Konu: Gur (t) türkleri

Hun Türklerinin Coðrafyasý Olan Doðu Avrupa’da Kürt Adýnýn Kullanýlmasý


Hun Türklerinin Coðrafyasý Olan Doðu Avrupa’da Kürt Adýnýn Kullanýlmasý

Kürt varlýðý sadece Asya topraklarýyla sýnýrlý deðildir. Türklerin yaþamýþ olduðu her yerde Kürtlerle ilgili verilere, isimlere ve hatýralara rastlamak mümkündür. Bunlardan biri de Macar kabilelerinden biri olan Kürt-Gyarmat kabilesinin varlýðýdýr. Macar âlimleri bu kabilenin ismini, Yenisey’deki Kürt kabile adý ile birleþtirmektedirler. Hatta bu Macar kabilesinin içinde Yenisey havalindeki Alp Urungun’un neslinden gelen Kürt kabilesinin bakiyelerinin de bulunduðunu kabul edilmektedirler. Tanýnmýþ Macar Türkologlarýndan L. Rasonyin’in bu husustaki fikri þöyledir: “Macar Kürt boyu, büyük ihtimale göre, Türk yazýtlarýnda Yenisey'de gösterilen Türk konfederasyonuna baðlý Kürt kabilesinin kalýntýsý olabilir.”
Macarlar içerisinde Türk kökünden gelen oymak adlarý þunlardýr: Yormatý (Yorulmayan), Kürt, Ker (Dev), Kesi (Parça), Tarhan, Ynaq (rûtbe, unvanlarý) þeklindedir. Macar toplumundaki Türk asýllý Kürt oymaðýnýn, bu topluluða Göktürk hegemonyasý çaðýnda katýlmýþ olabileceði þeklinde kanaatler çoðunluktadýr[1][1]. Yine adý geçen Türk asýllý Kürt oymaðýnýn Çekoslovakya topraklarýna kadar yayýldýklarýna þahit olmaktayýz. Eski Çekoslovakya’daki Dlovakya topraklarýnda Macarlarla birlikte birçok Türk unsuru yerleþmiþtir. Kabar ismiyle tanýnan Kazarlar, Kürtler, Kesikler bunlardan bazýlarýdýr[2][2]. Yusuf Blaxkoviç’in kitabýndan Doðu Avrupa’daki Türk asýllý Kürt oymaðýnýn Çekoslovakya topraklarýna kadar uzandýðýný þu satýrlardan öðreniyoruz. “Slovakya topraklarýnda Macarlarla birçok Türk unsuru yerleþmiþtir. Bunlar Kabar adýyla tanýnan Kazarlar, Kürtler, Kesikler v.b’dir.”
Macar bilim adamý G. Nemeth, “Yurt Kuran Macarlarýn Tarihi” adlý eserinde Macar boy düzenini anlatýrken Kürtler için, “Söylediðim gibi Kürt, Yenisey civarýndaki bir Türk boyudur. Bugünkü Macaristan'da 30 kadar Kürt köyü mevcuttur ve Macarlarýn 7 boyundan bir tanesi de Kürtlerdir” diyor. G. Nemeth, Macaristan ve Kafkasya’daki Kürtler ile Minusinsk ve Yenisey’deki Kürtlerin tarihi olarak ayný kökten geldiklerini savunmaktadýr[3][3].
Mesudi, ‘Muruc Ez-Zeheb-Altýn Bozkýrlar’ adlý eserinde Macgarlarý/Macarlarý Türklerin bir kolu olarak göstermiþtir. Macaristan adý da buradan gelmektedir[4][4]. Gürcü ve Ýran tarihinde anlatýlan hadiselerden Kürtlerin Hun asýllý olduklarý varsayýmýnýn yanýnda, Hunlarýn Avrupa’daki devamý olan Macarlarýn (Ýngilizcesi Hun-garia) içerisinde de Kürtlerin varlýðýna rastlanýlmasý, Türklerin ve özelde de Hunlarýn yaþadýklarý her coðrafyada Kürtlerin de yaþadýðýný göstermektedir.
Avrupalýlarca “Ongur” veya “Hun Ogur” ikiz addan çýkma olarak ”Hungar” ve bunun Latince söyleniþiyle “Hungarus”, Osmanlý söyleniþiyle “Ongerus/Engü-rüs”[5][5] þekliyle adlandýrýlan Macarlar, Turan kavminin Ural kolundan olup, araþtýrmalara göre “atalarý Türk ve anneleri Fin Ogurlu” sayýlan bir kavimdir. Asya’nýn kuzeyini kaplayan ülkelere “Sibir/Sibirya” adýnýn verilmesine sebep olan “Saber/Sabir Türklerinin” göçleri sýrasýnda, 5. yy.’da Ural daðlarýnýn doðusundaki yurtlarýndan koparak Kafkas daðlarýnýn kuzeyine göçen Macarlar, 603 yýlýnda Göktürklerin en batý kolu olarak ayrý bir kaðanlýk kuran Kazar/Hazar Türkleri birliðine katýlmýþlardýr[6][6].

Ýlk Ýslam fetihlerini anlatan “Derbentname”de 660 ve 721 yýllarý vakýalarý anýlýrken, Kafkasya’daki Daðýstan’ýn kuzeybatý kesimlerinde, “Ulu Macar” ve “Kiçi Macar” adlý iki müstahkem þehrin, Hazarlar elinden Araplara geçiþi anlatýlýyor. Bunlardan “Ulu Macar” þehrini 14. yy baþlarýnda gezen ünlü Arap gezgini Ýbn-i Batu da burasýnýn Altýnordu devletinde iþlek ticaretli ve büyük bir belde olduðunu söyler. Daðýstan’da halen yer adlarý yaþayan Macarlar, Hazarlar içerisindeki karýþýklýklardan bunalarak 800 yýllarýnda anlaþtýklarý “Yedi boy” ile birlik kurar ve Daðýstan’dan göçüp, Karadeniz’in kuzeyindeki ovalara yayýlýrlar. Bu yedi boy Macar birliði, 830 yýllarýnda Don –Dneper ýrmaklarý arasýndayken, Bizans misyonerleri bunlarý Hýristiyan Ortodoks yapmak için aralarýnda dolaþmýþ ve hatta bunun için Ayasofya’daki Patrikliðe bu topluluklarla alakalý kilise raporlarý yollamýþlardýr[7][7].
Bizanslýlar daima bu yedi Macar boyunu “Türk” genel adý ile anmýþ ve yedi boyu da ayrý ayrý tanýmýþlardýr. Bizans Kayseri Konstantin Porfirogenetos, 950 yýlýnda yazdýðý “Devlet Ýdaresi” adlý kitabýnda, 120 yýl önceleri Karadeniz’in kuzeyindeki Macar birliðini tanýyan rahiplerin yazarak gönderdiði raporlardan faydalanarak, 7 Macar boyunun adýný verir. Bu Macar boylarýndan en güçlü boyun adý “Kürt”tür ve bunlarýn Türklerden olduklarýný anlatýr. 9. yüzyýlýn ikinci yarýsýnda, doðudan gelen yeni bir Türk göç kolunun itmesiyle Karadeniz’in kuzeyindeki yedi Macar boyu, önce Purut çayý bölgesine, sonra da Karpat daðlarýnýn güneyine ve Tuna boylarýna geçerek, bu topraklara yerleþmiþtir. Burada þimdiki Macaristan ile çevresini içine alan topraklarda bir devlet kurarak, sonunda Katolik Hýristiyan olurlar. Orta Tuna bölgesindeki Macaristan Kürtleri tarihi kayýtlarda 1138, 1156 ve 1329 yýllarýnda geçen vakalarda; “Kutru, Kürtü, Kürt” biçiminde anýlmýþlardýr[8][8].
Daðýstan-Macar Kürtlerinin coðrafyadaki hatýralarý da mühimdir. Bunlardan bir bölük Kýrým’a yerleþmiþtir. Kýrýmlý göçmenlerin Ýstanbul’da çýkardýðý “Emel” adlý dergide[9][9] Kýrým’da “Kürt” adlý iki köyün bulunduðu bildirilmektedir. Sonradan dilleri Macarca olup, kökleri Hunlardan geldiði anlaþýlan ve Macar topraklarýndan Erdel (Transilvanya) bölgesinde yaþayan “Sekel” boyu içerisinde de bir Kürt oymaðýnýn varlýðý anlatýlmýþtýr. Erdel (Transilvanya) 1918’de Romanya topraklarýna katýlmýþ bir bölgedir. Bu Sekeller kendilerini, 5. yy ortalarýnda Avrupa’nýn en üstün hâkimi olan Atilla’nýn (434–453) ordusundan kalma sayarlar. Macarlý Barabas Samus, Sekellerden “Medgeþ” boyunun “Kürt” adlý oymaðýnýn, 1505 yýlý vakalarýný anlatan kaynaklarda geçtiðini belirtmiþtir. Macar alimleri de, eski Macar kabilelerinden “Kürtgraymard” kabilesinin, Sekellerdeki Kürt kabileleri ile akraba olduklarýný belirtmektedirler. Hatta bu Macar kabilesinin içerisinde Yenisey havalisinde yaþamýþ olan Kürt kabilesinin bulunduðu dahi kabul edilmektedir[10][10]. Elazýð bölgesinde Tunceli kökenlileri anlatmak için “Ali Seker” terimi kullanýlmaktadýr. Bazýlarý “Seker” kelimesini tatlandýrýcý olan þeker kelimesinden geldiðini söylese de bu adlandýrma aslýnda Sekel kelimesinden kaynaklanmaktadýr.
Bugün Macaristan’da þu dokuz vilayetteki Kürt adlý yerlerin eski Macar Kürtlerinden kaldýðý tespit edilmiþtir. Bunlar; 1)Baç 2)Borsod 3)Heveþ 4)Solnok 5)Komaron 6)Nograd 7)Nyitra 8)Pojoni 9)Osmanlý kayýtlarýnda “Temeþvar” denilen “Temeþ”dir [11][11].
Erdel gibi 1918’de Macaristan’dan koparýlýp Çekoslovakya’ya verilen ve kuzeyde Macaristan’a komþu topraklarda da on tane köy “Kürt” adýyla anýlmaktadýr. Prag Üniversitesi’nden Prof. Josef Balaþkoviç, 1996’da “Reþit Rahmeti Ýçin” adýyla Ankara’da basýlan bir anma kitabýnda “Çekoslovakya’da Eski Türklerin Ýzleri” baþlýklý makalesinde, öteden beri Çekoslovakya’da bulunan bu on köy adý için þöyle diyor; “Kürt, on köyün ismidir. Macaristan’da yerleþmiþ olan Kürt adlý Türk asýllý boyun adýndandýr…”
Ankara’da Dil ve Tarih Coðrafya Fakültesi Hun-garoloji Enstitüsü Müdürü Rasony, Mýsýr kaynaklarýný tarayarak, 8. yy.’da Suriye ve Mýsýr’daki Kölemenli Kýpçak Türk beylerinden “Kürt” ve “Kürt Bay” adlý kiþilerden 20 kadarýný tespit etmiþtir. Safevi kaynaklarýnda, Osmanlý Padiþahý Yavuz’un 1514 Çaldýran Seferinden sonra, Türk Safevili Þah Ýsmail ordusunda yer alan “Kürt beð” adlý bir Türk emirinden de bahsedilmektedir[12][12].
Hüseyin Namýk Orkun, Türk Tarihi adlý eserinde, Rasony’nin eserinde belirttiði gibi Kürt boyunun asýrlarca varlýklarýný devam ettirdiðini, bunlarýn Selçuklularla akraba olduklarýný savunur.[13][13]
Bugün Bulgaristan’da Doðu Rumeli’nin Aydar kazasýnda Kürt Çiftliði adýnda bir köy vardýr. Daha önce Balkanlara, Araplarýn ve Ýranlýlarýn hiç gitmediðini, sadece Hunlarýn, Kuman-Kýpçaklarýnýn, Bulgarlarýn ve Peçenek Türklerinin gittiði bilindiðine göre Kürtlerin kökeni kendiliðinden ortaya çýkmaktadýr[14][14].

