Yiyeceklerin faydalı ve zararlı yönleri:
Yiyeceklerin faydalı ve zararlı yönleri:
1- Ispanak: pişmiş veya kuru olarak yenmesi akciğere ve göğüse faydalıdır,mideyi yumuşak tutar,bel ağrılarını geçirir.
2- Anason : Böbrekler, mesaneye, rahim, dalak ve karaciğer tıkanıklıklarına iyi gelir ve romatizmayı eritmede tesiri çoktur. Göz ağrılarını, sarılığı açar ve baş dönmesini durdurmak için dumanı çekilir, döğülmüşünü gülyağıyla karıştırıp kulağa 2-3 damla damlatılırsa kulak ağrılarını yok eder, emzikli kadının sütünü arttırır, meniyi çoğaltır, zehirlenme vakalarına iyi gelir.
3- Pirinç : Sütle pişmişi meniyi arttırır, suyu ile yıkanmak organların kirini temizler.
4- Soğan : Eritici, kesici, ferahlık fericidir. Damarların ağzını açar, şiddetlisi, acı olanı yüzü kızartır. İtidalle yenmesi iştahı arttırır, fazla yemek baş ağrısı verir. Basur ağızlarını açar, kanatır. İdrarı çoğaltır, karnı boşaltır, romatizmaya faydalıdır. Pişmiş soğan çıbanları deşer ve ağrıları giderir.
5- Sarı kavun: Safraya çabuk dönüşür ve onun işleyişini düzenler.
6- Yeşil kavun : İdrarı çoğaltır, mesanede oluşan taşları düşürür, yemekle yenmesi yararlıdır.
7- Yumurta : En iyisi yağda yarım pişmiş şeklidir. Tavuğun beynidir. En faydalısı piliç yumurtasıdır. İçi sarısı hararet verici, beyazı soğuk vericidir. İkisi de nemli ve faydalıdır. Beyazı yüze sürülürse güneşin ve ateşin tesirine engel olur. Sarısı bal ile ısıtılıp yüze sürülürse sivilceleri yok eder. Beyazı göz ağrılarına, boğaz gıcıklarına, sese kısıntısına, öksürüğe, nefes darlığına, kan azlığına faydalıdır. Beyaz tavuk yumurtası, m,ide salgısını arttırır, kalorisi fazladır. Çabuk hazım olur, meniyi arttırır. Yumurta sarısını pişirip yemek kabız verir. Yumurta et kuvvetindedir. Çünkü hayvanın bir parçasıdır. Sarısı makbuldür.
8- Fındık : Hazmı güçtür. Hararet vericidir, baş ağrısı, romatizma ve mide bozukluğu doğurur. Dimağın işleyişine faydalıdır. Öksürüğe iyi gelir.
9- Ceviz içi : Hazmı güçtür. Hararet vericidir. Bal ile karıştırıp yemek, soğuk almış mideye iyi gelir.
10- Peynir : Tazesi soğuk verici ve nemlidir. Eskisi, hararet verir. Gıdası kuvvetlidir. Şişmanlatır, fakat mesanede taş yapar.
11- Tarçın : Hararet vericidir. Lâtif ve caziptir. Tıkanıklığı açar, küflenmeyi giderir, vücuttaki yağı eritir, titremeyi yok eder. Baş ve göğüs ağrılarına çok faydalıdır. Soğuktan gelen nezleyi, öksürüğü yok eder. Mideyi kuvvetlendirir. Kalbi ferahlatır.Ciğer tıkanıklığını açar. Böbrek ve rahim ağrılarına iyi gelir. Göz kararması ve göz perdesi rahatsızlığını yok eder.
