Zeugma Antik Kenti’nde 2012 Yılı Kazıları Başladı
2005 yılından itibaren, Bakanlar Kurulu Kararı ile Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi Klasik Arkeoloji Ana Bilim Dalı öğretim üyelerinden Prof. Dr. Kutalmış Görkay başkanlığında sürdürülen Zeugma Antik Kentinde 2012 yılı kazıları 06 Haziran 2012 tarihinde başlamıştır ve Eylül ayına kadar sürdürülmesi planlanmaktadır.
Zeugma’daki bulguların en belirgin bölümü, esas Roma kentinde Hellenistik yerleşimin genişlemesi ile aynı zamana, M.Ö. 1 yüzyıldan M.S. 3.yüzyıla kadarki döneme tarihlenir. Zeugma’nın bu dönemdeki değişimi ile ilgili araştırmalara 2012 yılında da kentin dokusuna, mimarisi, şehir yaşamına, dinine ve aile içi yaşamına ait olan mimari dekorasyona odaklanacaktır.
Zeugma Arkeoloji Projesi kapsamında 2012 yılı çalışma programı şu şekilde özetlenebilir:
- Kent halkının günlük yaşamını anlamamızı sağlayacak, kentin doğu konut sektöründe yer alan Mousalar (Muzalar) Evi kazı çalışmaları,
- Hellenistik Dönem ticaretinin şekillendiği ve kamusal yapıların yer aldığı agora kazı çalışmaları
- Roma Dönemi savunma sistemini ortaya çıkarmaya amaçlayan şehir surları kazı çalışmaları,
- Belkıs Tepe’de tapınak alanında gerçekleştirilecek kazı çalışmaları,
- Mimari, mozaik ve küçük buluntuların restorasyon ve konservasyon çalışmaları,
- Buluntuların değerlendirilmesine ve yayın çalışmalarına yönelik laboratuvar çalışmaları olarak belirlenmiştir.
- Kazı ekibi tarafından gerçekleştirilen ve yukarıda belirtilen çalışmalar dışında Zeugma Antik Kenti Çevre Düzenleme Projesi Gaziantep İl Özel İdaresi ve İpek Yolu Kalkınma Ajansı ortaklığı ile sürdürülmektedir.
Yukarıda sözü edilen çalışmalar Türkiye ile yurtdışındaki (Almanya, İngiltere) üniversitelerden uzman ve öğrencilerden oluşan yaklaşık 55kişilik bir ekiple sürdürülecektir. Kazılara desteği büyük oranda Kültür ve Turizm Bakanlığı sağlamaktadır.
Zeugma Antik Kenti
Seleukos Krallığı'na ait önemli bir askeri ve ticari merkez olan ve Fırat Nehri'nin üzerinde yer alan Zeugma, stratejik öneme sahip bir geçit noktasında kurulmuştur. Kent büyük olasılıkla bu stratejik konumu nedeniyle bir askeri-kent (katoikia) niteliğinde kurulmuştu. Karşılıklı iki kent şeklinde konumlanmış olan Zeugma,Hellenistik dönemde Seleukeia (bugün Fırat Nehri'nin batı kıyısında su üstünde görülebilen kent) ve Apamea (Fırat'ın doğu kıyısında bulunan ve bugün baraj gölü altında kalmış olan kent) olarak adlandırılmaktaydı. Bu iki kent için antik dönemde daha çok "geçit" anlamına gelen "Zeugma" ismi kullanılmıştır. MÖ 300 yılları civarında Hellenistik krallıklardan en önemlisi olan Seleukos Krallığı'nın kurucusu I. SeleukosNikator tarafından kurulan iki kente, kendisi ve Parth (Pers-Iran) asıllı karısı Apama'nın adı verilmiştir (Seleukeia-Apamea). Antik yazarlardan Yaşlı Pilinius ve Byzantion'luStefanus Büyük İskender'in, doğu seferinde, Fırat Nehri'ni bu noktadan geçtiği bilgisini verirler.
