güvey feneri faydaları

GÜVEY FENERİ

Ülkemizin birçok yerinde doğal olarak yetişen bazı bitkiler aslında dünyanın bir diğer bölgesinde çok önemli ticari ürünler olabiliyor.

`Güvey Feneri` (Physalis Peruviana L.) bunlardan biri. Egzotik meyvenin anavatanı Güney Amerikadır. Günümüzde Güney Afrika, Kolombiya, Tayland, Peru, kenya, Ekvator, Zambiya ve Zimbabwe`de yetiştirilmektedir. Ülkemizde de yeni üretilmeye başlanmıştır.

NASIL BİR BİTKİ?
Ülkemizde, yabani türünün genellikle güvey feneri olarak adlandırıldığı Physalis, Avrupa ülkelerinde ise sarı fener, kibar fener, gelin feneri, olarak biliniyor. Bu isimleri almasının nedeni ise oldukça çekici bir yapıya sahip olan dış görüntüsüdür. Çiçekleri sarı renkli olan bitkinin meyveleri oldukça gösterişli taç yapraklar içinde (kaliks) yer alıyor. Meyveleri çepeçevre saran kaliks sararıp tül görüntüsünü alarak fener izlenimini veriyor. Bol aromalı, lezzetli ve mayhoş bir tada sahip olan meyveler başlangıçta yeşil daha sonra açık sarı, yenecek olgunluğa ulaştığında ise turuncu renkte iri bir kiraz görünümü alıyor. Bol aromalı, lezzetli ve mayhoş bir tada sahip olan meyveler başlangıçta yeşil daha sonra açık sarı, yenecek olgunluğa ulaştığında ise turuncu renkte iri bir kiraz görünümü alıyor.

NERELERDE KULLANILIYOR?
Meyveleri taze olarak ta tüketilebilen güvey fenerinin kullanım alanı oldukça geniş. Sahip olduğu bol aroma ve mayhoş tadından dolayı meyvesi pastacılık, marmelat yapımında kullanılır. Bunun yanında çiğ olarak tüketilebileceği gibi meyve salatalarında, tatlılarda, turtalarda da kullanılmaktadır. Reçeli son derece lezzetlidir.
Çikolata sosu ile mükemmel bir tada ulaşır. Üzeri çikolata ile kaplanıp pazara sunulan meyveler Avrupa ülkelerinde oldukça rağbet görmektedir. Krema ve dondurma ile birlikteliği de çok lezizdir. Sos yapımında da kullanılabilir. Son yıllarda Avrupa`da konferans ve iş toplantılarının ikram meyvesi olarak (Fondü) popülerlik kazanmıştır. Ayrıca faydalarından dolayı çocukların beslenme çantalarında haftada bir porsiyon mutlaka bulundurulması tavsiye edilmektedir.

FAYDALARI
Güney Amerika`da deri, şeker, kalp, verem ve idrar yolu hastalıklarında halk tarafından tedavi amacıyla sıkça başvurulan bir bitkidir. Güvey fenerinin sadece meyveleri değil aynı zamanda kökleri ve yeşil kısımları da bazı ilaçların yapımında kullanılmaktadır. Bitkinin köklerinde ve yeşil kısmında 8 ayrı alkoloid bulunur. Elde edilen alkoloidler, bitkisel kökenli ilaçların yapımında kullanılmak üzere sanayide değerlendirilirler. 100 gr`ında % 6 oranında şeker ihtiva eden meyvede, C vitamini portakaldan daha fazladır. Potasyum içeriği bakımından en zengin meyvedir.Yine önemli miktarlarda karoten (Vitamin A 9 ) ve vitamin B içerir. Özellikle daha olgun meyvelerin daha yüksek miktarlarda beta karoten konsantrasyonu ihtiva ettiği bilinmektedir. Besin değerlerinin çok yüksek olması dolayısıyla özellikle okul öncesi çocukların beslenmesinde tavsiye edilir.
` Bol idrar söktürür, kandaki ürik asidi atar. Böylece Gut ve Romatizmaya çok fayda verir .
` Ürat ve oksalat taşlarını parçalayıp döker.
Karındaki suyu boşaltır.Karaciğer şişliğini giderir.