12- Horoz ve tavuk : Horoz etinin iyisi ötme çağına gelmeden, tavuğunki ise yumurtlama çağına gelmedendir. Yetişkin horoz etinin suyu, mafsal, titreme, mide ve sancı ağrılarına , romatizmaya iyi gelir. Tavuk eti, aklı kuvvetlendirir, içimizi açar, ferahlandırır, meniyi arttırır, sesi berraklaştırır. ( net, saf yapar )
13- Kırmızı gül: Kurusu ve tohumu kabız yapar,tıkanıklığı açar. Sevda ifrazatını durdurur. Karın adalelerini kuvvetlendirir . Gül suyu, bayılmayı, baş ağrılarını, vücut sıcaklığını giderir, mide ve ciğere kuvvet verir. Hazma yardımcıdır. Tazesini 30 gramı ishal yapar.
14- Zağferan : İdrarı arttırır, şehveti azaltır, tıkanıklığı giderir, damarları açar,fakat kabız yapar, renk verdirir.
15- Leblebi : Bel ağrılarına iyi gelir. Diş etleri ağrısını, bağırsak veremlerini giderir, damarlarını açar, sesi berraklaştırır, kalorisi iyidir. Pişmişi vücutdaki su birikintilerine faydalıdır. Böbrek ve mesane taşlarını düşürür. Meniyi çoğaltır. İdrarı arttırır, doğurmayı kolaylaştırır.
16- Buğday : Hararet ve rutubeti mutedildir. Kızartılmış buğdayın hazmı ağırdır. Solucan yapar. Gıdası ( Kalorisi ) kuvvetlidir.
17- Kabak : Gıdası latiftir. Sumak, ayva ve kurut ile pişirilip yenmesi safraya faydalıdır. Lâkin sancıya zararlıdır. Eğer balla karıştırılıp yenirse o ağrıyı giderir.
18- Kâfur : Vereme ve baş ağrısına iyi gelir, duyu organlarını kuvvetlendirir. Kokusu kuvvetli tesir yapar.
19- Kizbere . Kabız verir, ağrıyı durdurur, vereme iyi gelir, mide sıcaklığını arttırır, mide bulantısını giderir. Fazlası göz karartısına sebeptir.
20- Badem içi : Bedeni şişmanlatır. Öksürüğü yok eder, ciğer ve dalaktaki çıbanları deşer.
21- Süt : İshal yapar, vücuda kuvvet verir. Bal ile beraber yenirse mide yaralarına ( ülser ) iyi yapar, dimağa kuvvet verir, meniyi arttırır, öksürüğü iyi eder. İhtiyarlara rutubet ( nem ) verdiği için faydalıdır. Bal ile beraber daha kolay hazmolur. Süt, bağırsaklardaki fazlaları dışarı atar. Kaynamış sütün hazmı kolaydır. Çürük süt içmek solucan yapar. Dişlere ve diş etlerine zararlıdır. Baş ağrısı ve baş dönmesi yapar. Göz kararmasına sebep olur. Şekeri düzeltir, şekerli süt şişmanlaştırır ve güzelleştirir.
22- Et : Çok kuvvet verir, çabuk kana karışır. İlkbaharda dana eti yemek hatalıdır. Çünkü dalağı büyütür. Yazın bütün etlerin zararı vardır.
23- Tuz : Romatizmayı keser, az yemeli, yanmış tuzla dişler beyazlanır. İshali durdurur. Fazla tuz zararlıdır.
24- Kayısı : Basura faydalıdır. Kurusu susuzluğu giderir, mideye şeftaliden daha iyidir. Mideye yumuşaklık verir.
25- Nane : Mideyi ısıtır ve kuvvetlendirir. Hazma faydalıdır. Meniyi arttırır.
26- Şeker : Karnı yumuşatır. Boğazı, göğsü yumuşatır. Fazlası zararlıdır.
27- Sümak : Kabız verir, safrayı çoğaltır, veremi yok eder. Dış ağrılarını giderir, susuzluğu durdurur. Mideyi sıvar, debağlar. İştahı arttırır. Et ve soğanın menfi tesirlerini düzeltir.