Kürtler ile Akhunlar arasýnda diðer bir baðlantý da Arap kaynaklarýnda mevcuttur. 451 yýlýnda Kafkasya üzerinden gelen Akhunlar, günümüz Azerbaycan’ýndaki Mugan’ýn güneyine yerleþmiþ ve burada Balasagun adýyla bir þehir kurmuþlardýr. Bu adla halen Türkistan’ýn çeþitli yerlerinde þehir ve bölgeler mevcuttur. Karahanlýlarýn Orta Asya’da kurduklarý devletin baþkentinin adý da Balasagun’dur. Kaynaklarda Halanduruk, Ermenice olarak Haylendurk þeklinde geçen Akhun Türklerine, Arap kaynaklarýnda Ekrad-ý Balasagun yani Balasagun Kürtleri denmiþtir. Harzemliler devrinde, yani 8.yy ilk yarýsýnda bu halk hem “Mugan Kürtleri” hem de “Mugan Türkmenleri” þeklinde anýlmýþtýr.Ünlü Ýslam bilgini Belazuri (...?-897), “Fütuhü’l Büldan” adlý eserinde 645 yýlýndaki Arap fetihlerini anarken, yerli kaynaklara da dayanarak, Arap ordusunun “Sakasýn/Sagasýn”, “Moski-Van”, “Ud (Udi)” gibi sancak ve kasabalarý kolayca zapt ettiðini, ancak bu arada, (Doðu-Karabað’da bulunan) “Ekradü’l Bala-Sacan” (Bala-Sakan Kürtleri) denilen göçebelerin Araplara karþý koyup savaþtýklarýný yazmaktadýr[15][15]. Kürt tarihinde, Kürtlerin Arap ordularýyla yaptýklarý zorlu savaþlar anlatýlmýþtýr ki, bu savaþlarýn Akhun ve Araplar arasýnda geçen mücadelelerin bizzat kendisi olduðu ortadadýr.
Hive Haný olan Ebul Gazi Bahadýr Han’ýn eserinde ve eski “Oðuzname”ler ile Türk soy kütüklerinde de Kürtlerin yaþam alanlarýný anlatan bilgileri görmekteyiz. 1661’de yazýlan “Secere-i Terakkime” adlý eserde, “…kýzýrelinde bir uruð bolur (olur) onlara Kürtler derler. Anlar kýzýr çura’nung neslinden tutarlar” þeklinde var olan kayýta göre, Hazar denizi doðusundaki “Ulu Balkan” ve “Kiçi (Küçük)-Balkan” adlý daðlar bölgesinde yaþayan *****ý Türkmenlerinin “Khýzýr eli” içerisindeki Türklerin bir boyunun adýnýn “Kürtler” olduðu görülmektedir[16][16]. Yukarýdaki paragraflarda daha önce iþlediðimiz þekliyle, Ýlk Ýslam fetihlerini anlatan “Derbentname”de 660 ve 721 yýllarý vakalarý anýlýrken, Kafkasya’daki Daðýstan’ýn kuzeybatý kesimlerinde “Ulu Macar” ve “Kiçi Macar” adlý iki müstahkem þehirde Hazar Türklerinin yaþadýðýný ve bu Türklerden Macaristan’a göç eden bir boyun da Kürt adýyla anýldýðýný görmüþtük. Selçuklularýn Anadolu’ya geliþlerinden 100 yýl önce eserini yazan Mesudi’nin Musul ile Cudi daðý yakýnlarýndaki Kürt boylarý arasýnda andýðý “Çurukan ve Kikan” adlý Kürt boylarýný öteden beri, Mardin-Diyarbakýr ve Urfa arasýnda “Kiki Çurikan ve Kiki Kalachan” adýyla iki kardeþ boy olarak görmekteyiz[17][17]. Bu durum yine Kalaç Türkleri ve Kürtler arasýndaki iliþkiyi ortaya koymaktadýr.
Bilal N. Þimþir Rumeli’den Türk Göçleri adlý eserinde 7. yy.’daki ilk Ýslam fetihleri sýrasýnda, Horasan’ýn Khastan kesimindeki “Khalaçlar (Kalaçlar) ile Kürtler, bir arada konup göçen deveci ve koyuncu boylar olarak tanýnmýþlardý” þeklindeki kaydý da Halaç ve Kürtlerin, bir milletin iki unsuru olarak karþýmýza çýkmaktadýr.
Yine Kýrým ve Buhara’da iki köyün, Türkmenistan’da onlarca yaylak ve köyün adý Kürt’tür[18][18].Herat çayý (Afganistan) yakýnýnda Öleng-Neþin yaylasýnda Kürt Neþin (Kürt konaðý) adýnda bir kýþlak vardýr.
Bugün Türkistan’da, Afganistan’da, Horasan’da ismi Kürt olan birçok köy, yaylak ve konak vardýr ki halký Türkçe konuþur. Nitekim 1953 yýlýnda basýlmýþ olan Sovyet Ansiklopedisi’nde, 1939 yýlýnda Ortadoðu’dan baþka Pakistan ve Afganistan’da 200 bin civarýnda Kürt yaþadýðý belirtilmektedir.
Afganistan Türkleri arasýnda araþtýrmalar yapan Gunnar Jarring, Afganistan Türk aþiretleri cetvelinde Mukri ve Abdallar adýnda iki Türk aþiretinden bahsetmektedir. Mukri ve Abdallar olup sonradan Ýran’a göç edenlere ise þimdilerde Kürt denilmektedir. Gunnar Jarring, The Distribution of Turk Tribes in Afganistan adlý eserinde “Mukri”leri, Tumanoviç’e dayanarak, Gölken/Göklen Türkmenleri ile akraba göstermektedir. Dr. Þükrü Sekban “Kürt Sorunu” adlý eserinde Orta Asya, Pakistan ve Afganistan’da Kürt yerleþim yerlerinin kalabalýðýndan bahsetmektedir. Yine Sovyetler Birliði kayýtlarýna göre 1939 yýlýnda Ermenistan, Gürcistan, Azerbaycan ve Türkmenistan’da 45.836 Kürt yaþamaktadýr[19][19].Görüldüðü gibi Orta Asya’dan Balkanlara ve Ortadoðu’ya kadar Türklerin varlýðýnýn görüldüðü her mekânda Kürtlerde yaþamýþlardýr. Bu durum bile baþlý baþýna Kürtlerin menþeini ispatlamaktadýr.
Gaziantep’in Barak Türkmenleri arasýnda Türkiye Türkçesi konuþan Bircanlý Kürt oymaðý, Ýran Þahseven Türkmenleri içinde ‘Kürtler oymaðý’, Kuþadasý’na yerleþen Daniþmentli Türkmenleri arasýnda ‘Kürtler’ adýnda Kürt köyleri vardýr. Arminius Vambery adlý araþtýrmacýda yine, Orta Asya Türkleri arasýnda Kürt oymaklarýndan bahseder[20][20].
Günümüzde ise Kürt olarak ifade edilen toplumun asýl zümresi Ortadoðu’da yaþamaktadýr. Tarihi kayýtlarýn Ortadoðu Kürtleri hakkýnda aktardýklarý bilgileri inceleyerek, Kürtlerin kökeni meselesini daha geniþ bir þekilde ele almamýz gerekmektedir. Türk kaynaklarýnda Kürt boylarýndan bahsedilirken, 10. asra kadar Ortadoðu’daki diðer milletlerin belgelerinde Kürtler hakkýnda bir bilgiye rastlanmamýþtýr. Bu zamandan sonra Ortadoðu’da Kürtlerin yaþadýðý yerler tarif edilirken, Gürcü tarihinde M.S. 466 yýlý olarak anlatýlan ve Pakistan’ýn Sint bölgesinden Ortadoðu’ya sürülen Kürtlerin coðrafyasý tarif edilmiþtir. Bu bölge Ýran-Bizans sýnýrýna yakýn alanlar olup, günümüz Ýran topraklarý içerisinde kalan bölgeleri kapsamaktadýr.
ÖMER ÖZÜYILMAZ

Gurmanclarýn Kökeni (Bölüm 3)


Þeyh insanlarý Allah’ýn kitabý ve Hz. Peygamberin (s.a.v) sünnetine çaðýrýyor ve Ehl-i Beyt’ten Rýza’ya biat etmelerini istiyordu[1][1].Türklerin bu tarikat vasýtasýyla Müslümanlaþmasý, akabinde de Peygamberimize ve onun nesline karþý aþýrý bir saygýyý da beraberinde getirmiþtir. Aslýnda Aleviliðin de çýkýþ noktasý burasýdýr. Emeviler zamanýnda Harezm Türklerinin bir kýsmý Doðu Anadolu’ya göç edip yerleþirler. Bingöl-Karlýova’ya baðlý Saðnýs köyü bu zamanda göç eden Türklerden kalma bir köydür. Yine Emevilerin son dönemlerine doðru Halife Mervani Himar zamanýnda Doðu Anadolu’da yerleþik olan Harezm Türklerinden bazýlarý Ebu Müslim Horosani ile birleþerek Abbasilerin tarafýný tutmuþ, ama bir kýsým Harezm Türkleri ise Ebu Müslim’le anlaþamadýðýndan kaçýp Bingöl daðlarýna sýðýnmýþlardýr[2][2].

