Divan edebiyatından altın gibi eserler...

Sevgili’ye gönül vereli ben candan usandım
Derdime düştükten (beri) dermandan usandım.

Suları bozulmuş, içtikleri kalp; Hazreti Hakk’a
Bir an dahi ettiğim isyandan usandım.

Yönelmem başkasına tevbeler olsun
Bu ana kadar ettiğim isyandan usandım.

Deli gönül pervane gibi yanmayı ister
Sabah ve akşam ah ile inlemeden usandım.

Ayrılık gözyaşı dökmeye mecalim kalmadı
Yârime kavuşma dilerim; iç acısından usandım.

Gönül âşk ile tutkun oldu; gayrisinden geçti
Ben insan sohbetinden dost görüşmesinden usandım.

Çünkü zamane insanlarından zerre vefa bulamadım
Yüzleri dost, özleri (içleri) düşmandan usandım.

Kudretine hayret kaldığım Hakk’ın ismini anayım
Çokluk ile insanlarla görüşmekten usandım.

Kuddû»sî’ye (Hak’tan) gayrisi vahşet görünür
Kuddû»sî der ki: ‘Her ne var ise ondan usandım.

Bugün gam tekkegâhında fedâ bir cânımız vardır
Gönül abdal-ı aşk olmuş, gelin kurbânımız vardır

Çimende bülbülü gördüm yaman efgan ile söyler
Dil-i kahhar ile herdem gül-i handânımız vardır

Gerçi ol per-i peyker bize âdem demez amma
Dem olur ki meleklerle bizim seyrânımız vardır

Hatâ benden atâ senden inâyet kıl bâri cânâ
Kerem kıl cürmüme bakma biraz noksânımız vardır

Vasl-i bezm edip saki şarabın fil kuba olsun
Derûn-ı sinede pişmiş ciger büryânımız vardır

Evveli bir, ahırı bir, zahiri batını birdir
Ki birlik babına erdik şükür imânımız vardır

Hatâyî bendesin anmış kerem ü lütfü var olsun
Demiş ki ol gedâ gelsin ana ihsânımız vardır.

Cana bizim ımız imlalara sığmaz
Yazılsada binde biri inşalara sığmaz
Aşıkta olan derdi meşakkat gamı mihnet
Neşrolsa eğer kuy ile sahralara sığmaz
Hasretle ta gecelerde akar dide-i aşkım
Bir katredir amma yedi deryalara sığmaz
Bu hikmeti bilmezmisin ey sufiyi salus
Bir kalbe sığan var olan eşyalara sığmaz
Allah için olsun bizi dur etme kapından
Abdi seni sevdi deyu dünyalara sığmaz

Fırkatin nariyle gönlüm, yan olur, püryan olur,
Varlığın zevk-u sefadır, yokluğun giryan olur,
Ay yüzün gören gözlerim, mest olur hayran olur,
Yakma ey can, yakma kalbim, ateş-i suzan olur.

Bağ-ı aşka düşen gönül, bülbül-i nalan olur,
Can-ı bülbül ol gülşende, aşk ile devran olur,
Gülyüzün gören gözlerim mest olur hayran olur,
Yakma ey can, yakma kalbim, ah ile efgan olur.

Vuslatın aşkıyla gönlüm, şad olur şadan olur,
Derd-i aşkın neyleyim ki, derdime derman olur,
Nur yüzün gören gözlerim, mest olur hayran olur,
Yakma ey can, yakma kalbim, ateş-i niran olur.

Beni candan usandırdı cefâdan yâr usanmaz mı?
Felekler yandı âhımdan murâdım şem’i yanmaz mı?

Kamu bîmârına cânan devâ-yı derd eder ihsan,
Niçin kılmaz bana derman beni bîmâr sanmaz mı?

Þeb-i hicran yanar cânım töker kan çeşm-i giryânım,
Uyarır halkı efgaanım kara bahtım uyanmaz mı?

Gül-i ruhsârına karşu gözümden kanlı akar su,
Habîbim fasl-ı güldür bu akar sular bulanmaz mı?

Gamım pinhan dutardım ben dediler yâre kıl rûşen
Disem ol bi-vefâ bilmem inanır mı inanmaz mı?

Değilim ben sana mâil sen ettin aklımı zâil.
Bana ta’neyleyen gaafil seni görgeç utanmaz mı?

Fuzûlî rind-i şeydâdır hemişe halka rüsvâdır,
Sorun kim bu ne sevdâdır bu sevdâdan usanmaz mı?

