Barak ve Baraklilar

**nizip.com** · 05.04.07, 01:35

Barak, Barak Ovasi, Gaziantep'in Nizip il�esi, Firat Nehri, Sacir �ayi, Carablus il�esi (Suriye'de) ve Suriye siniri arasinda kalan verimli topraklari kapsayan ovadir. Barak Ovasi'nda y�zden �ok k�y vardir. Burasi, verimli oldugundan ilk�ag uygarliklarinin merkezi olmustur. Barak b�lgesindeki topraklarin ve k�ylerin �ogu, T�rkiye ile Suriye siniri �izilirken Suriye topraklarinda kalmistir. Suriye, Kilis, Oguzeli, Gaziantep ve Nizip yerlesme birimlerinin �evreledigi alanlarda; Ezo Gelin, dilden dile anlatilir, t�rk�leri s�ylenir. Barak s�zc�g�n�n anlamini, Kasgarli Mahmut, en eski T�rk�e s�zl�k olan Divani L�gat'it T�rk'te a�iklarken bir s�ylenceyi de aktariyor: 'Barak �ok t�yl� k�pek. T�rklerin inandiklarina g�re, kerkez kusu kocayinca iki yumurta yumurtlarmis, bunlarin �zerine otururmus, yumurtanin birisinden barak �ikarmis. Bu barak k�peklerin en �ok kosani, en iyi avlayani olurmus. �b�r yumurtadan da bir yavru �ikarmis; bu, son yavrusu olurmus.' Orta Anadolu'nun kimi yerlerinde, uzun t�yl� bir t�r av k�pegine, Barak ya da Kilbarak denmektedir. Barak Ovasi'nda yasayan Barak T�rkmenleri'nin Oguzlarin Kinik ve Begdili oymagindan olduklari ileri s�r�lmektedir. Gaziantepli arastirmaci Mehmet Solmaz'in, Barak ve Baraklilar �zerine yazdiklarinin �ogunu, oldugu gibi buraya ge�iriyorum: 'Barak kelimesinin anlami hakkinda T�rk�e S�zl�k'�n 82.ci sayfasinda sunlari yaziyor: 1- T�yl�, killi �uha, kebe. 2- Bir cins t�yl� av k�pegi. 3- Aga�lara sarilan b�y�k asma. Ebulgazi Bahadir Han'in T�rklerin eski �aglari hakkinda tespit ettigi s�ylentilere g�re: Oguz Han G�ney Muhit Denizinin kiyilarinda, y�ksek daglarda yasayan kabilelerin padisahi (Itbarak Han'a) ilk seferinde yeniliyor. 17 yil sonra onu yenip �ld�r�yor. Mogollarin Tarih�isi Resid�ddin bu kabileyi (Kilbarak) diye adlandiriyor. Oguz Kilbaraklarin karanliklar diyarindaki memleketine gittigini s�ylemekle Kilbarak'lar diyarinin kuzey �lkeleri oldugunu g�stermis oluyor. 18.ci y�zyilda Cengiz Han'in memleketine gitmis olan Italyan gezgini Garpini bunlarin g�neyde olduklarini, Cengiz, Hindistan Seferinden d�n�ste Barak'lara rastladigini anlatir. Cengiz Ordusu bunlarla savasa tutusmustur. Fakat Baraklar bir hileye basvurmuslar , sehre girip v�cutlarini islattiktan sonra, kumda yuvarlanmislar ve v�cutlarini kaplayan �amur, sogukta donarak buz kesilince derilerine ok islemez olmus; sonrada Cengiz'in askerlerini bozguna ugratmislar. Resid�ddin, kabilenin �amura girerek kumda yuvarlandiktan ve bu isleri �� defa tekrar ettikten sonra meydana gelen kalin tabakayi kurutmak ve savasa b�yle gitmek adetleri oldugunu kaydeder. Yine �esitli kaynaklardan �grendigimize g�re, Baraklarin erkeklerinin �IRKIN ve kadinlarinin ise gayet yakisikli ve G�ZEL olduklarindan erkeklerine izafeten bu kabileye Kilbarak dendigi beyan edilmektedir. Battal Gazi'nin efsanevi romaninda da (Kilbarak) oymaginin adi ge�er. Barak adinda d�rt tane T�rk Hakani adi biliyoruz:

**nizip.com** · 05.04.07, 01:36

1- Barak Hacip'tir (�l�m� 1235) Kirman Beyi ve bu �lkede h�k�mdarlik eden Karahitay s�lalesinin kurucusudur.
Barak Hacip, Barak Ogullari S�lalesindendir. 1210 da cereyan eden Talas Muharebesinden sonra Harzemsahlarin hizmetine girmis, sonra h�k�mdarin Serdar veziri olmustur.
Harzemsah Devletinin yikilisini doguran Cengiz istilasi karsisinda �ikan kargasaliklardan yararlanarak 1222 de Kirman'da istiklalini ilan etmis ve kurdugu h�k�meti kisa zamanda kuvvetlendirmistir.
Islamiyeti kabul ettikten sonrada Abbasi Halifeleri tarafindan taninarak kendisine Kutlug �nvani verilmistir. Barak Hanedaniogulari 81 yil payidar olmuslardir.
2- 16.ci y�z yillarda �zbek Hanlarindan Nevruz Ahmet Han'in T�rk�e adida Barak Handir. Bu h�k�mdar Kanuni Sultan S�leyman'la m�nasebette bulunmustur.
3- �agatay H�k�metini olduk�a olgunlastiran ve b�y�k Hakan Kubilay Han'a kafa tutan Barak Han'in hayati dagdagali ge�mistir. Ilkin kendisine Mavera�nnehir'de bir arpalik verilmis
(...) ve burada bos durmayarak Iran Han'i Abaka Han'a karsi harekete ge�mis, Horasan ve Afganistan'in bir kismini yagma etmistir. Fakat Iran Mogollari tarafindan perisan edilerek �l�mden zor kurtulmustur.
(...) Buhara'ya gelmis, bir s�ylentiye g�re M�sl�man olarak Giyasettin �nvanini almistir. En son 1371 de bir muharebede yenilerek ordu ve karargahi kusatildigi zaman ansizin �lm�s oldugu �grenilmistir. �l�s� Mogol gelenegine g�re parlak bir t�renle b�y�k bir dagin tepesine g�m�lm�st�r.' ('Genel Tarih 1' adli kitapta -Ismet Parmaksizoglu, Yasar �aglayan- '�agatay Hanlari Soyk�t�g�' verilmistir. �agatay Hanlari Soyk�t�g�'nde, Barak Han'in, 1266-1271 yillari arasinda 7. han olarak tahtta kaldigi belirtilmistir. Mehmet Solmaz'dan yaptigim alintiyi s�rd�r�yorum

"
4- Cuci S�lalesinden �zbek Han'i Urus'un torunu Koyircak Hanin oglunun adi da Barak Handir. 1419 yillarinda Bozkirlarda yaptigi savaslarda basari elde edemeyince Mavera�nnehir'e ka�ip Ulug Bey'e siginmistir. �� yil Ulug Beyin yaninda kalmis, sonra onu yardimi ile G�k Orduyu ele ge�irerek Han olmustur. Barak Han 1429 da Mogolistan'a yaptigi bir akinda prenslerden Sultan Mahmut tarafindan �ld�r�lm�st�r.