(Abbasi devletinin topraklarý)

Emevilerin 750 yýlýnda yýkýlmasý ve yerine Abbasi hilafetinin kurulmasý, özellikle Türk unsurlarýn Müslümanlýðý kabul etmesini ve Anadolu’nun çeþitli bölgelerine yerleþmelerini hýzlandýracaktýr. Tüm dünya milletlerince takdir edildiði gibi, savaþ sanatlarý konusunda Türkler tüm milletler içerisinde en tanýnmýþ olanlarýdýr. Ýslam dininin yayýlmasý amacýyla yapýlan fetihlerde Araplar, Türklerin bu özelliklerinin farkýna varmýþ ve bu durumdan fayda elde etme yoluna girmiþlerdir. Abbasiler de, Türklerin kitleler halinde Müslümanlýðý seçtiði bu dönemde Anadolu’da Fýrat nehri kýyýlarýna kadar ilerlemiþlerdir. Araplar, hem bu savaþlar sýrasýnda hem de sýnýrlarý koruma görevlerinde Türkî topluluklarý savaþçý olarak kullanmýþlardýr. Abbasilerle birlikte, Arap devletin baþta askeri yapýsý olmak üzere tüm teþkilatlarý Türklerin eline geçmiþtir.
Bilindiði gibi Abbasilerin kökeni Peygamberimizin amcasý Hz. Abbas’a dayanmaktadýr. Haþimoðullarý adý verilen aile içerisinde bazý kesimler, iktidarýn kendi ellerinde olmasý için daima faaliyette bulunmuþlardýr. Hz. Abbas’ýn torunu olan Ali bin Abdullah 736 yýlýnda öldüðünde, merkezi Horasan olan, Abbasi temelli siyasi oluþumun faaliyetleri çoktan baþlamýþ durumdaydý. Muhammed bin Ali zamanýnda ise Horasan’da Dailer adý verilen gruplar çalýþmalarýný had safhaya çýkarmýþlardýr. Ama asýl zirve dönemini Arap olmayan Ebu Müslim El Horasani’nin hareketin baþýnda, Horasan’da bulunduðu zamanda olmuþtur.
Bazý Abbasi gruplarýnýn gerçek Ehli Beyt’in kendileri olduklarýný söyleyerek, amcaoðullarý Hz. Âlinin neslini hilafetin dýþýnda tutma çalýþmalarýna[3][3]Ýran, Horasan ve Türkistan’da bulunan Türkler de katýlmýþtýr.
Abbasilerin ilk dönemlerinde oluþum içerisinde güçlenen Farisi unsurlar, kuruluþ aþamasýnýn akabinde hemen ayrýlýkçý faaliyetlere girmiþtir. Bu durumun da eski Ýran din ve kültürünün, Ýslam dini üzerinde etkisini ortaya çýkarmýþtýr. Abbasi hanedanlýðý, ortaya çýkan böylesi sapýk bir oluþumu engellemek için Türk varlýðýný Farisi varlýðýna alternatif olarak devletin içerisine yerleþtirmiþtir[4][4].Bu geliþim Türklerin de Anadolu’ya davet edilmeleri, hilafeti korumalarý için bölgeye yerleþmeleri sonucunu doðurmuþtur.
Abbasi Halifelerinden Harun Reþit, idari ve askeri bakýmdan, Suriye ve El Cezire þehirlerine baðlý olan hudut kalelerinin daðýnýk durumuna son verip, bu kaleleri El-Avasým adýyla müstakil bir idari ve askeri vilayet haline getirmiþ(786-787), daha sonra kaleler yeni baþtan tahkim edilmiþtir.

(Araplarýn Anadolu’da oluþturduðu Avasým bölgesi)

Gerek bu düzenlemelerde gerek kalelerin tamiratýnda Ebu Süleym Ferec el-Hadim et Türkî adlý Türk komutanýnýn sorumlu olduðunu görüyoruz. Bu þekilde yeni bir idari yapýya kavuþturulan ve tahkim edilen sýnýr kalelerinde çok sayýda gönüllü ve ücretli Türk asýllý kuvvetlerin görev aldýðý bilinmektedir. Abbasi ordularýnda ilk görev alan Türk komutanlarýndan birisi Muhammed bin Sül’dür. Emevi hilafetinin yýkýlmasýnda önemli bir rol oynayan bu kiþi, 751–755 yýlarý arasýnda Azerbaycan valiliði görevinde bulunmuþtur.
Tarihçi Taberi’nin bildirdiðine göre Fazl b. Yahya b. Halid 794 yýlýnda Horasan’da Abbasiler adýna, Arap olmayanlarca teþkil edilen “El Abbasiye” adýyla bir ordu kurdu. Bu ordudaki asker sayýsý 500 bini buluyordu. Bunlardan 20 binine “El-Kernebiyye” ismi verilerek Baðdat’a getirilmiþtir[5][5]. Bu ordunun neredeyse tamamýna yakýný Türklerden oluþmuþtur. Bugün bile o zamana göre dünya nüfusunun belki de yüzlerce kat arttýðý günümüzde bu sayýda ordusu olan devletler azdýr. Hilafet ordusunda görev alan ve bilhassa Baðdat ve civarýnda görevlendirilen Türk askerlerin nesilleri daha sonra, Gurmanc aþiretlerinde görüldüðü gibi kendilerini, “Biz Abbasi’yiz, Abbasi neslinden geliyoruz” þeklinde ifade etmiþlerdir.
766 yýlýnda Halife Harun Reþit zamanýnda bir kýsým Türk zümresi ve Bermekilerden bazý oymaklar göç ederek Doðu Anadolu’ya gelip, Ermenileri yerinden atýp, buralara yerleþmiþlerdir[6][6].

813 yýlýnda Abbasi hilafetini ele alan II. Halife Me’mu’nun babasý Arap, annesi Ýranlý bir cariyedir. Ýranlýlarýn desteði ile hilafete gelen Halife, bu arada devlet içerisindeki Farisilerin olumsuz etkilerini görünce Türkleri devreye sokmuþ, ilk etapta 10 bin kiþiden oluþan ve kumandasýný da Türklerin yaptýðý bir orduyu Baðdat’ta oluþturmuþtur. Me’mu’nun ölümünden sonra kardeþi Mu’tasým Türklerin sayesinde Halife olmuþ, bu zamandan sonra Abbasi devletinde hâkimiyet tamamen Türklerin eline geçmiþtir[1][7]. Abbasi devletinin II. Halifesi Mansur (754–775) Zevad bölgesinin Harac iþleri sorumluluðuna Hammad et-Türki’yi getirmiþtir[2][8].
Ünlü tarihçi Mesudi Muruc Ez-Zeheb Altýn Bozkýrlar adlý eserinde; “Halife Mutasým Türkleri toplamayý sever ve onlarý sahiplerinden alýrdý. Elinin altýnda dört bin Türk vardý. Onlara çeþitli kumaþ elbiseler giydirir… Horasan askerlerini Fergana’dan, diðerlerini Üsruseniy-ye’den seçerdi… Halife onlarýn bir kýsmýný Baðdat’a dört fersah (20 km) uzaklýktaki Baradan’a yerleþtirdi” demektedir[3][9].
Ýslam dünyasýný sarsan en büyük isyanlardan birisi Azerbaycan’da Patlak veren Babek Ýsyaný’dýr. Bu isyanýn bastýrýlmasýnda Türk komutanlar ve onlara baðlý Türk kuvvetlerinin çok büyük katkýsý olmuþtur (816–817). Devrin Halifesi Mutasým (833-842), isyanýn bastýrýlmasýnda Türk komutanlardan El-Afþin Haydar bin Kavus’u görevlendirmiþtir. Baþarýlarýndan dolayý kendisine Türklerde bir unvan olan Afþin adý verilmiþtir (3 Haziran 835). Afþin, isyaný bastýrdýktan sonra Azerbaycan ve Ermenistan valiliðine atanmýþ, 835 tarihinden 840 yýlýna kadar görev yapmýþtýr ve 840 yýlýnda öldürülmüþtür. Bazýlarý bu kumandanýn gizli Mecusi olduðunu yazmaktadýr[4][10]. Yine bu zamanda El Feht bin Hakan adýnda bir Türk de Arap ordusunun ünlü kumandanlarýndandýr[5][11].
Abbasi ordularýnda görev yapan tanýnmýþ bir diðer Türk komutaný da Mübarek-et Turki’dir. Kazvi’nin iç kalesini tamir ettiren, bu Türk komutanýdýr. Zirek-et Turki adlý diðer bir Türk komutaný da Halife Mütevekkil tarafýndan Merend de isyan eden Beni Bu’ays emirleri üzerine gönderilmiþtir (848).
Daha sonra Muhammed b. Þul adlý diðer bir Türk kumandaný da Azerbaycan valiliðine tayin olmuþtur. Halife Mütevekkil, Armeniyye’de çýkan isyaný bastýrmak üzere gene bir Türk asýllý Boða el-Kebir adýnda bir komutanýný görevlendirmiþ, bu Türk komutaný bölgede 4 yýl boyunca isyaný bastýrmak için çaba sarf etmiþtir. Boða-el Kebir 4000 kiþilik kuvvetiyle Azerbaycan’da faaliyet gösterirken, diðer yandan 20.000 civarýnda Hazar ve Bulgar Türkünü Þamhor ve çevresine yerleþtirmiþtir. Bu türden Türk unsurun bölgeye yerleþtirilmesi, Abbasi hassa ordularýnda görev yapan Türk komutanlarý için de büyük bir güven kaynaðýydý.
Boða el-KebirEmevilere, Bizanslara ve bedevilere karþý savaþlarda büyük yararlýk göstermiþtir. Diðer kumandanlar da Buða es Sagir ve Buga el Kebir (Küçük Boða)’dir. Bu kumandana ayrýca Buka el Þarabi de denir. Mütevekkil zamanýnda yaþamýþ ve 868 yýlýnda ölmüþtür. Türkler ise büyük Buka’ya Uluð Buka, diðerine de Kiçi Buka (Küçük Boða) demiþlerdir. Uluð Buka öldükten sonra yerine oðlu Musa kumandanlýk yapmýþtýr[6][12].
Abbasilerde halifelerin korumalarý da Türklerden oluþturulmuþtur. Halife Mütevekkilin korumasý, bu halifeyi öldürdüðünden dolayý meþhur olup, adý Bagir et Türkî’dir[7][13].Yine vezirlerden birinin adý Ubeydullah bin Hakan’dýr. Halife Vasýk ve Muntasýr’ýn en önemli adamlarýndan biri Otamýþ adýnda bir Türk’tür. Bu dönem halifeleri devlet iþlerini bu kiþiye havale etmiþlerdir.[8][14]