CAN VERMEYE DERMANIM MI VAR

Üryan geldim gene üryan giderim
Ölmemeye elde fermanım mı var
Azrail gelmiş de can talep eder
Benim can vermeye dermanım mı var

Dirilirler dirilirler gelirler
Huzur-u mahşerde divan dururlar
Harami var diye korku verirler
Benim ipek yuklu kervanım mı var

Er isen erliğin meydana getir
Kadir Mevlam noksanımı sen yetir
Bana derler gam yükünü sen götür
Benim yük götürür dermanım mı var

Karac'oğlan der ki, ismim öğerler
Ağı oldu yediğimiz şekerler
Güzel sever diye isnad ederler
Benim Hakk'tan özge sevdiğim mi var

Karacaoğlan

Kimsesiz Hiç Kimse Yok
Hiç kimse yok kimsesiz
Herkesin var bir kimsesi
Ben bugün kimsesiz kaldım
Ey kimsesizler kimsesi
*******
Kimse aradığım yollarda
Kimsesizlik kimsem oldu
Dinsin artık hicranın cana
Kimse aradığım yollar
Kimsesiz kimselerle doldu

Avnî (Fatih Sultan Mehmet

Hepsi birbirinden güzel insanı duygulandırıyor, emekleriniz için sağolun.

Halk içinde mu'teber bir nesne yok devlet gibi
Olmaya devlet cihânda bir nefes sihhat gibi

Ko bu ays u isreti çünkim fenâdur âkibet
Yâr-i baaki ister isen olmaya tâat gibi

Olsa kumlar sagisinca ömrüne hadd ü aded
Gelmeye bu sise-i çarh içre bir sâat gibi

Saltanat didükleri ancak cihân gavgaasidur
Olmaya baht u saâdet âlem-i vahdet gibi

Ger huzûr itmek dilesen ey Muhibbî fârig ol
Var midur vahdet makaami gûse-i uzlet gibi

Kanuni sultan süleyman

Herkesi sen dost mu sandın belki ol ağyâr olur
Sâdıkâne belki ol bu âlemde dildâr olur
Yâr olur ağyâr olur dildâr olur serdâr olur
"Yavuz Sultan Selim Han"

Þiirin güzelliğinin yanında bir de şöyle dâhiyane inceliği varmış:
Sanma şâhım / herkesi sen / sâdıkâne / yâr olur
Herkesi sen / dost mu sandın / belki ol / ağyâr olur
Sâdıkâne / belki ol / bu âlemde / dildâr olur
Yâr olur / ağyâr olur / dildâr olur / serdâr olur

İşte Yavuz Sultan Selim in Þah İsmail ' e yazdığı bu çok ince manalı şiirin Günümüz Türkçesiyle yazılışı. ( Hikayeyi okuduktan sonra ne anlatmak istediğini daha iyi kavrayacaksınızdır.)

Þahım sen herkesi kendine sadık dost sanma
Sen herkesi dost sanma belki o düşmanın olur
Belki o kişi alemlerde sözü geçen olur
Dost olur düşman olur sözü geçen olur hükümdar olur." )






Yavuz Sultan Selim Han bu beyiti Þah İsmail'e yazmıştır. Gelelim Hikayesine ;

Yavuz şiire, edebiyata ve satranç oynamaya meraklı biridir. Aynı şekilde Þah İsmail'de de bu özellikler vardır. Sarayında ünlü şairleri barındırır ve çok iyi satranç oynar. Bunu bilen Yavuz Þahın şahın bu özelliğinden yararlanmak ister. Tebdili kıyafetle (gezgin bir abdal kılığında) şahın ülkesine gider. Hanlarda , Kervansaraylarda satranç oynayarak önüne geleni yener. Haber şaha ulaşır. Þah der ki çağırın birde benimle oynasın. Yavuz Þah'ı da yener. Þah sinirlenir ve Yavuz'a der ki: " sen edep nedir bilmez misin? Hiç şahlar mat edilir mi?" Elinin tersiyle Yavuza bir tokat atar. Þahın kızdığını anlayan Yavuz onu yücelten şiirler okumaya başlar. İşte şahın huzurundan ayrılırkende bu şiiri okur. Ancak Þah İsmail hala onun Yavuz Sultan Selim olduğunu anlamamıştır.