Bunlardan baska birde Bektasi Babalarindan Sari Saltuk beyin halifesinin adi da Barak'tir ve buna Barak Baba denmektedir. Barak Baba Anadolu'yu dolasmis. Iki kere Sam'a gitmis, Mogollar tarafindan Geylan'a el�ilikle g�nderilmistir.
Fakat ayaklanma halinde olan Geylan'lilar Barak Baba'yi par�alayarak �ld�rm�slerdir. 1308 de kemikleri dervisleri tarafindan Sultaniye'ye getirilmis ve oraya g�m�lm�st�r. Mogollar tarafindan kendisine bir mezar ve yanina bir tekke yaptirilmistir.' (Burada yine araya giriyorum...
Yunus Emre, bir siirinde:
'Yunus Tapduk'dan oldu hem Barak'dan Saltuk'a/
Bu nasip ��n c�s kildi ben nice pinhan olam'
diyerek seyhi Tapduk Emre'nin Barak Baba'yla iliskisini a�iklar.
Dolastigi yerlerde garip kiligi ve kendisine uyan dervisleriyle halki saskinliga d�s�r�p �rk�ten Barak Baba'nin 'sathiyye' t�r� bir yapiti vardir.
�agatayca olan yapit, 'Barak Baba Risalesi' adiyla anila gelmisse de daha �ok yarim kafiyeli ve yedi heceli siir g�r�n�m�ndedir.
�nce 'Kutb�'l Alevi' adli biri tarafindan Fars�a olarak serhedilmis -a�imlanmis- (1355), sonra bu a�imlama; Hiziroglu Ilyas (Uzun Firdevsi) tarafindan, baskasinin ayrintili anlatimi oldugu belirtilmeden T�rk�e'ye �evrilmistir
(1485). Mehmet Solmaz'in kitabindan alintilamayi, kaldigim yerden s�rd�r�yorum: ) 'Barak Baba'ya uyanlara Barakiyan ve Baraklilar dendigini tarihi kaynaklardan �greniyoruz.
Bektasi Vilayet-Name'lerine g�re de Barak Baba'nin Haci Bektas Veli'nin Halifelerinden oldugu bilinmektedir. Barak Baba'nin Tokat k�ylerinden birinde dogduguna ve babasinin beylerden olduguna bakilirsa Sel�uk T�rkleriyle birlikte Anadolu'ya gelerek Yozgat dolaylarina yerlesen Barak ve T�rkmen Oymaklarindan olmasi ihtimali daha kuvvetlidir.
Baraklarin vaktiyle Alevi, yani, Bektasi tarikatlarindan olduklari Idris Inal'in verdigi bilgilerden anlasilmaktadir.
Hatta yakin zamanlara kadar Tokat'tan Alevi Dedelerinin Tekkeye kurban ve para toplamak i�in geldiklerinde, Baraklarin bunlara fevkalade h�rmet g�stermis olduklarini anlatiyor ki bunlarin bir kisimlarinin Alevi Dedeleriyle siki bir ilgileri vardir. (...)
Bug�n ekseriyeti Nizip'in Barak Bucaginda toplanmis olan Barak Asiretinden bir kisminin Yozgat'ta kaldiklarini bazi kaynaklardan �greniyoruz. Bundan 170 yil �nce bir kisim Baraklarin eski yerlerinde Yagni, Derzor ve havalilerinde kaldiklari Cevdet Pasa Tarihinde yazilidir. Tarihteki Baraklara ait bu par�ayi asagiya aliyorum. (1232 tarihinde Baraklar Kilis Hasina tecav�z ediyorlar.
Bunlarin �zerine Halep Valisi Ahmet Pasa, bir kita top ve bin neferle delilbasisi Osman Agayi g�nderiyor. O da Baraklari maglup ediyor. Ve birka� tanesini idam ederek baslarini istanbul'a Padisah'a g�nderiyor. Rakka Valisi de yine havalide yasayan Barak Asiretinden ve sair eskiyadan on tanesini idam ediyor ve baslarini Istanbul'a g�nderiyor.)
(Cilt 11 Sahife: 17)