Yine Halife Muhtedi’ye karþý savaþan ve bölgenin ileri gelen kiþilerinden olan Tarcuh et Türkî’yi biliyoruz[15][15]. Bu zamanda Ahmet bin Tolun adýnda ünlü bir Türk Mýsýr’da yerel hükümdarlýk yapmýþtýr[16][16].877 yýlýnda Dýmaþk (Suriye) hâkimi Emavur Et Türkî’dir. Yine bu zamanda Suriye, Hatay, Adana illeri Türklerin hâkimiyetindeydi. Adana’da Yazman el Hamdin adýnda Türk emir bulunmaktaydý.[17][17]
Mesudi, Halife Müttakilillah zamanýnda, Abbasi devletinin tüm kurumlarýnýn Türklerin elinde olduðunu belirtmektedir. Bu Türklerden Ebul vefa Tüzün en meþhurlarýdýr. Abbasi ordusu bu zamanda büyük çoðunlukla Türklerden oluþurken, Deylem, Gilan ve Karmatiler-den de askerler vardý. Bu ordularýn kumandanlarýndan biri de Emir Becken adýnda bir Türk’tür. 941 yýlýnda Kürtlerle çýkan bir savaþta ölmüþtür[18][18].Buradaki Türk Beckem adýnýn Kürtlerin ilk atalarý olduðu rivayet edilen Becen adý ile aynýdýr.
Abbasiler döneminde ancak Türklerin sevgisini kazanan halife ve vezir görev yapabilirdi. Yoksa Türkler bu veziri ve halifeyi hemen tahtan indirirlerdi. Halife Muntasýr özellikle her Türk’ü kendine baðlamak için çok çaba sarf etmiþtir. Çünkü Türkler o dönem tüm dünyada gücün kaynaðý durumundaydýlar.
Halife Mutemed, Türk kumandaný Asa-Tigin’i 872 yýlýnda Musul’a vali tayin etmiþtir. Asa Tigin kendisi gitmeyip yerine oðlu Edgu-Tigin’i göndermiþtir. Þehir halký, bu kiþiyi vali olarak istemeyip kovmuþlardýr. Bunun üzerine Asa-Tigin 20 bin kiþilik bir kuvveti Musul üzerine sevk etmiþ, ordu þehri ele geçirse de kýsa bir müddet sonra buradan çýkarýlmýþlardýr[19][19].
Taberi’nin bildirdiðine göre, Abbasi Halifesi Mu’ta-sým (833-842) zamanýnda Türkler, Abbasi sarayýna tamamen nüfuz etmiþlerdir. Türk unsurlardan müteþekkil nizami asker çoðalmýþ ve buna paralel olarak da, askerler ve ailelerine ödenen maaþlar büyük yekûn tutmuþtur. Maaþ ödemeleri zamanýnda yapýlmayýnca askerler ayaklanýp, zorla paralarýný almaya kalkmýþlardýr. Halife Samerra þehrini inþa ettirip baþkenti Baðdat’tan buraya taþýmýþtýr. Bunun nedeni ordu teþkilatýný yeniden düzenlemek isteyiþidir. Zira halife Türklerden müteþekkil bir askeri güç oluþturmak suretiyle, taþrada vuku bulacak isyanlarý bastýrmak istemiþtir[20][20].Bu askeri teþkilatta Türk askerlerle birlikte aileleri de bu þehirlere yerleþmiþtir. Mevcut rakamlardan yola çýkarak, o dönem Baðdat ve civarýnda 500 bin civarýnda Türkün yaþadýðýný rahatlýkla söyleyebiliriz.
Ýbn Taberiye göre Halife Vasik babasý Mu’tasým’dan kalan Türk askeri sayýsýný daha da arttýrmýþtýr. Hatta bu sayýnýn artmasýndan kaynaklý olarak, harcanan paralar neticesinde Abbasi hazinesinin zora girdiði ifade edilmiþtir[21][21].

Abbasiler, Ýslam-Bizans mücadelelerinde Fýrat havzasýnda bulunan Bizans-Abbasi sýnýrýna yerleþtirilmek üzere Kafkasya, Ýran, Türkistan, Karadeniz’in kuzeyi, Musul, Baðdat ve El Cezire bölgelerinde yaþayan Türkleri akýn akýn getirmiþlerdir. Böylece sýnarlarýn güvenliðini Türkler aracýlýðý ile saðlamýþlardýr. Arap kaynaklarýnda Avasým olarak zikredilen coðrafik alan, yine Arap kaynaklarýna göre “SU-GUR” olarak ifade edilen Türk kuvvetlerine býrakýlmýþtýr. Ýslam devletinin uç vilayetlerinin oluþturulduðu Avasým/Sugur bölgesi; Tarsus’tan baþlayarak Adana, Misis, Maraþ, Malatya, Ahlat hattýný takip etmekte ve kuzeyde Erzurum’a kadar uzanmakta, geride ise Mardin-Urfa-Bitlis yörelerine kadar gelmektedir. Bu teþkilat yapýsýna göre, Türk topluluklarýnýn arkasýna yani Siirt, Mardin ve Urfa taraflarýna ise baþýboþ, yaðmacý Arap kavimlerini yerleþtirmiþlerdir. Bölgeye yerleþtirilen Türk topluluklarý buralarý yeni yurt tuttuklarý gibi, düzenli olarak Bizans, Ermeni ve Gürcü kuvvetlerine akýnlar yaparak Ýslam hudutlarýný asýrlarca muhafaza etmiþlerdir. Hintlilerin, Türkler için Allahýn askerleri anlamýna gelen “Turkullah” sýfatý da böylece, yeniden Anadolu’da kendini farklý bir boyutta ortaya koymuþtur.
”Sugur” adýnýn Türklüðün temel taþlarýndan birisi olduðunu, Gurmanc adýný incelediðimiz konunun içerisinde görmüþtük. Bu ad Orta Asya’da kullanýlan Türklüðün bir temel sýfatýdýr. Harezmli Atsýz, Seyhun ýrmaðý yanýndaki Cend þehrini anlatan, 20 Ekim 1145 tarihli vakayinamede, Cend þehri için “Ummehat-ý Buka-ý Dünya Ve Muazzamat-ý Sugur-i Ýslam” adlandýrmasýný kullanmýþtýr[1][22].
Araplarýn bölgeye hâkim olmalarý ile Arap dili ve kültürü de bölgenin Araplaþmasýnda etkili olmuþ, ancak kýsa bir zaman sonra Farsça ve Fars kültürü içerisinde gücünü kaybetmiþtir. Araplar, Ýranlýlara, Þaman Türklere ve Hýristiyan milletlere karþý, tarihin en savaþçý topluluðu olan Türkleri en azami derece de kullanmýþlardýr. Türklerin bölgeye geliþi toptan bir göç olup, aileleri ile yeni bir yurt oluþturma çabasýdýr.
ÖMER ÖZÜYILMAZ

[1][22]Kafesoðlu, a.g.k., s.60

GUR (T) BOYLARI


Nuh`un 4 oðlundan biri olan YASEF`ten doðan TÜRK`ten adýný alan
TÜRKLERÝ; GURANÝ ve TURANÝ olarak ikiye ayýrtmaktayýz. Bu iki ismin UR
veya URARTU medeniyeti ile iliþkisini görmekteyiz. UR`un baþýna G
harfini getirdiðimizde GUR(ani), T harfini getirdiðimizde TUR(ani)
olur. Türk olan SUGURlarýn(Sümerler) baþ þehri UR(fa) kentinin de
GURANÝ ve TURANÝlerle iliþkisi vardýr. GURANÝLER; Gurmançlar, Lurlar,
Kelgurlar ve Kýrtlar(Zaza) olarak ayrýlýlar. Zazalara
DIMBILÝ(Dumbelular) de denilmektedir.

Türkler, Ergenekon`da yol gösteren KURT`un adýný 24`lü teþkilatlanmada
kullanmýþlar ve kendi boylarýnýn önüne veya arkasýna GUR eki alarak
Ergenekon`daki Kurt`un adýný yaþatmýþlardýr. Kürtçe`de GUR; Kurt
demektir. Eski Ana Türkçe`de bir kelimenin sonuna (T) harfi
geldiðinde, onu çoðul yapardý. Ýþte bu GUR kelimesinin sonuna (T)
harfini koyduðumuzda GUR(T) olur. Yani KURTLAR manasýna gelir. Rakýmý
yüksek ve soðuk olan bölgelerde bazý harfler sertleþir. Rakýmý düþük
olan sýcak yerlerde bazý harfler yumuþar. Bazen "K, G" olur, "T, D"
olur. "Ç, C" olur. Anadolu`daki köylü analarýmýz, GURT, GURBET, GURBAN
derler. Yani G ile K harfinin yer deðiþtirmesi kelimenin anlamýný
bozmaz. Kürtçe ve Türkçe`de KURT kelimesinin ayný kökten geldiðini
görmekteyiz. Kelimenin kökü GUR veya KUR`un sonuna (T) harfini
eklediðimizde GURT veya KURT olduðunu görürüz.

Milletlerin boylardan oluþan AÝLEleri vardýr. Slav ýrkýnýn ailesine
"Slav Boylarý" denildiði gibi, GUR AÝLESÝnden oluþan boylara da GUR
BOYLARI diyoruz. Türk Boylarý, bu defa GUR BOYLARI, bir baþka deyiþle
GURT-KURT BOYLARI olarak karþýmýza çýkmaktadýrlar. Bu GUR Boylarý
incelendiði takdirde, Türk Tarihinin ve Dünya Tarihinin yeniden
yazýlmasý gerektiði ortaya çýkar. Emin Oktay`ýn güdük tarihinin yalan
ve yanlýþlarla dolu olduðu görülür. Araþtýrmalarýmýz GUR`larýn 15
deðil, sonralarý 24`lü kuruluþa göre adlanan 24 boyunu da ortaya
çýkarmýþtýr ve her boyun mutlaka GUR ünvaný aldýðýný görmekteyiz:

1-ASGURLAR(Asurlar)(Asuri isimlerle Kürtçülük yapanlar, Asurlarýn Türk
olduklarýný bilseler ne yaparlar acaba?), 2-BEÞGURLAR(Bel Gur-Bulgar),
3-BÝTÝGURLAR, 4-DÝÐURLAR(Digorlar), 5-FÝNOGURLAR(Finler),
6-GOGURLAR(GOV GURLAR, Gogarlar) 7-ONGURLAR(Hongurlar, Hunlar,
Hungarya, Acarlar, Macarlar), 8-KANGGURLAR(Kangal), 9-KUTRÝGURLAR,
10-LÝGURLAR(Lekler, Lazlar), 11-OGURLAR(Oðuzlar), 12-SALGURLAR(Salur),
13-SARIGURLAR(Sarýuygur), 14-SÜGURLAR(Sümerler), 15-SÝGURLAR,
16-TABGURLAR(Taballar,Taburlar), 17-TUGGURLAR(Tokarlar),
18-TOKUZGURLAR(Dokuz gurlar), 19-ULZÝNGURLAR(Ulus), 20-UTÝGURLAR(Uti,
Eti, Hiti, Hati, Etiler-Hititler), 21-UYGURLAR, 22-ÜGURLAR(Üçgurlar),
23-VÝGURLAR(Vugullar), 24-ÝGURLAR… GUREYÞÝ(Kureyþ Kabilesi) ve
GURAN(Kuran) ile GUR iliþkisine daha sonra deðineceðiz. Prf. Dr. De
Groot "Die Hunnen" adlý kitabýnda; Oðuzhan`ýn torunlarýndan birinin
adý "KÜRT" olarak geçer.