Yavuz yediği tokatın acısını unutmaz. Birkaç sene sonra Çaldıran'da Þah İsmail'i yener ve ona bir mektup gönderir. Mektupta o günkü tokadın acısını aldığını söyler ve ilave eder: " atacaksan tokadı böyle atacaksın. "

Aslında Yavuz bütün olanları şiirinde Þaha anlatmış ancak Þah anlamamıştır. Herkesin dost olmayacağını bir gün böyle kişilerin karşısına serdar olarakta çıkabileceğini söylemiştir

2.Bayezid, dinî muhtevalı şiirlerinde oldukça coşkulu ve samimidir:

Hudâyâ Hudâlık sana yaraşır
Nitekim gedâlık bana yaraşır

Çü sensin penâhı cihân halkının
Kamudan sana ilticâ yaraşır

Þeh oldur ki kulluğun etti senin
Kulun olmayan şeh gedâ yaraşır

Þu dil kim marîz-i gamındır senin
Ana zikrin ile şifâ yaraşır

Þu kim dürr-i gufrânın almak diler
der-i gamın bahrine âşnâ yaraşır

Eğerçi ki isyânımız çok durur
Sözümüz yine Rabbenâ yaraşır

Ne ümmîd ü ne bîmdür işimiz
Hemân bize havf ü recâ yaraşır

Eğer adl ile sorarsan Adlî'yi
Ukûbettir ana sezâ yaraşır

Ben ettim anı ki bana yaraşır
Sen eyle anı kim sana yaraşır

Þu günde ki hiç çâresi kalmaya
Ana çâre-res Mustafâ yaraşır
2. beyazıd han

Bu gurbet câna gâyet kâr kıldı
Ki âlemden beni bî-zâr kıldı
Ne kılam gerdiğ-i eyyâm beni
Belâ vü derd ile bîmâr kıldı
Ne nahs olur aceb bu tâli'im kim
Beni âlem içinde zâr kıldı
Gülistân yerine ni'me'l-bedeldir
Felek yerimi ğimdi hâr kıldı
Görün gerdûn-ı dûnun himmetini
Bu gurbetde Cem'i bîmâr kıldı
cem sultan

merdum-u dideme bilmem ne füsun etti felek,

giryemi etti füzun aşkımı hun etti felek,

şirler pençe-i kahrımdan olurken lerzan,

beni bir gözleri ahuya zebun etti felek.



Meali:

Gönül dideme bilmem ne büyü yaptı felek.

Gözyaşımı çok etti aşkımı rezil etti felek.

Aslanlar pençemin kahrından paramparça olurken

Beni bir gözleri ahuya esir etti felek
Yavuz Sultan Selim


Ben buna ve bunun hikayesine bayılıyorum...

II. Mahmud'un kızı Âdile Sultan, Osmanlı hânedanında Divan tertip etmiş yegâne kadın şairdir. Hece vezniyle de şiirler yazmış olan Âdile Sultan'ın şiirlerinde, Yunus Emre, Fuzûlî ve Þeyh Gâlip gibi şairlerin etkisi görülür:

Bu gün meydân-ı aşk içre salâdır isteyen gelsin
Geçip cân le hem başdan bu devrânı bilen gelsin

Eğer kim cânına kıyan olur cânânınâ vâsıl
Anınçün meclis-i tevhîde hep câna kıyan gelsin

Visâl-i yâra tâlib zümre-i merdâna mhtâcdır
Bu sözü fark eden insân-ı kâmil her zamân gelsin

Bu gün al ders-i aşkı Âdile meydân-ı himmetde
Zamândır ma'rifet tahsîline tâlib olan gelsin

Alıntı:

---

Orhan Çelik Nickli Üyeden Alıntı

Bugün gam tekkegâhında fedâ bir cânımız vardır
Gönül abdal-ı aşk olmuş, gelin kurbânımız vardır

Çimende bülbülü gördüm yaman efgan ile söyler
Dil-i kahhar ile herdem gül-i handânımız vardır

Gerçi ol per-i peyker bize âdem demez amma
Dem olur ki meleklerle bizim seyrânımız vardır

Hatâ benden atâ senden inâyet kıl bâri cânâ
Kerem kıl cürmüme bakma biraz noksânımız vardır

Vasl-i bezm edip saki şarabın fil kuba olsun
Derûn-ı sinede pişmiş ciger büryânımız vardır

Evveli bir, ahırı bir, zahiri batını birdir
Ki birlik babına erdik şükür imânımız vardır

Hatâyî bendesin anmış kerem ü lütfü var olsun
Demiş ki ol gedâ gelsin ana ihsânımız vardır.

---

Sözleri ile birlikte videosunuda izlemenizi de tavsiye ederim.
http://www.vuutv.org/7d62946cd0:BAI2C1T2xYM.html