Peyami Safa hayatımda önemli bir tutar. Daha orta ikinci sınıfta iken bir vesile ile onun birkaç kitabı ile tanışmıştım. Onun kitapları hayatıma giren ilk kitaplardı. Daha sonraki yıllarımda da yazarımızın Dokuzuncu Hariciye Koğuşu’nu aralıklarla okumuş; Yalnızız kitabından ise ayrı bir tad almışımdır. Kitapta geçen"Biz, hepimiz sadece kendimizi düşündüğümüz için yalnızız ve yalnız kalacağız" cümlesi ise yabana atılacak bir ifade değildir. Beni ençok etkileyen hussiyeti ise Fransa’ya gitmediği halde Fransızca’yı bir Fransız gibi konuşma kabiliyetine sahip olmasıdır. Bütün bunların yanında Peyami Safa’ya ait yüzlerce günlük yazılmış makale mevcuttur. İşte bunlardan bir tanesi daha: İSTEMEK
İSTEMEK
İstemenin haklı olmak için yettiği bir dünyadayız. Arzu manasında istemek, talep manasında istemek, irade manasında istemek, istemek oğlu istemek.
Bu dünya isteyenlerindir. Aza değil, çoğa bile kanmayanların istemek hummaları arasında yaşıyoruz. Her canlı şey eğer kartlaşmamışsa veya ihtiyarlamamışsa, her canlı şey, nebat, hayvan ve insan, her canlı şey, yaşadıkça istiyor, istedikçe buluyor, buldukça daha fazlasını istiyor; çünkü her canlı şey eğer kartlaşmamışsa veya ihtiyarlamamışsa büyüyor. Yalnız kart ve yalnız ihtiyar, mevcudunu muhafaza davasındadır. Fakat muvaffak olamıyor ve ölüyor.
Ölüm daha fazlayı istememekten başlıyor, istememeyi istemekle devam ediyor, hiçbir şey istememekte karar kılıyor.
Hayvanda iştah, insanda arzu, millette ideal halinde en canlı ifadesini bulan hayat, iştahsız hayvanı, arzusuz insanı ve idealsiz milleti gebertiyor; hiçbir diri varlığın olduğu gibi kalmasına, mevcudunu muhafaza etmesine fırsat ve imkân vermiyor.
Hayvan iştahı, insan arzusu, millet ideali nisbetinde büyüktür. Ne istediğinizi söyleyiniz, ne olduğunuzu haber vereyim. Bir darı tanesi mi istiyorsunuz? Siz bir serçesiniz. Bir kuzu mu istiyorsunuz? Siz bir kurtsunuz. Bir zafer mi istiyorsunuz? Siz bir kahramansınız. Camianıza mensup olanları alabildiğine çoğaltmak mı istiyorsunuz? Siz bir büyük milletsiniz.
Tanrı isteyene veriyor, istemeyenden alıyor. Eğer hakkiyle istemeğe devam edebilseydik ölmezdik. Yokluğa karşı en büyük silahımız: istemek.
Derler ki, istemek elvermez, layık olmak da lazımdır. Hayır, istemek layık olmaktır. Bir beceriksizlik ve başarısızlık vak'asında az olan şey yalnız liyakat değil istektir. Yeter derecede istemediğimiz için layık olamıyoruz.
Bu istemek dünyasında fertler evvela kendileri için isterlerse mensup oldukları millet ölür; evvela mensup oldukları millet için isterlerse onu yaşatırlar. Bu ikinci türlü istemek ve en geniş imkân hadleri içinde istemek, işte ideal.
Arada bir ideal, ideal, ideal diye tutturuyorsam, bu, hayal, hayal, hayal değil, hayat, hayat, hayat demektir.
Peyami Safa Tasvir-i Efkar, 1943
Not: Hayırlısını ve en iyisini istemek biz insanlara yakışır. (mağpak)
yazı: magpak
Kaynak...