Bu 24 GUR BOYUndaki GUR kelimesi zamanla GAR veya AR þeklini almýþtýr.
MacAR, AcAR, HunGAR, BulGAR gibi anýlan boylar da Türk`tür. Tarihte
bir GUR DEVLETÝ de vardýr. Bunu Saka/Ýskitler, yani Hunlar
kurmuþlardýr. Bu GUR DEVLETÝnin dünya hakimiyeti vardýr. Bu Devletin
hakanýna GURHAN diyorlar ki; bu kiþi OGURHANdýr. OGURLAR,
Ýslamlaþtýktan sonra Arapça`daki (Ra) ve (Ze) harfinin benzerliðinden
dolayý, (Ra)nýn üzerine bir nota konularak (Ze) olarak okunmaya
baþlanmýþ ve OÐUZLAR olmuþtur. Bu tarihten sonra da OGURHAN, OGUZHAN
olarak okunmaya baþlanmýþtýr. Yine Cengizhan`a da lakap olarak GURHAN
denilmiþtir. Bir baþka deyiþle KURTHAN denilmiþtir.

Gelelim KURT-KÜRT iliþkisine. Kürtler kendi aralarýnda birbirlerinin
boylarýný sorarken "Tuyi Kurda mý?" yani "Sen Kürt müsün?" sorusunu
sormazlar. "Tuyi Kurmonca mý?", yani "Sen Gurmanç mýsýn?" sorusuna
karþýdaki; "Azi Kurmoncým" "Ben Gurmancým" diyerek cevap verirler.
Kürtçe GUR, KURT manasýna gelir demiþtik. MEN, MAN adam, kiþi,
þahsiyet manalarýna gelmektedir. Yani farkýnda olmadan Kürt, Kürde
"Sen KURT ADAM mýsýn?" diye sorar, diðeri de farkýnda olmadan "Evet,
ben KURT ADAMIM" diye cevap verir. Buradaki GUR Türkçe`dir, çünkü
ileride GUR`un GURT ve KURT olduðunu göreceðiz. "Az, Azým; Öz, Özüm"
kelimesi ile ayný kökten olup Türkçe`dir. Men(Azerice), Ben,
Mýn(Uygurca,Kürtçe), Man(Latince) da Türkçe`dir. Öyle ise Kürtçe
sanýlan bu üç kelime ile sorulan soru ve verilen cevap tamamen
Türkçe`dir.

Dolayýsý ile Kürtler kendi aralarýnda birbirlerini GURMANÇ diye ifade
ederler. GUR+MANç`larýn da GUR Boylarýndan olduðunu anlýyoruz. Çünkü
baþýna GUR ünvanýný almýþtýr. GURCU-GÜRCÜ`lerde de GUR ünvaný baþa
gelmiþtir. UyGURlarda da GUR ünvaný sona gelmiþtir. UR, GUR, GURT,
KURT, KURTÇA, KÜRTÇE`nin de aynen GUR kökünden geldiðini görmekteyiz.

Gurmanç veya Kurmançlarýn GURANÝCE konuþtuklarýný Marksist Ermeni
PKK`lýlar da kabul etmektedirler. Ancak hedefi GUR meselesinden
saptýrmak için GURANÝCE yerine GORANÝCE konuþtuklarýný ifade ederler.
Kürtçe GUR, KURT demek, GORA, çorap demektir. Kürtler Çorapça
konuþmadýklarýna göre, GURANÝCE konuþacaklardýr elbette. GURANÝCE
konuþmak demek KURT DÝLÝ ÝLE KONUÞMAK demek olduðuna göre, bunu
kýsaltacak olursak; KURTÇA konuþuyorlar demek daha doðru olur. Peki
KURTÇA ile KÜRTÇE arasýnda yazýlýþ ve mana bakýmýndan ne fark vardýr?
Sadece (U,Ü) harflerinin noktalarýnýn yer deðiþtirmesinden ibarettir.
Bu da manayý deðiþtirmez. Büyüklerimiz; Biz Kürtler, bundan 80-100 yýl
önce yaylalardan, daðdan inerken, yerleþik olanlar bize; "Kurtlar
geliyor" derlerdi. Gurmançlara daha önceleri KURTLAR denildiðini
anlýyoruz. Daha sonralarý KÜRTLER olduðunu düþünüyoruz. Soranice Kürt
lehçesi deðildir. Soranice, Süryanicedir. Sami dillerindendir ve
Soraniler Hýristiyan, Gurmançlar Müslümandýr. Kürtler Süryanice
diyemedikleri için, telaffuz zorluðundan dolayý Soranice diyorlar.
Böylece Süryanileri, Ermenileri zoraki Kürtlere akraba yapmak
istiyorlar.

GURANÝCE(Kurtça-Kürtçe) kelimelerden, Arapça, Farsça, Latince,
Süryanice, Ýbranice kelimeleri çýkardýðýmýzda Kürtlerin, Hz. Ýsa`nýn
doðumundan 3000 yýl önce konuþulan "Ana Türkçe" yi halen muhafaza edip
konuþtuklarýný görmekteyiz. Bu kelimelerden örnek verecek olursak;
Kürtçe, yani baþka deyiþle Kurtça Kurbaða`ya "BAK" diyoruz. Kaþgarlý
Mahmut`un Divanýnda; "BAKA" diyor. Anadolu Türkleri;
"KURBAKA(kurbaða)" diyorlar. Kürtler derin manasýna "KUR" diyorlar,
Türkler sadece ÇU ekleyerek ÇUKUR diyorlar. Sümerler de Cehennem
Çukuruna "KUR" diyorlar. Kürtler çabuk manasýna "ZU" diyorlar, Kazak
Türkleri "ZUDLÝK" diyorlar. Kürtler Ben yerine "MI, MIN" derken,
Azeriler "MEN", Uygurlar; "MIN" Anadolu`daki Türkler "BEN" diyorlar.
Kürtler Et için "GOÞT" diyorlar, Özbek ve Uygurlar da "GOÞT" diyorlar.
Yine Kürtler ovaya "DAÞT" derken, Özbekler de "DAÞT" diyorlar.
Anadolu`daki köylü Türkler "DEÞT" diyorlar. Kürtler iðneye "DARZÝ"
derken, Türkler iðneyi kullanana "TERZÝ" diyorlar. Kürtler vatan
yerine "VELAT" derken, Türkler "ÝL" kökünden hareketle bazý Arapça
ekler ekleyerek; "ÝL, VÝL, VELAT, VÝLAYET" demektedirler. Bu
kelimeleri çoðaltmak mümkündür. Böyle Türklerle-Kürtlerin ortak
kullanmýþ olduklarý 5000 den fazla kelimeye ulaþmýþ durumdayým.

Þerename`de "Kürt Oðuznameleri"nden söz eder. Bizde "Oðuz Kürt
Boylarýný" ele alýyoruz. Urfa`da Badýllý(Beydili), Adýyaman`da
Kovi(Kayý), Nizip Barak`ta Bayýndýr Kürdü ve Kürdülü, Urfa`da Döðer
Kürdü, Siverek`te Karakeçili Kürdü`dür. Tarihçiler, bu boylarýn
Türkmen olup, sonradan asimile olarak KÜRTÇE`yi öðrendiklerini
yazmaktadýrlar. Aslýnda kimse asimile olup, kimsenin dilini öðrenmedi.
Çünkü Kürtler, Tarihte çok ezici büyük bir medeniyet kurmadýlar ki;
baþkalarýný asimile etsinler. Kürtler zaten KURT BOYLARI olduklarý
için "Ana Türkçe`nin" bir Lehçesini koruyan boylardýr. Sonradan bir
dil öðrenmiþ deðillerdir.

Sonuç olarak, Kürtler yani Gurmançlar vardýr ve onlarý inkar
etmiyoruz. Ancak Türklerle ayný soydan, kandan ve candan
gelmektedirler. Kürtçe veya Gurmança vardýr, onu da inkar etmiyoruz.
Ancak Gurmançca veya Guranice, baþka deyiþle Kürtçe veya Kurtça; Eski
"Ana Türkçe`nin" bir LEHÇESÝDÝR diyoruz. Ne yazýk ki, Lehçe ve
Þivelerle eðitim görülemez. Bu nedenle Kürtçe Eðitimde baþarýlý
olunamamaktadýr. Çünkü tarihte Kürtçe`nin bir Alfabesi olmamýþtýr.
Arapça, Farsça, Latince Alfabelerle eðitim vermeye çalýþmaktadýrlar.
Ayrýca Aritmetik bir alfabesi de olmamýþtýr. Sayýlarýn bir kýsmý
Latince`den, çoðunluðu Farsça`dan ve bir kýsmý Arapça`dan alýnmýþ
rakam isimleridirler. Türk Devleti Nevruz`u sahiplenerek, PKK`nýn
elinden bölücülük silahýný aldýðý gibi, Türk Dil Kurumu da,
Guranice`nin(Gurmançca), yani Kürtçe`nin, yani Kurtça`nýn "Ana
Türkçe`nin" bir lehçesi olduðunu ilan etmeli, Tükçe`ye yeni kelimeler
kazandýrmalý, dil konusunu da PKK`nýn elinden almalýdýr.

Mehmet Demir ATMALI.




