasýnýn enfeksiyonlara neden olduðunu anlatan Ünsal, az sývý alýmýna baðlý olarak böbrek taþý bulunan kiþilerdeki enfeksiyon riskinin de arttýðýný bildirdi.
Böbrek fonksiyonlarý sýnýrlý olan kiþileri de uyaran Ünsal, diyabet ve hipertansiyon hastalarýnýn yeterli sývý almamalarý ya da aþýrý terlemeleri sonucu böbrek yetmezliði geliþebileceðini belirtti.
Özellikle böbrek taþý olanlar ya da böbrek rahatsýzlýðý geçirenlerin yaz dönemi boyunca daha dikkatli olmasý gerektiðini belirten Ünsal, ''Bu kiþiler günde en az 2 litre sývý almalý ki böbreklerine yeterince sývý gitsin ve enfeksiyon gibi rahatsýzlýklar oluþmasýn'' diye konuþtu.