Bu beldede uzun s�re inceleme yapan Yalgin su bilgiyi veriyor: 'Barak asireti 1000-1010 tarihlerinde Firuz Beyin idaresi altinda Ortaanadolu'dan s�r�lerek yerlestirilen 80.000 hanelik T�rkmenlerin bir oymagidir ki vaktiyle Rakka-Culap ve Gaziantep Cenubunda yerlesmis 97 k�yden ibarettir. 97 k�y�n 18'i T�rkiye, geri kalani Suriye'de kalmistir .
Barak oymaginin 12 obasi vardir: Bu obalarin on iki olmasina ragmen kendi aralarinda 7 obaya ayrilmistir:
Eseli, Karakozan, Adikli, K�rd�l�, Abd�rrezakli, Torun, Bayindirli obalaridir.
Bunlardan en b�y�kleri Torun, Abd�rrezakli, K�rd�l�d�r. (...)
T�rkmenlerin, Karasihli, Bekmisli, Arapli adinda �� kolu vardir: (...)' (Ezo Gelin, ss. 58-63.)
Kimi kaynaklara g�re de Barak'in anlami 'bayrak' demektir... Y�re halki, T�rkmen g��ne bayraktarlik ettigi i�in y�reye 'Barak' denilmistir.
Barak T�rkmenleri'nin Anadolu'ya 11. y�zyilin baslarinda g�� ettikleri bilinmektedir.
T�rkmen Baraklari'nin Aleviligi benimsedikleri, kimi t�renlerinin ve geleneklerinin Samanlik k�lt�r�n�n izlerini tasidigi g�r�lmektedir.
'Barak Ovasi'nda yasayan Barak T�rkmenleri'nin Oguzlarin Kinik ve Begdili oymagindan olduklari ileri s�r�lmektedir.' demistim...
M.Sakir �lk�tasir, 'Abdallar' baslikli incelemesinde, Begdili oymaginin Anadolu Abdallari'ndan oldugunu vurgular... �lk�tasir s�yle der: 'Abdallar, ekseriyetle yerlesik ve kismen g��ebe bir halde yasayan Alevi-Kizilbas z�mrelerden biridir.
Anadolu'nun muhtelif b�lgelerinde bir takim Abdal k�yleri, m�teferrik yiginaklari, yani obalari vardir. G��ebe Abdallar, yilin muayyen mevsimlerinde yer yer dolasarak, k�y kiyilarinda ge�ici olarak otururlar.
G�ney, Bati ve Orta Anadolu baslica cografi dagilis yerlerini teskil eder. (...) Abdallar, soy itibariyle T�rkmendirler. Bug�nk� Anadolu Abdallari -Tahtacilar, �epniler daha dogrusu b�t�n Anadolu Kizilbaslari gibi- Babai T�rkmenlerinin bakiyeleridir.
Binaenaleyh bunlari, dili ve soyu b�t�n b�t�n baska olan �ingenelerle akraba veya yurt tutmus �ingene gibi telakki etmek katiyyen dogru degildir. (...)
Anadolu'da eskiden beri yerlesmis Abdal oymaklari vardir.
Bug�nk� Abdallar kendilerinin, hakli ve dogru olarak, T�rk irkindan ve Islam olduklarini ifade ederler .Bu ifadelerine ilave olarak da ulu ve aziz saydiklari 'Kara Yagmur'un reisligi altindaki 'Horasan Erleri' (G�ney ve Dogu Abdallari ise, Oguzlardan 'Beydili' boyu) ile beraber Anadolu'ya geldiklerini israrla s�ylerler. (...)
G�ney Anadolu'daki bu Abdal z�mrelerinin oymak ve zenaatleri hakkinda Rahmetli Ali Riza (Yalman)'in 'Cenupta T�rkmen Oymaklari' adli eserinde de ayrica su malumata rastlamaktayiz: 'Fak�ilar (av avliyan Abdallar), Tencili (Cambazlik ve kuyumculuk yapan Abdallar),
Begdili (T�rkmenlere yamak ve yarici duran Abdallar),
Gurbet veya Cesis (sepet, k�fe yapan Abdallar; bunlar tam g��ebedirler), Karaduman (Ibrahim Pasa'nin iskan Beyi'ne Misir'dan g�nderdigi kalabalik bir mu***i ve raks heyetlerinin bakiyyesi olan Abdallar) Abdallari'. (...)