KAYNAK:

1-Frf. Dr. Faruk SÜMER. "Oðuzlar"
2-Edip Yavuz. "Tarih Boyunca Türk Kavimleri"
3-Dr. Mahmut RÝÞVANOÐLU "Saklanan Gerçek"
4-Prf. Muazzez Ýlmiye ÇIÐ. "Kur`an Ýncil ve Tevrat`ýn Sumer`deki Kökeni."
5-Mehmet Demir ATMALI. "Kurtça Konuþan Kavimler"(yakýnda çýkacak)
6-(Prf. Dr. De Groot "Die Hunnen" adlý kitabý.
7- Þerefhan. "Þerefname

Milletlerin boylardan oluþan AÝLEleri vardýr.
Slav ýrkýnýn ailesine "Slav Boylarý" denildiði gibi,
GUR AÝLESÝnden oluþan boylara da GUR BOYLARI diyoruz.
Türk Boylarý, bu defa GUR BOYLARI, bir baþka deyiþle
GURT-KURT BOYLARI olarak karþýmýza çýkmaktadýrlar.
Bu GUR Boylarý incelendiði takdirde, Türk Tarihinin ve Dünya Tarihinin yeniden
yazýlmasý gerektiði ortaya çýkar.
Emin Oktay`ýn güdük tarihinin yalan ve yanlýþlarla dolu olduðu görülür.
Araþtýrmalarýmýz GUR`larýn 15 deðil, sonralarý 24`lü kuruluþa göre adlanan 24 boyunu da ortaya
çýkarmýþtýr ve her boyun mutlaka GUR ünvaný aldýðýný görmekteyiz:

HAYATI (1961) __1961 yilinda Gaziantep'in Islahiye(simdi Nurdagi) Ilçesine bagli ATMALI Köyünde dogdu. Atmali Asiretine bagli Karahasanusagi Oymagindan, Malatya/Dogansehir 1750 dogumlu Osman TARGAN'in torunu ve Antep Harbinde Þehit düþen Molla KARAYILAN'in akrabasidir. Ilk Okulu köyde bitirdi. 1970-75 arasinda Gaziantep, Osmaniye Imam Hatip, 76-77 de Osmaniye ve Islahiye Liselerinde okuduktan sonra mezun oldu. Ayni yil Gaziantep Egitim Entitüsüne girdi, siyasi olaylardan okul süresiz kapandi.
1977-78 ve 1985-90 yillari arasinda Güneydogubirlik'te Idarecilik yapti. 1978-80 arasi Askerligini bitirdi. Gaziantep'te diger Türkmen Derneklerini birlestirmek(Kiziklar, Karakeçili Albayramlar, Çepniler, Risvanlar, Karakuzulular, Atmali, Musabeyliler, Çakalli, Berekatli, Ifrazli, Hamadli, Bayindir, Torun, Beydili) için Türkmenler Dernegi'nin Yönetim Kurulunda bulundu. Yaklasik 20 yil ticaretle ugrasti, Insaat Malzemesi satisi, Canli Hayvan Ihracati, Pis Su Borusu ve Deterjan imalati yapti.
1977-2006 yillari arasinda Amatör Gazetecilik yapti, Anadolu Üniversitesi Basin ve Halkla Iliskiler bömünü bitirdi. Ortadogu ve Büyük Kurultay Gazetelerinin Gaziantep Bölge Temsilciliklerini yürüttü. Ulusal ve Mahalli Gazetelerde (Türkiyem, Sancak ve Amerika'da çikan Orhun Dergisi, Ortadogu, Büyük Kurultay, Milliyetçi Çizgi, Mahalli Expres, Kurtulus, Bugün, Yeni, Güney Anadolu, Güneþ, Türkiyem ve Günaydin Gazeteleri) arastirma, makale ve siirleri yayinlandi

Gurmanclarýn Kökeni (Bölüm 4)


Öyle ki Selçuklu Türkleri daha Anadolu’ya gelmeden, Sugur Türkleri Anadolu’da yerleþik hayata çoktan geçmiþlerdi. Ýslam’ýn Anadolu’ya girmesiyle birlikte gelen Türk aileleri de ticaretle uðraþmaya baþlamýþtý. Hatta 900’lü yýllarda Türk halýlarý Ahlat, Erciþ ve Erzurum’dan tüm dünyaya gönderilmekteydi. Bu halýlara yabancýlar, kali veya kaliçe adýný vermiþlerdir.[1][1]
Belli bir dönem devam eden Abbasi hâkimiyeti 9. yy.’dan itibaren sarsýlmaya baþlamýþ ve dönem dönem yerli sülaleler kendi bölgelerinde yarý baðýmsýz olarak hareket etmeye baþlamýþlardýr. Makedonya sülalesi imparatorlarýndan II. Nikphoros Phokas (M.S. 963-969), I. Johannes Tzimiskes (M.S. 969-976) ve II. Basileios (M.S. 976-1025) dönemlerinde ise Bizanslar, bu duraklama döneminden istifade ederek karþý hücuma geçmiþ, Ýslam kuvvetlerini Anadolu’da yenilgiye uðratmýþ, Ýslam Sugur vilayetlerini ele geçirmiþlerdir.
Bizanslýlar ilk iþ olarak Anadolu’da yerleþmiþ olan Müslüman ahaliyi yok etmeye baþlamýþtýr. Bu savaþlar sýrasýnda yenilen Arap askerleri, kendi topraklarýna geri dönerlerken, ana yurtlarýndan çok uzakta, Doðu ve Güneydoðu Anadolu’ya aileleri ile gelen ve Anadolu’yu kendilerine yurt tutan “Su-Gur” Türkleri, bu topraklarda kalmak zorunda kalmýþtýr.
Bu dönemde meydana gelen Bizans-Abbasi savaþlarýndan en fazla Türkler zarar görmüþtür. Bizans ordularýnýn saldýrýlarýndan kaçan Türkler özellikle daðlýk alanlara yerleþerek öldürülmekten kurtulmuþlardýr. Daðlara saklanan bu Türkler bugünkü “Gurmanc” Türklerinin ilk atalarýdýr. Dikkat edilirse Anadolu’da Gurmanclar çoðunlukla daðlarda yaþayan yerleþik ve göçebe topluluklardýr. Ebûl Farac’ýn kitabýnda da bu bölgede Müslümanlarýn varlýðýndan söz edilirken, bunlarýn þehirler yerine daðlarda göçebe hayatý yaþadýklarý vurgulanmýþtýr. Araplar genelde yerleþik hayatý benimsediklerinden göçebe ve köy hayatý yaþayanlara ekseriyetle rastlanmamaktadýr. Dolayýsýyla Doðu Anadolu’nun soðuk ikliminde daðlýk köylere yerleþmiþ olan Müslüman Türklerdir, Araplar deðil.
Hýristiyanlarýn 10. asýrda hilafet ülkesine karþý müdafaadan taarruza geçtiði ve iki dünya arasýnda kuvvet muvazenesi bozulduðu zamanda, Ýslam hududundaki Araplarýn Gur Türkleri ile oluþturduðu ve Avasým/Su-gur adýný verdiði teþkilatý çökmüþ, Erzurum, Malatya, Tarsus, Urfa, Mardin, Harput gibi Türk cihat þehirleri iþgal edilip, bütün Müslümanlar kýlýçtan geçirilmiþtir.
Bizanslýlar bu nedenle, nüfusu bozulan þehir ve bölgelere, Bizans’tan, günümüz Bulgaristan’ýndan ve Karadeniz’in kuzeyinden getirdikleri Peçenekler ve Bulgar Türklerini yerleþtirmiþlerdir. Zira Türklerle temasa geçen her devlet, Türklerden askeri kýtalar teminine çalýþýrdý. Çünkü, “Türkler mükemmel askerlerdir ve Türklerin hücumlarýna ancak Türk kuvvetleri ile karþý konulabilinir” görüþü hâkimdi. Burada önemli hususlardan biri de Ermenileri yerlerinden atan Türkler deðil, aksine kendi dindaþlarý olan Bizanslýlardýr. Dolayýsýyla bu olaylar neticesinde, günümüzün Doðu ve Güneydoðu Anadolu’sunda bulunan topraklar Ermenilerden arýndýrýlmýþtýr. Türk gruplarý Anadolu’ya gelmeye baþladýklarýnda, zaten Anadolu’nun doðusu Ermenilerden ve yaþamdan kýsmi olarak arýnmýþ durumdaydý. Ayrýca bu geliþmeler esnasýnda Kürtlerden ve Kürt varlýðýndan da bahsedilmemektedir.
9. yüzyýlýn ikinci yarýsýndan itibaren Abbasi devletinin sarsýlmaya baþlamasý, bölgede yer yer yerli sülalelerin yarý baðýmsýz bir þekilde hareket etmelerine sebep oldu. Bu yerli sülalelerden birisi de Azerbaycan’a hâkim olan Türk Sac oðullarý sülalesidir. Uþrusana menþeli olan bu Türk beyliðinin ilk kurucusu Emiri Ebus Sac Divdad b. Yusuf Divdest’in oðlu Muhammed el-Afþin olup, 889 yýlýnda kurulan ilk yarý baðýmsýz Türk beyliðidir (889-929)[2][2].Baþlangýçta baþkenti Maraga, sonralarý Ardebil olmuþtur. Ermenilerle büyük bir mücadele içerisine giren bu Türk beyliði, Doðu Anadolu’nun büyük bir bölümünde de hâkim olmuþtur. Emir Yusuf adýna Erdebil’de kesilen altýn sikkeler, bu Türk beyliðinin ekonomik gücünü de ortaya koymaktadýr. Daha sonraki yýllarda Selçuklulara tabi Oðuz Türklerinin bölgeye gelmesine kadar Sacoðullarýný takip eden birçok beylik tarih sahnesine çýkmýþtýr.
Görüldüðü gibi 11. yüzyýla kadar Anadolu’ya olan Türk göçleri, Kafkasya ve Ýran üzerinden olmuþ ve Türk unsurun yerleþimi öncelikle Azerbaycan’da ve Ýran’da baþlamýþ, bilahare Araplarca, Doðu ve Güneydoðu Anadolu’ya Türklerin yerleþimi hýzlandýrýlmýþtýr. Çeþitli zaman aralýklarýnda vuku bulan göçler sonunda bölgeye yerleþen Türk unsurlarý, Selçuklularýn liderliðindeki Oðuz-Türkmen topluluklarýyla 11. yy.’dan sonra bütünleþeceklerdir. Ortadoðu’ya gelen Selçuklular, bir bakýma bölgenin etnik yapýsýný þekillendirmiþlerdir.
Bizans devleti de Araplarýn Anadolu’yu ele geçirdikleri dönemde kýsmen de olsa Araplara yardým ederek, sözde kendi dindaþlarýna ihanet eden Ermenileri cezalandýrma yoluna gitmiþlerdir. Bizanslýlar, Yukarý Fýrat havzasýný boþaltarak, bölgenin farklý bir Hýristiyan tarikatýna mensup Paulicienleri sistemli bir þekilde Trakya’ya, Cezire (Musul ve çevresi) Monofizistlerini Malatya bölgesine göç ettirmiþtir. Bizans devleti, Oðuz Türk göçleri öncesinde, Van gölü havzasýnda ve Kars havalisinde küçük Ermeni krallýk ve prensliklerini kaldýrýp Orta Anadolu’da yaþamaya zorunlu býrakmýþtýr. Sýnýr bölgelerinde yaþayan güvenmediði Ermeni kavmini önce daðýtmýþ, ardýndan bölgede kalan diðer Ermeni kitlelerini de Antakya ve Urfa bölgelerine göç ettirmiþtir. Bu zamanda Rumlar ise Doðu ve Güneydoðu Anadolu’daki þehirlerde küçük azýnlýklar halinde yaþamaktaydýlar[3][3].
Bununla birlikte Ebûl Farac’ýn kitabýnda da anlatýldýðý gibi Bizans askerleri artýk bu tarihlerde savaþ meydanlarýna çýkmaz olmuþlardý. Bizans hükümdarlarý ise Ermeni, Rum ve Süryanilerden teþkil ettikleri askerlere tam olarak güvenmiyorlardý. Süryaniler, bu dönemler için Bizans ordusunun korkaklardan oluþtuðunu zikretmiþlerdir.
Ermenilerin bölgeden uzaklaþtýrýlmasý ve Anadolu’da uzun yýllar devam eden savaþlar sonucunda Doðu ve Güneydoðu Anadolu’daki Hýristiyan nüfus çok azalmýþtýr. Bizanslýlar bu durum karþýsýnda hem ekonomik anlamda hem de güvenlik anlamýnda buralara yeni halk kitlelerinin aktarýlmasýný zorunlu görmüþtür. Özellikle doðudan gelen tehditlere karþý Anadolu’nun müdafaasý için, ikinci kez Balkanlardan getirilen kalabalýk bir Hýristiyan ve Þaman Türk topluluðunun Anadolu’ya yerleþmelerini saðlamýþtýr. Bunlar arasýnda Peçenek, Kuman, Uz (Oðuz), Bulgar Türk topluluklarý oldukça önemlidir. Araplar Bizans sýnýrýný Türklerle korumaya çalýþýrken, Bizanslýlar da ayný yolu seçmiþlerdir.
Bizanslýlar gibi Gürcü Kralý I. Giorgi de, Gürcü topraklarýnýn tamamen boþalmasý ve bu topraklarda insanlarýn yaþamamasýndan dolayý birçok Kýpçak ve Hun Türkünü bu ülkeye davet etmiþtir. Yeni göçle bu bölgelere gelen Türklerin askeri kuvvetleri bile 50 bin kadardýr. Milyonlarý bulan Kýpçaklar Kafkasya’yý yurt haline getirip Selçuklularý buralardan atarken, Kraliçe Tamara zamanda da ikinci bir Kýpçak daveti üzerine yine yüz binlerce Kýpçak 12. yy.’da Kafkasya, Ermenistan, Azerbaycan ve Doðu Anadolu’ya yerleþmiþtir.[4][4]

