Konu: Sahipsiz Zeugma

1917 yýllýndan beri kaçak kazýlar yapýlan Zeugma da halen kaçak kazýlar yapýlmakta ve hala sahipsiz bir þekilde topraðýn altýnda kendini gün yüzüne çýkaracak Tarihine Duyarlý Nesilleri beklemektedir.
Niye mi yeni nesiller diyorum.
Çünkü biz;
Eserlerin yerinde sergilenmesini saðlayamadýk,
Eserlerin yurt dýþýna kaçýrýlmasýna engel olamadýk,
Nizip'te bir müze kurulup ilçenin kalkýnmasýna katký saðlayamadýk,
Zeugma’yý sular altýnda kalmaya mahkum eden barajýn ismini bile Nizip Zeugma Barajý koyamadýk,
Nizip merkezde burnumuzun dibinde bulunan M.S 5 yüzyýla ait “Nisibyn/Ad Zociandem Antik Kentini” bile gün yüzüne çýkarmadýk.(Þuan o eserlerin ne durumda olduðunu bile bilmiyoruz.)
Baraj kazýlarýnda Fransýz arkeologlarýn dediði gibi “ Biz bu eserlerin ancak %25 ini kurtarabildik ve üstlerini kapatýp barajýn serin sularýna gelecek nesiller bulana kadar emanet ettik. Artýk önümüzdeki yüzyýllarda Alternatif bir enerji kaynaðý bulunduðunda tekrar bunlar gün yüzüne çýkacaktýr.”
Biz bunu görebilecek miyiz bilmiyorum ama bildiðim þu hala kaçak kazýlar devam edip ve eserler bulunduðuna göre sular altýnda kalmayan baya tarihi eser vardýr.
Eski teknolojilere göre þuan kazý yapmak çok kolay “Zeugma'nýn Babasý’’ olarak tanýmlanan Dr. jörg Wagner 1976 yýlýnda yaptýðý açýklamada “‘Zeugma antik çaðda da çok önemli bir þehirdi. Zeugma bir isim deðil, sýfattýr ve köprü anlamýný taþýyor. Romalýlar için çok önemli bir yer. Böyle bir kentin isminin son dönemlerde yeniden ortaya çýkmasýndan, gurur duyuyorum. Hele hele o zamanlar bir cip, bir fotoðraf makinesi, bir metre ve bir pusula ile çalýþtýðýmýzý düþününce. Ancak, beynimizi ve aklýmýzý da unutmamak gerekir. Þimdi, GPS ve uydu görüntüleri ile yer belirleniyor. Düðmeye basýp nerede olduðu biliniyor. Zeugma için, 1976 yýlý bile geç kalmýþ bir zamandý. Ancak, o zamanlar burasý o kadar uzak bir yerdi ki, Truva ve Efes'te çalýþmak daha kolaydý. 1970 yýlýnda Zeugma'da çalýþmaya baþladýðýmda asfalt yol yoktu. Bunun için de kimse çalýþmaya gelmiyordu. Asfalt yol bölgede yalnýz iller arasýnda vardý.’’ diyor.
Dr. Jörg Wagner’in dediði gibi Truva ve Efes kadar deðerli bir yer olan Zeugma yýl 2019 olmuþ hala gün yüzüne çýkmýþ deðil…
Bu kadar imkan olmasýna raðmen hala tarihi eserleri kaçakçýlar buluyor!
Resmi kazýlar belli sürede ve az sayýda katýlýmlarla oluyor…
Nizip’in turizm olarak geliþmesi için bu kazýlarýn ciddi bir þekilde tekrar baþlamasý gerek.
Ve önemlisi bu eserlerin yerinde sergilenmesi gerekiyor…

Gökhan Dokuyucu 20-12-2019
#nizip #tarih #zeugma #gaziantep