S�nni k�yl� taassubu �algiyi, t�rk�y� Abdallara terk etmistir.
Onlar, yani Abdallar, T�rk Halk Musukisi ve Raks (Oyun) k�lt�r�n� sadakatle devam ettirmektedirler.' Baraklar'a devlet yer verince, kimileri k�y kurup tarimla ugrasmis, kimileri de topraga baglanmadan g��ebe hayvancilikla ge�inmislerdir.

**ilknur** · 28.09.08, 21:45

Barak T�rkmenleri, Baraklar, O�uzlar�n sa� kolu Bozoklardan Y�ld�zhan O�ullar�na ba�l� Be�dilli boyu i�erisinde yer alan oymaklardan biridir.

1100'l� y�llarda Firuz Be�'in �nderli�inde Anadolu'ya gelen Baraklar �nce Yozgat y�resinde yurt tuttular, fakat devletle aralar� a��l�nca Antep'e s�r�ld�ler.
Antebin bulundu�u platonun g�neyine Tilba�ar yaylas�na yerle�tiler. Bu co�rafi b�lge, do�uda F�rat'a (culap suyuna), bat�da, Gavur (Amanos)da�lar�na, g�ney ve g�ney bat�da, Halep ve Am�k ovas�na kadar uzan�r. Bu b�lgede Arap ve K�rtlerle uzun s�re u�ra��rlar.

Dedemo�lu bir t�rk�s�nde:"�mr�mde sevmezdim Arab� K�rd�, �ekti �ad�r�n� kar��ma kurdu" der. Bu durum kar��s�nda Firuz Be� oyma��n yar�s�n� alarak Horasan'a g�� etti. Geride kalan Baraklar�n bir k�sm� Anadolu'nun muhtelif y�relerine da��ld�lar, di�erleri ise Antep'te ya�amaya ba�lad�lar.

Antep'te kalan Baraklar�n yakla��k d�rtte ��l�k b�l�m�, padi�ah 2. S�leyman d�neminde b�lgedeki dev�irme unsurlarla s�rekli kavga edip, bunlar�n tarlalar�n� ve evlerini yakt�klar� gerek�esiyle Rakka'ya s�r�ld�. Bu s�rg�n olay�n�n 1690'l� y�llar�n sonunda ger�ekle�ti�i ifade edilebilir.
�u an �ran topraklar�ndaki Horasan �ehri atayurtlar�d�r. Horasan'dan 84.000 hane g�� etmi�tir. �u an Gaziantep ilinin �slahiye, Karkam��, Nizip, O�uzeli(�anl�Urfa)

(Birecik,Bozova,halfeti,Suru� il�eleri B�REC�K Ba�larba�� k�yu, Besni (Ad�yaman)il�esinde �zellikle K�z�lin, �ren ve Nev�ehir ili Hac�bekta� �l�esi A�a��barak, Yukar�barak ve Belbarak k�ylerinde ya�amaktad�rlar.K�lt�rel olarak zengin bir s�zl� k�lt�re sahiptirler.

Kendilerine has k�lt�rleri vard�r. K�lt�rlerinde kendi adlar�yla an�lan Barak uzun havalar� �nemli yer tutar. Bu uzunhavalarda kendilerine ait b�t�n bilgileri s�zl� olarak sonraki ku�aklara ula�t�rm��lard�r. �nl� ozanlar� Karacao�lan, Dedemo�lu, K�l�n�o�lu, Dadalo�lu ve Garip'tir.