1100’lü yýllarda Bizanslýlar Çukurova bölgesine çok sayýda Peçenek Türkünü yerleþtirmiþ, daha sonra ayný bölgede Bizanslýlar adýna görev yapan ve Peçeneklerden oluþan bir askeri garnizon oluþturulmuþtur[1][5].
Bizanslýlarýn 1138 yýlýnda Suriye’ye karþý yaptýklarý seferde Bizans ordusundaki askerlerin milliyeti tarihçilerce tam olarak ortaya konmuþtur. Bu ordu hakkýnda Ýbn al Adim, Ýbn el Esir ve Nikates Khoniates’in verileri bize ilginç bilgiler ortaya çýkarmaktadýr. Buna göre Bizans ordusunu teþkil eden ordunun milliyetleri; 1-Makedonyalýlar, Slavlar ve Grekler 2-Ýskitler (Kumanlar) 3-Persler þeklinde sayýlmýþtýr. Üçüncü maddede bahsedilen Persler için, bunlarýn Anadolu’da yaþayan Türkler olduðu ifade edilmiþtir[2][6]. Bu bilgi, Selçuklulardan önce Anadolu’da Türklerin olduðunu, bunlarýn muhtemelen Hýristiyanlýðý benimsediði ve Bizans tebaasý olduðunu göstermektedir. Bahse konu dönemde Bizans ordusunda var olan Türkler, Araplarýn Anadolu’ya getirdikleri Sugur Türkleri ve Bizanslýlarýn Karadeniz’in kuzeyinden getirip Anadolu’ya yerleþtirdikleri Türk zümreleridir.
Abbasiler zamanýnda Türk Sugurlarýn yerleþtirildiði yerler dikkatle incelendiðinde günümüz Gurmanclarýnýn yaþadýklarý alanlar olduðu açýkça ortaya çýkmaktadýr. Maraþ, Malatya, Kars, Urfa, Elazýð, Amed (Diyarbakýr), Adýyaman, Erzurum, Muþ, Bitlis, Erzincan, Aðrý hattý, günümüzde Gurmanclarýn yaþadýðý bölge iken, hemen arkasýnda Urfa-Siirt-Batman-Mardin ise Türkiye’de Araplarýn Gurmanclarla birlikte ortak yaþadýðý alanlardýr. Yukarýda anlattýðýmýz þekli ile Araplar, Bizans’ýn ön sýnýrlarýna Türkleri, arkasýna da Araplarý koymuþlardýr. Günümüzde halen bölgedeki Gurmanc-Arap yerleþim durumu da bu þekildedir. Hatta birçok Arap zamanla Gurmanclaþmýþtýr ve bu deðiþim doðuda günümüzde de devam etmektedir. Gurmanclarýn atalarý, Abbasiler tarafýnda buraya yerleþtirilen “Gur” Türkleridir. Bu Türkler içerisinde Özbek, Tatar, Türkmen, Kalaç, Oðuz, Döðer, Kýpçak ve daha birçok Türk boylarý olmasýna karþýn, esasen bu Türk grubunu “Gur Türkleri” oluþturmuþtur. Evliya Çelebi seyahatnamelerinde Gurmanclarý kast ederek bunlarýn fiziki olarak Türkmenlerle aynilik gösterdiðini belirtmiþtir[3][7].
Batýya devam eden sürekli göçler ve Türklerin Ýslam dinini kabul etmelerinden sonra, dini hayatta yaþanan deðiþimin yanýnda, ayrýca dil ve kültür alanýnda da deðiþimlerin olduðunu görmekteyiz. Ýlk Müslüman Türk devleti olan Karahanlýlar zamanýnda mevcut Uygur dili terk edilerek yerine Arapça harfler kullanýlmaya baþlanmýþ, Türk teþkilat yapýsý yanýnda Araplara ve Ýranlýlara özgü kurumlarda Türk devlet yaþantýsýna girmiþtir[4][8].Bunun yanýnda Ýran’a komþu olan Türk topluluklarýnýn zaten Fars dilinden bir hayli etkilenmiþ olduklarýný biliyoruz. Türklerin Ýran ve Mezopotamya’ya doðru devam eden göçleri, Türk topluluklarý üzerinde Arap ve zaten var olan Fars dilinin etkilerini daha da arttýrmýþtýr. Dolayýsýyla Asya’dan batýya göç eden Türk toplumlarýnda, bu göçler esnasýnda deðiþen en önemli unsur dildeki deðiþimdir. Ana yurtlarýndan uzakta, Anadolu’da ve Mezopotamya’da yer tutan Türk zümreleri Ýslam dininin etkisi ile Arapçayý hemen benimsemiþ ve zaten mevcut lisanýnda var olan Farsça etkilerin daha da artmasýyla, kullandýðý Türkçesinde yabancýlaþmayý engelleyememiþtir.
Sugur Türklerinden sonra da bölgeye Türk göçleri devam etmiþtir. Bu göçlerin ana kitlesini Oðuzlar ve Dolayýsýyla Türkmenler oluþturmuþtur.
Daha önceki metinlerde yer verdiðimiz ve Marr’ýn Ermeni vesikasýndan bize aktardýðý bilgiye göre; “10. yy.’da (900’lü yýllar) Arap egemenliði sarsýlmaya yüz tutup da çeþitli ülkelerde Ermeniler çoðalmaya baþlayýnca, Hazar denizinin ötesinde bulunan ve Türk diye adlandýrýlan Ýskitler kitle halinde Pers ve Medya ülkesine akýn ettiler. Birçok yerleri ele geçirdiler ve buradaki inançlarý benimseyerek dil ve din yönünden onlara (Pers ve Medlere) benzediler. Bunlar arasýndan pek çoklarý Med prensleriyle birleþerek, Karduklarla Mosklarýn sýnýrlarý içerisindeki Ermenistan’a akýn ettiler, bu ülkeleri ele geçirdiler ve buraya yerleþtiler. Daha sonralarý birçok Hýristiyan da onlarla git gide kaynaþtýlar ve onlarýn inançlarýný benimsediler. Ýþte bunlara þimdi Kürt denilmektedir.” [5][9] Bu bilgi

[1][5] Demirkent I., Urfa Haçlý Kontluðu Tarihi, c-1,Ankara, 1990, s.120

[2][6] Demirkent, a.g.k., s.123

[3][7]Seferoðlu, a.g.k., s.56.

[4][8]Saray, a.g.k., s.61.

[5][9]Nikitin, a.g.k., s.48.