SEÇERKEN
Meyveler kaliks adı verilen doğal koruyucu kabuğu altında oldu-ğundan ve meyve içi bu yüzden görünmediğinden seçim kriteri çok basit bir yöntemle yapılır. Meyve basketi el ile tartılır.Şayet çok hafif ise meyve suyunu kaybetmiş demektir. Meyve yiyecek olgunluğa ulaştığında turuncu renkte iri bir kiraz görünümündedir. Kaliks ren-gindeki bir değişiklik olgunlaşma indikatörü değildir. Dışardan bakıldığında altın sarısı parlak renkli olanlar tercih edilmelidir.

MUHAFAZA EDERKEN
Çok hassas bir meyve olmamakla beraber bütün taze meyveler gibi alındıktan sonra birkaç gün içersinde tüketilmesi tavsiye edilir. Buzdolabında 1 haftadan fazla bir süre tazeliğini korur. Yıkandıktan hemen sonra tüketilmelidir. Meyvenin kaliks`i çıkarılırsa dayanma süresinde azalma olacağından kaliks`le muhafaza edilmelidir.

HAZIRLANIŞI
Meyve`yi koruyan ince kabuğu(kaliks) geriye çekerek meyveden ayırın. Meyveleri tercihen yıkayarak ve durulayarak yiyebilirsiniz.

BİLİMSEL SINIFLANDIRMA
Alem : Plantea
Bölüm : Magnoliophyta
Sınıf : Magnoliopsida
Takım : Solanales
Familya: Solanaceae GÜVEY FENERİ (PHYSALIS)

PHYSALİS: Ground Cherry, Chinese Lantern, Cape Gooseberry, Winter Cherry, Güvey Feneri, Güney Feneri ve Yer Kirazı olarak ta adlandırılır.
Özellikleri ve Tarihçesi:

Physalis, ortası kahverengi olan sarı çiçeklere sahip bir bitkidir. Aynı ismi taşıyan meyvesi ise olgunlaştıktan sonra sarımtırak rengini almaktadır. Bu meyve birçok toprak tipinde yetişmekle birlikte en önemli özelliği çorak topraklarda da verim verebilmesidir. Physalis, büyüme aşamasında suya normalden fazla gereksinim duyar. Bitki olarak çok kırılgan ve hassas bir yapıya sahiptir. Tohumlama işlemi ise çekirdekleri sayesinde yapılır.
Physalis` in acutifolia, alkekengi, angulata, angustifolia, arenicola, carpenteri gibi başlıca çeşitleri bulunmaktadır.

Yetiştirildiği Yerler:

Orta Amerika, Güney Afrika ülkeleri ve İsrail de üretilmektedir. Ülkemizde de kısmen dahi olsa üretimine başlanmıştır.

Faydaları:

Physalis` in, içerdiği keroten sayesinde serbest radikalleri etkisiz hale getirerek yaşlanmayı geciktirici etkisi bulunmaktadır. Cildi güneşin zararlı etkilerinden ve cilt kanserinden korumaya yardımcıdır. Ayrıca metabolizmayı hızlandırır, kan dolaşımını düzenler.

Nasıl ve Nerede Kullanacağız?

İçerisindeki meyveyi ham olarak yiyebilirsiniz. Dekorasyon için kullanabileceğiniz gibi, meyve salatalarınıza ilave edebilir ya da reçelini yapabilirsiniz. Ayrıca çikolatayla mükemmel bir birliktelik sağlamaktadır.

Muhafaza Koşulları: Physalis, 7 ºC de %70 - %80 nem oranında muhafaza edilmelidir