Kurana Yaklaþýmlar Tebliðleri
Tefsir çalýþmalarý her zaman bizi heyecanlandýrýr. Çünkü ayetler zaman ve kiþiye, bilgiye göre anlaþýlma geniþlemesi oluþturur.
Özellikle bilgi ayetleri çoðu zaman her çaðda okuyan tarafýndan geniþ anlam kazanýr.
Tefsir Türkiye’de kýsýr sayýlacak bir alandýr. Baktýðýmýz zaman yazýlý tam tefsirlere sayý olarak bizi üzer. 19 Yüzyýl ve 20 Yüzyýl için Elmalýlý ve Mehmet Akif önemli bir baþlangýçtýr. Ayný zamanda Bediüzzaman da bu konuda önemli bir yapý taþýdýr.
Aradaki zamanlarda 15. Yüzyýl ve 19. Yüzyýl arasý her 100 yýla bir tefsir bile düþmez.
Ben Tefsirin ne Tarih gibi ne de Edebiyat bilgisi gibi okunmasý þeklini de yanlýþ bulurum.
Ýþte Kurana Yaklaþýmlar ekibi bu konuda bir çalýþma baþlatmýþ.
Kendilerine Tefsir Akademisi diyorlar. Önce Tefsir bilgisini tamamlayýp, Ekip Tefsirine doðru yol almak istiyorlar.
Hepimizi heyecanlandýracak bir fikir tabi.
Bu kitap. Ýlk toplantýlarýnýn eseri
Kitapta 20 konuda tefsir bilgisi iþlenmiþ. Doyurucu bir akademik çalýþma.
Çalýþmaya katýlanlarýn tümü Üniversite Hocasý.
Biz bu toplantýnýn konularýný özet özet size vermek istiyorum.
Ancak akademik olmayan bizlerin dikkatini çekecek bir konudan baþlamak istiyorum tanýtýma.
Sayýn Doçent Hatice Hocamýzýn konusu;
Kuran Perspektifinden Yaratýlýþ Ýtibariyle Kadýna bakýþ.
Doðrusu bu konu birkaç açýdan önemlidir
Günümüz Ýslam düþüncesi dýþýnda kalan veya Ýslam’ý tam anlamakta zorlanan kiþilerde Ýslam’ýn Kadýna bakýþý sorun teþkil eder.
Ýslam’ý bilmeyenlere göre dinimizde Kadýn;
Kadýn erkekten daha düþüktür. Þahitlik, miras, iþ hayatý vs.
Erkeðin gerisinde kalýr ve çalýþma hayatýnda yer alamaz.
Oysa Ýslam düþüncesi bu konularda bir sýkýntý çekmemiþtir. Hz. Muhammed’in Patronu veya Ortaðý bir kadýndýr. Hepimizin bildiði gibi o insan Hz. Hatice’dir
Dolayýsýyla Kadýn iþ hayatýnda yer almaz fikri daha Hz. Peygamberin gençlik hayatýnda yok edilir.
Kadýn haklarý denilen konu fazlasýyla bu günden daha ileri(doðru) olarak Ýslam’da yer alýr.
Neyse konumuz bu deðil olduðu için Makaleyi tanýtmaya geçelim.
Bu tebliðde “ey insanlar sizi tek bir nefisten yaratan yine ayný nefisten eþini yaratan Allaha ittika ediniz” anlamýndaki ayetin tefsirlerde üzerinde nasýl anlaþýldýðý üzerinde durulacaktýr.
Kuranda benzer malumat veren diðer ayetlerin de bulunduðu dikkatleri çekmektedir.
“ Sizi tek bir nefisten yaratan ve gönlü ýsýnsýn diye ayný nefisten eþini yaratan Allah’týr”
“ Allah sizi tek bir nefisten sonrada ayný neftsen eþini yarattý”
Sizi tek bir neftsen yaratan odur”
Ancak bu tebliðde Havva’nýn yaratýlýþý Nisa süresi 1. Ayetten hareketle incelenmeye çalýþýlacaktýr.