Not(osman) Burada beydili a�iretini barak olarak yorumlam��
Bu sadece onlarca a�iretten birisinin anlat�l��.
Barak a�iretleri �ok fazla.
Ayn� zamanda bu a�iretleden birka� tamamen
bir k�sm� ise dil olarak k�rtle�mi�tir.
Beydililerin bizim y�remizde olanlar� k�rt�e konu�maktalar.
Karke�ili a�iretine �rnek vereyim

Bize bir akrabam�z
inanarak yazm��
karake�ililer k�rtd�r diye.

D��n�n hem karake�iliyim diyor hemde K�rd�m diyor.
Mesele K�rt olup olmamakta de�il ama
Bug�n i�ine d��t��m�z durumda bizi kurtaracak ve herkesin asl�nda ne oldu�unu g�sterece�inden �nemli.
Kar�� kt�� asl�nda kendi �z dili.
Problem etti�i ise kendi milli devleti.
O y�zden a�iretler konsunda t�m halk�m�z�n en do�ru kaynaklarla bilmesi gereken �nemli konu.

**felsefefe** · 24.11.09, 18:13

Zaman zaman kimlik �zerine bende ara�t�rma yap�yorum.
Ancak Barak Ovas�
bir�ok a�iretin gelmesi ile fazlaca
bir a�iret �zelli�i g�stermemktedir.
Ne kadar T�rkmen a�ireti varsa nerdeyse barak Ovas�nda bulunmakta.

Beni Barak olan arkada�lar�mdan ricam
herkes
en az�ndan kendi a�iretini buraya yazarsa daha kapsaml� bir ara�t�rma i�ine gireriz.
Ben �ahs�ma
Karake�iliyim.

Karake�ili ile ilgili bir tarihi buraya yazaca��m.
Bu ayn� zamanda di�er a�iret arkada�larada �rnek olur d��ncesindeyim.

**M.K��K** · 25.11.09, 04:39

Barakta ya�ayanlar�n barak oldu�unu ve tarihlerini anlad�k peki Nizip'in yerli halk� ne onlar�n tarihi ge�mi�i ne bilen varsa yazabilirmi mesela ben ne oldu�umu bilmiyorum(T�rk oldu�umu biliyorum)geriye d�n�k tarihimi bilmiyorum.

**mahmut�zdede1968** · 05.03.10, 09:36

barak m�zik k�lt�r�m�ze say�s�z sanat��lar yeti�tiren bir k�lt�r ba�kentidir

**M.K��K** · 05.03.10, 10:23

Tekrar soruyorum Barak'� anlad�k. Nizip halk� kim.

**hasan tek�e** · 05.03.10, 10:42

bence nizip in �u a�iret �u boy diye belli bir halk� yok.her a�iretten her milletten halk ya��yo nizipte.bence bu ge�mi�tede b�yleydi.ama tarih�i yazar mahmut ri�vano�lundan dinle�ime g�re nizip sava��ndan sonra nizip e yerle�en meml�k t�rkleri olmu�.

**M.K��K** · 05.03.10, 10:47

Valla ben kim oldu�umu ��renmeden gidersem g�z�m a��k gider.Yokmu bana yard�mc� olacak bir babayi�it.

**hasan tek�e** · 06.03.10, 08:05

sizin kimlerden oldu�unuzu ��renmeniz i�in �nce hangi a�iretten oldu�unuzu ��renmeniz gerek.a�iretinizi ��renirseniz ben size a�iretinizin soy a�ac� konusunda yard�mc� olabilirim.

Giri� / Kay�t kapat

Nizip'e Ho� Geldiniz

Nizip Tarihi

Nizip'e Ula��m

Tarihimiz K�lt�r�m�z

Duyurular

Turizm

Okullular

Edit�rler

Firma / Kurum TELEFON ve ADRES REHBERi

Konu: Barak ve Baraklilar

Se�enekler

Barak ve Baraklilar

barak k�lt�r ba�kenti

Bu Konu i�in Etiketler