28- Yağ : Zehirli içkilerin tesirini azaltır. Boğaz ve göğsü yumuşatır. Badem ve balla tesiri artar. Kuvveti fazlalaşır. Fazlası damar sertliğine sebep olur.
29- Ayva : Kendisi, çiçeği ve bilhassa ekşisi kabız vericidir. Susuzluğu giderir. İdrarı çoğaltır. Şehveti arttırır. Balla yenirse mideyi kuvvetlendirir. Çekirdeğinin suyu yumuşatıcıdır. Kabızı azaltır. Ciğerleri yumuşatır. Öksürüğü engeller. Fazlası sancı yapabilir.
30- Amber . Mide, ciğer, kalp ve duyu organlarına kuvvet verir, dimağ ( beyin ) hastalıklarına çok iyi bir ilaçtır.
31- Bal : İştah açıcı ve caziptir, göz karartısını giderir, mideye kuvvet verir, yaralarını iyi eder. Mideyi yumuşatır ve çıbanlardaki cerahati çeker ve temizler.
32- Üzüm : Kuvvetli gıdadır. Mideyi kuvvetlendirir, siyahı daha iyidir.
33- Şalgam : Ciğer gözlerini açar, romatizmaya iyidir. Solucanları öldürürü. Hazmı kolaylaştırır. Fakat kendisinin hazmı yavaştır.
34- Fıstık : Kalbi kuvvetlendirir. Ciğerlerdeki gözleri açan faydalı bir ilaçtır.
35- Biber : Vücuda mideye hararet ( ısı ) verir, iştahı arttırır. Fazlası zararlıdır.
36- Zater : Mide şişkinliğini, romatizmayı giderir. Mide salgısını ( ifrazat ) idrarı, arttırır. Gözün görme kuvvetini arttırır. Kalça kemiği ağrısını yok eder.
37- Karanfil : Mide ve ciğere çok faydalıdır. İştahı arttırır.
38- Reyhan : Kalbi kuvvetlendirir. Basuru yok eder, kokusu uyku getirir.
39- Nar : Safrayı azaltır. Bağırsakların işlemesini kolaylaştırır. Balla yenmesi kulağa faydalıdır. İdrarı çoğaltır. Acı nar, mide iltihabına faydalıdır. Ekşisi, boğaz ve göğsü tahriş eder, tatlısı kuvvet verici yumuşatıcıdır. Öksürüğe iyi gelir.
40- Arpa : Su ile karıştırılmış unu, güğüse, öksürüğe, uyuza, yorgunluğa çok iyi gelir.
41- 41- İncir : Gıdası çoktur. Çabuk hazmolur. Kalorisi bütün meyvelerden fazladır. Mideyi yumuşatır. Yara ve bereleri iyi eder. Çıbanları deşer. Susuzluğu giderir, müzmin öksürüğü yok eder. Ciğer ve göğüse faydalıdır. Ciğer, dalak, mesane ve böbrek tıkanıklıklarını açar. Sabah açken yenmesi çok faydalıdır. Bilhassa ceviz ve bademle yenmesi faydayı arttırır. Sirke içine konmuş incirlerden üç sabah açken bir miktar yiyen sıtmadan kurtulur.
42- Dut : Beyaz dutun faydaları incire yakındır. Fakat gıdası ondan azdır. Mideye iyi gelir. Kırmızı dut, kabız yapar. Bağırsakların akımını kolaylaştırır. Boğaz veremini giderir. Vücuda kuvvet verir. İştahı arttırır, idrarı çoğaltır.
43- Kar Susuzluğu arttırır, mide ve sinirlere zararlıdır. Dış ağrısını dindirir.
44- Şeftali : Kendisinin ve yapraklarının suyu kulak ve içimi, mide kurtlarını öldürür. Gıdası ( kalorisi ) çoktur, yemekten evvel yenmesi iyidir.
45- Ekmek : Çabuk şişmanlatır. Vücudun sağlığını korur.
Marifetname. İbrahim Hakkı, sayfa: 53,54,55,56