Bu konuda gerekli hadisler de dikkate alýnacaktýr.
Bu amaçla öncelikle ayetteki “nefsi vahide” ve “ halaka minha zevcaha” þeklindeki ifadelerden kastýn ne olduðu meselesinin vuzuha kavuþmasý gerekmektedir.
Ayrýca “ey insanlar” ve “minha” lafzýnýn da bilinmesi gerekmektedir. Ayetteki “nefis” kelimesi kip olarak diþi olmasýna raðmen anlam olarak erkek ve diþiliði birden barýndýrmaktadýr. Terim açýsýndan ise can ruh ve zat olarak insaný insan yapan beden ve ruh anlamýna gelmektedir. Zevç kelimesi de her iki cins için kullanýlýr. Zýd þeylerde eþ ve çift olmayý demektir.
“Her þeyi çiftten yarattýk” ayeti de ayrýlamayan bir terkibin olmasý anlamýna gelmektedir.
Ýþte bu nedenle insanlarýn çift olarak yaratýldýðýnýn ve takvaya davet edildiðini söylemek mümkündür.
Günümüze ulaþan tefsirler “nefsi vahide yi” Adem olarak almaktadýr.
Hatta Bakara süresinin baþ tarafýndan hareketle Ademden önce yeryüzünde fesat çýkaran ve kan döken yaratýklar olduðunu kabul eden Ýbni Arabî ve takipçileri de ayný görüþtedir.
Allah Ademi tek nefisten yaratýrken eþini de kendi cinsinden yaratmýþtýr. Nitekim ayetteki halaka minha zevceha ibaresindeki min harfi de bir hadisenin baþlangýç noktasýna iþaret etmektedir.
Yoktan var etme Ademle baþladýðýna göre sizi tek bir özden yarattý þekline anlam verilebilir. Öyleyse Havva’nýn Ademin kaburga kemiðinden yaratýldýðýný söylemek imkânsýzdýr.
Tefsirciler den Musa Carullah Havanýn Ademin kaburga kemiðinden yaratýlmasý fikrinin Kurana dayandýrýlmasýna karþý çýkar.
Aslýna bu konu bazý hadislere Hadislerde Eski Ahite dayanmaktadýr.
Muhammed Bakýr bu þekilde yaratmanýn yalan olduðunu söyler.
Rebi bin Enes Havva’nýn da çamurdan yaratýldýðýný söyler.
Konuyu çok uzatarak okunmaz hale getirmek istemiyorum. Özet ama tebliðin özüne sadýk kalarak
Genelde Kaburga kemiði fikrinin israiliyat olduðunu söylemek yanlýþ olmaz. Müslümanlar da bu fikri almýþ ve Hadislerde benzer yorumlar bulmuþtur. Ancak bu hadislerin doðruluðu kesin deðildir.
Alemin fiziki bir baþlangýcý ve sonu yanýnda insanýn biyolojik baþlangýcý ve sonuyla ilgili bir hüküm yoluna gitmemiþtir. Bu da Kuranýn bilimsel bir kitap deðil de hidayet ve rehber olmasýndan kaynaklanmaktadýr. Hatta tüm insanlýk yaratýlýþýndaki hikmet gibi bir gün benzer bir þekilde sona ulaþacaktýr. Ancak insan için gerekli ve kalýcý olan takva üzere olmasýdýr.
Teblið bize doyurucu bir çalýþma olarak birçok bilgiyi edindirdi.
Herkese bu eseri bulup okumasýný tavsiye ediyorum.
Kýsaca üzerinde durulan konu üzerine bazý þeyleri söylemek isterim.
Hz. Havva nýn kaburga kemiðinden yaratýlmasý söz konusu deðildir. Kuran da böyle bir ibare geçmemektedir. Hz. Peygamberinde böyle dediðini düþünmüyorum. Ýnsanlar Hadisi Þerifleri anlaþýlýr kýlmak için böyle dediði daha doðru düþüncedir.
Üreme konusu bugün teknik ve bilimsel olarak tam bilinmektedir.
Ýki tür üreme vardýr.