Gurmanclarýn Kökeni (Bölüm 5)


Gürcü Kraliçesi Tamara zamanýnda, Gürcü ve Kýpçaklarýn birleþik ordusu ile Erzurum, Horasan, Irak Türk Atabeklerinin birleþtiði ordu Eletz Çayý kýyýsýndaki meydanda savaþmýþlar, savaþ öncesine ait Gürcü kayýtlarýndaysa þu ifadelere yer verilmiþtir: “…Þangor’dan Þato daðýna ve Vardanþanat’tan Gence kapýsýna kadar yayýlmýþ, çekirge sürüleri ve deniz kumu kadar sayýlmaz çoklukta, on binlerce kiþiyi gözlerimizle gördük. Onlarý gözle saymak þöyle dursun, bakýþlarýmýzýn içine sýðdýramýyorduk.”[1][1] Doðu ve Güneydoðu Anadolu’da varlýk göstermiþ bu Türk devletinin sadece Türk askerlerinin sayýsý bu kadar ise, bölgedeki o dönem Türk nüfusunun ne kadar olduklarýný düþünmeliyiz.
Bölgedeki Döðerlerin sayýsý 30 bin olup, Akkoyunlu Türkmenleri zamanýnda, Döðer emirlerinden Dýmaþk Hoca’ya sadece 20 bin hane baðlýdýr. Ruha (Urfa), Siverek, Suruç, Harran, Cur (Caber), Birecik, Rakka þehirleri, bu Oðuz boyunun yerleþim yeriydi. Ayrýca Araplardan Beni Kilab ve Þadi Ashapta boylarý da Döðerlere baðlýydý. Bu zamanda bazý Döðerler Akkoyunlulara baðlandýklarýndan Beþiriye (Batman-Beþiri) þehrine Akkoyunlulara baðlý Döðerler yerleþtirilmiþtir. Dolayýsýyla günümüz Beþiri ilçesinin halký Döðer kökenli Türk zümresinin torunlarýdýrlar.
Selçuklular döneminde Döðerler ve Araplardan bazýlarý Türkmenleri yaðmalayýnca, Muhammed Bey adýnda Akkoyunlu Türkmen beyi 500 erkekle kaçarak Palu’ya yerleþmiþtir. Bu hadisler Akkoyunlularýn beylik olmaya baþladýklarý ilk zamanlarda olmuþtur[2][2]. Palu’ya kaçarak yerleþen Döðerlerin aileleriyle toplam sayýsý 2500 kadardýr. Bu rakama daha önce yerleþmiþ olan Türkler dahil edilmemiþtir. Bu Türklerin þimdilerde nerede olduðu sorusu önemlidir. Bu rakam sadece Döðerlere ait olup, Türkmen, Yörük, Tatar, Kalaç, Gur ve diðer Türk zümreleri bu sayýnýn dýþýndadýr.
Sadece Urfa yöresinde Döðerler tahminen en az 150-200 bin kiþilerdi. Ayrýca bunlara Türkmenler de sonradan dahil olmuþtur. Bugün Urfa’da bulunan Akkeçili, Karakeçili ve Türkan/Týrkan ve Gerger[3][3] adlý Türkmen aþiretlerinin sonradan aþiretlerin yer deðiþtirmesi ile yakýn zamanda bölgeye yerleþtirildikleri bilindiðinden, þimdiki Türkmen aþiretlerinin de bu rakamdan çýkarýlmasý gerekmektedir. Urfa’daki Karakoyunlu ve Sincar aþiretleri ise Türkmenlerden günümüze kalmýþ bakiyelerdir. Dolayýsýyla bu zamanda Urfa ve çevresi tamamen Döðer ve Türkmen Türkleri ile bir kýsým Süryani, Ermeni ve Araplarýn yaþadýðý bir þehir durumundadýr.
1400’lü yýllarýn baþýnda sadece Urfa ve çevresinde en az 150 bin Döðer ve yine binlerce Türkmen’in yaþadýðý ortada olduðuna göre, aradan geçen 600 yýldan sonra, günümüzde Urfa ve çevresinde milyonlarca Döðer ve Türkmen Türkünün yaþadýðý ortaya çýkmaktadýr.
Türkler akýn akýn bölgeye gelirken, az sayýda da olsa ýrkdaþlarýndan Kürtler bölgede yaþamaktaydýlar. Çiftçilik ve hayvancýlýkla uðraþan Gurmanclarýn dýþýnda, özellikle Türkmenler ve Kürtler baðýmsýz bir hayat yaþamaya alýþtýklarýndan, otorite tarafýndan daima eþkýya olarak adlandýrýlmýþlardýr. Mevcut yaþam tarzý zaman zaman Türkmen ve Kürtleri de karþý karþýya getirmiþtir. Bu nedenle kalabalýk sayýdaki Türkmenler, zaten az sayýda olan Kürtlere saldýrarak onlarý asýl topraklarý olan Ýran bölgesine kovmuþlardýr.

Baþta Arap, Ermeni, Süryani ve Gürcü tarihi olmak üzere tüm kayýtlarda sadece birkaç Kürt aþiretinin Ýran’dan Doðu ve Güneydoðu Anadolu’ya göç ettiði aktarýlmýþtýr. Bunlardan bir bölük aþiret Bitlis’te, bir bölük Mardin’de, 1500–2000 kiþi Diyarbakýr’a ve bir aþiret de Malatya-Adýyaman bölgesine yerleþmiþtir. Bu aþiretler de zamanla Türkler içerisinde eriyerek Gurmanclaþ-mýþtýr. Malatya ve Nusaybin’deki aþiretler ise sonradan Türkmenlerce yurtlarýndan çýkarýlarak bölgeden uzaklaþtýrýlmýþlardýr.
Ebu Bekr-i Tihrani’ye göre, Emir Osman Karakoyunlularla savaþýndan sonra Mardin’i almak için hareket etmiþtir. Tihrani, Osman Bey’in Mardin’den önce doðuya yönelip Kürdistan’a saldýrdýðýný ve Kürt beylerinin kalplerine korku saldýðýný ifade etmektedir[4][4]. Yani Kürdistan vilayeti Mardin’den sonra gelen ve Mardin’i içine almayan bir yer durumundadýr. Bu zamanda Mardin Emiri Melik Ýsa adýnda bir Türk emirdir. Bu sýrada Osman Bey Diyarbakýr Emiri idi ve Suriye tarafýndan Ýnallu ve Bayat boylarýndan bazýlarý Suriye’deki Sultan Çekim’in yanýndan gelerek onun tabiiyetine girmiþ, o da bu Türk boylarýný kendi memleketi olan Diyarbakýr Mardin arasýna yerleþtirmiþtir[5][5].
Bu konudaki diðer bir kayda göre de; Akkoyunlu hükümdarý Osman Bey Mardin’e baðlý Savur kalesini almýþ ve bu fetihten sonra Savur bölgesinde bulunan Kürtlere saldýrarak onlarý kovmuþ, bölgeye Türkmenleri yerleþtirmiþtir.[6][6]
Bu zamanda Türkmenler, kendileri dýþýnda tüm Türk zümrelerini de dýþlamýþlardýr. Karakoyunlu Türkmen Sultaný Kara Yusuf, Akkoyunlu Türkmen Sultaný Osman Bey’e yazdýðý mektupta, “…her birimiz de Türkmen’iz, artýk birbirimize saldýrmayalým, Rum (Osmanlý) ve Çaðatay gibi düþmanlarýmýzla meþgul olalým…” demiþtir[7][7].Hem Akkoyunlular hem de Karakoyunlular Doðu, Güneydoðu Anadolu, Suriye, Irak ve Ýran’da hüküm sürmüþ devletlerdir. Bu coðrafya ayný zamanda bugün Gurmanc bölgesi denilen yere denk gelmektedir. Görüldüðü gibi günümüz Türkiye’sinin atasý olan Osmanlýlar ve Türkmenler arasýnda büyük uçurum bulunmaktaydý ve Türkmenler Osmanlýlarý düþman olarak görüyorlardý. Bu nedenle Osmanlý toplumundaki Türklerle, doðuda yaþayan Türkler birbirinden zamanla farklýlaþmýþlardýr. Günümüzdeki kýsmi Doðu-Batý ayrýlýðýn nedenlerinden biri de bu farklýlaþmadýr.
Maalesef Doðu ve Güneydoðu Anadolu’daki Türk devletleri ve beyliklerinin resmi dil olarak çoðunlukla Farsça ve Arapçayý kullandýklarýný, yine Türkmen Akkoyunlu ve Karakoyunlu Türkmen devletlerinin Türkçelerinin dahi, günümüz Türkçesinden uzak, daha ziyade Gurmanc lehçesine benzediðini görmekteyiz. Bunun yanýnda günümüz Türkiye Türkçesinin de öz Türkçeden çok uzak ve farklý oluþu ayrý bir gerçektir.

Akkoyunlarýn tarihçisi olan Ebu Bekri Tihrani’nin, Akkoyunlu Türk devletinin tarihini anlatan Kitab-ý Diyarbekiriyye adlý eserde mevcut olan Akkoyunlu vesikalarýnda fazlaca Arapça ve Farsça kelimelerin varlýðýna þahit olmaktayýz. Hatta bu Türkmenlerin kullandýklarý dilde var olan kelimelerin birçoðunun Gurmanc lehçesinde mevcutken, Türkiye Türkçesinde bulunmadýðýný da görüyoruz[8][8]. Bu Türk devletlerinden baþka Selçuklularýn, Osmanlýlarýn, Eyyubilerin, Memluklarýn ve Safeviler gibi Türk devletleri, devlet hayatlarýnda Türkçe yerine Farsça ve Arapça dillerini kullanmýþtýr.
Bugün Gurmanclarý oluþturan topluluklar; baþta Ýslamiyet’in zuhuru ile bu dine girerek, batý Ýran, Irak ve Mezopotamya bölgesine gelen Türklerle, Oðuz, Döðer, Artuk, Halaç, Türkmen, Moðol, Tacik, Tatar, Avþar ve diðer Türk topluluklarýnýn nesilleridir.
Sugurlarýn, Abbasiler zamanýnda sahip olduðu alanlar, Selçuklularýn Anadolu’ya gelmesiyle tamamen bu devletin egemenliðine girmiþtir. Sugur sýnýrlarý, Büyük Selçuklu ile Bizans sýnýr hattýný ve Akkoyunlu, Karakoyunlu ve Safevi devletleri ile Osmanlý arasýndaki sýnýr boylarýný oluþturmuþtur. Abbasiler zamanýndaki Türklerin oluþturduðu Sugur sýnýrlarý, büyük Selçuklu devletinin ve Türk Safevilerin topraklarýnýn batý sýnýrlarýdýr. Ne gariptir ki bugün Kürtçülerin Kürdistan dedikleri alanlarla bire bir aynýdýr. Haritalar yan yana getirildiðinde, benzerlik hayret edici düzeyde görülmektedir. Bugün bu Türk topluluklarý ile Batý Anadolu ve Trakya Türkleri arasýndaki fark da, Kürt, Zaza ve Gurmanclarýn Selçuklu, batý Türklerinin ise Osmanlý geleneðinden gelmelerinden kaynaklanmaktadýr.
Dr. Messoud Fany , “la Nation Kurde et son évolution Sociale” adlý eserinde þu tespitlerde bulunur: “Bugün Kürt denilen topluluklar Batý Asya’nýn topraklarýnda öyle yayýlmýþlardýr ki, bugün Kürtlerin yayýldýklarý bölgeleri bir haritada belirtmek gerekirse, aþaðý yukarý eski Selçuklu devletinin haritasý karþýmýza çýkmaktadýr. Bu daðýnýk topluluðu ýrki, coðrafi ve siyasi olarak her türlü gruplandýrma çabasý da boþ olacaktýr.”[9][9] “Bugün Kürdistan denilen bölgeye baktýðýmýzda, bu topraklarýn Türk devletlerinin ve iki büyük Türkmen asýllý imparatorluðun topraklarý olduðunu görüyoruz.”[10][10]Burada saptanan gerçek günümüz Gurmanclarýn yaþadýklarý alanlarý iþaret etmektedir.