Ya tek diþi ve erkekliði olmayan bir hücrenin bölünerek çoðalmasý, yada erkek ve diþiden oluþan ayný türden iki canlýnýn üremesi.
Ýnsan için de bu geçerlidir. Tüm insanlar erkek ve diþiden çoðalýrken iki insan farklý üremeye tabi olmuþtur.
Birisi Hz. Havva diðeri Hz. Ýsa’dýr.
Ýkisi de tek hücreli gibi spermlerin kendi kendilerini bir canlý olmaya hazýr hale getirmesi ile oluþmuþ canlýlardýr. Mitoz ve Mayoz bölünme bu konuyu gayet iyi açýklýyor.
Kaburga kemiði fikri sanýrým bilgi yanlýþlýðýdýr ve Tevrat’taki ayetin doðrusu bulunsa spermin erkekten doðduðu vucüd parçamýzý iþaret ettiði görülecektir. Tevrat’taki ayetin eksikliði kaburga kemiði fikrini doðurmuþ olmalýdýr. Tevrat’ta belki Kaburga kemiklerinin arasýnda denmiþ olabilir. Sözlü olarak silsile yoluyla gelen Tevrat bu arada ilgili ayette eksik kelimeyle “arasýnda” yý kaybetmiþ olabilir. Doðrusu yüce Rabbimiz daha iyi bilir.
Kuran bu eksikliði gördüðü için yanlýþ anlaþýlacak þekilde olayý anlatmamýþtýr.
Hz. Havva ise Hz. Adem’den ve Hz. Havva annesiz.
Hz. Ýsa Hz Meryem’den doðmuþ ve babasý yoktur.
Oysa ki Biyolojik olarak ikisi de bir doðmuþtur. Birden var edilmemiþtir. Hz Adem ise birden var edilmiþtir. Hz. Ademin nasýl var edildiði Kuran da ve diðer kutsal kitaplarda anlatýlýr. Birçok insan Hz. Havva da Hz. Adem gibi niye var edilmedi diye düþünebilir. Allah yaratma kanunlarýný koymuþtur. Her canlýnýn nasýl çoðalacaðý bellidir.
Hz. Ýsanýn doðumu bize birçok bilimsel soruya cevap vermemizi saðlamýþtýr.
Hz. Havva doðar doðmaz yetiþkin biri oldu mu?
Yoksa bizim gibi bebeklik ve çocukluktan sonrada yetiþkin biri mi oldu?
Hz. Adem yetiþkin biri olarak dünyaya geldi demek bana daha doðru geliyor. Ancak Hz. Havva nýn büyümesinin hýzlandýrýlmýþ bir büyüme olduðunu týpký Hz. Ýsanýn hýzla geliþmesi gibi akla getiriyor.
Ayrýca bu biyoloji bilgisi ile þu yargýdan da kurtulmak zorundayýz; Hz Havva Hz. Adem’den sonradan yaratýldýðý için eksiktir. Biyolojik olarak bugün biliyoruz ki Kadýn ve erkek arasýnda bir fark yoktur.
Kuranda böyle veya Hz. Peygamberden bu anlamda bir ifade yer almamaktadýr.
Yaratýlma konusunu da Üstünlük veya cahillikle iliþkilendirmeyiz. Hz. Havanýn ve Hz. Ýsanýn yaratýlýþýný ayný þekilde görürsek daha bilimsel yaklaþmýþ oluruz.
Mesele Allahýn koyduðu Üreme yasalarý ile ilgilidir. Üstünlük ki Allah katýnda ki üstünlükten bahsediyoruz. Her Müslüman’ýn da bildiði gibi ve Hocamýn da tebliðin sonunda belirttiði gibi Takva iledir.
Þahitlik ve Miras konusu üstünlükle ilgili olmayan toplumsal yaþamýn özelliðinden dolayý konmuþtur. Unutmayalým ki Ýslam’dan önce kadýnlarýn Miras hakký hiç yoktu. Ýslam uygulanabilir ve en eþit insan olma yasalarýný koymuþtur.
