Konu: Gur (t) türkleri

Estf Yakýþýklý Kardeþim o sizin güzelliginiz
Kürmançlarla Tüm Türk dünyasý özbe öz amcaogludur
Þimdi mogollarýn dili ayrý
Kýrgýzlarýn dili ayrý
Taciklerin dili ayrý diye ayrý milletmi
KIRGIZ ne ise Kurmançlarda ayný
Öyle güzel >Kurmanç kardaþlar varki insan hayran kalýr misafiri agýrlar devleti için canýný verir dini için canýný verir
Tv ler gerçekleri iþleseler ülkede ne bölünmüþlül kalýr nede kavða
Ýnsanýn nefsinin esiri degil insanlýðýn kardeþligin dini islamýn esiri olmasý lazým

Belki dinlemiþsinizdir amma birdaha dinlerseniz çok sevinirim
[ame="http://www.youtube.com/watch?v=gZ6eD7boTUU"]Kürtçe Çanakkale Türküsü - YouTube[/ame]

Mernisin nasýl kullandýðýný bilen varmý.

Orta Asya’da Kürt Adýnýn Ortaya Çýkýþý


Orta Asya’da Kürt Adýnýn Ortaya Çýkýþý

Kürtlerin kökenleriyle ilgili bir diðer önemli bulgu da, Asya’nýn Sibirya bölgesine yakýn, Moðolistan’ýn kuzey batýsýnda Baykal gölü ve Altay daðlarý civarýndaki Yenisey ýrmaðý yakýnýnda bulunan bir anýttýr. Günümüzde Tannu-Tuva Özerk Muhtar Türk Cumhuriyeti içinde kalan bu alanda, Kürtler tarafýndan bir Ýlhanlýk veya bilinen ilk Kürt beyliðinin izleri vardýr[1][1].
Bu anýt Rus Radloff tarafýndan Elegeþ ýrmaðýnýn doðu yakasýnda bulunmuþ ve Danimarkalý Thomsen tarafýndan okunmuþtur. M.S. 650 yýlý öncesine ait olduðu tespit edilen anýta, bulunduðu yerden dolayý Elegeþ yazýtlarý adý verilmiþtir. Çok büyük bir bitevi taþ yontularak üzeri yazýlmýþ olup; yere gömülü bulunan bu taþýn, topraktan yukarýsý 320 cm, en geniþ yeri 60 cm enindedir. Bu koca taþý, Yenisey Kürtleri, kendi hükümdarlarý için mezar anýtý olarak dikmiþtir. “Elegeþ Yazýtý”nýn 8. satýrýnda þu sözler yazýlýdýr:
“(Men) Kürt El-Kan Alp-Urangu, altunlug keþigim bantým belde; El’im, Tokuz-kýrk yaþým.” 14. yüzyýllýk bu Türkçe cümleleri, bugünkü dilimize þöylece aktarabiliriz: “(Ben) Kürt Ýl-haný (hükümdarý) Alp-Urungu’yum, altýndan yapýlmýþ okluðumu baðladým belim; El’im (Devletim ve Milletim) ben 39 yaþýmda öldüm.”[2][2].Bu kayýt bize Kürtlerin bu dönemde Türkistan’da yaþayýp, bir devlet kurduklarýný, dillerinin Türkçe olduðunu ve devletin yapýsýnýn Türk mefkûresine göre þekillenmiþ olduðunu göstermektedir. Kürtlerin varlýðýný gösteren bilgiler sadece anýtla sýnýrlý deðildir. O çevrede çok sayýda Kürt adlý bölgelere ve Kürtlerden kalan hatýralara rastlanýlmýþtýr.

(Afganistan’daki Herat þehrinin 20 km kuzeyinde, Herirud nehrinin sol sahilinde, Timur devleti zamanýnda çok meþhur olan “Ulenkniþin” yaylasýnýn batýsýnda bir köy vardýr ki adý “Kürtniþin”dir[3][3]. Bu adla bir köyün varlýðý, buralarda halen Alp Urungun’un neslinden gelen Türk kökenli olan Kürt ailelerin yaþadýklarýný göstermektedir. Bugün Rusya sýnýrlarý içerisinde Baþkurdistan adýnda bir özerk cumhuriyetin varlýðý da çok ilginçtir. Bu özerk cumhuriyetin adýnýn günümüzde Kuzey Irak’ta oluþturulmaya çalýþýlan Kürdistan devleti adýyla da birebir aynilik göstermektedir.

Fahrettin Kýrzýoðlu Kürtlerin Türklüðü adlý eserinde, Rusya sýnýrlarý içerisinde kalan Tannu-Tuva muhtar Türk Cumhuriyetinde Kürt adlý göçebe bir Türk topluluðun yaþadýðýný belirtmektedir.Ahlat Kitabeleri adlý esere göre de “Cengiz Han bir kabileyi himayesi altýna aldýðý zaman ona bir bey tayin ederdi ki buna Kürt denirdi” þeklinde kayýt vardýr ki[4][4],bu son derece önemlidir.
Ebul Gazi Bahadýrhan’ýn, Secere-i Terakime isimli eserinde Ceyhun nehri kenarýnda “Kürtiþ” isminde bir yerden bahsetmekte, burada yaþayan uruðun adýnýn da Kürdler olduðunu ifade etmektedir[5][5].
Akkoyunlular ve Karakoyunlular savaþýnda esir alýnan Karakoyunlular arsýnda Sultan Ahmet, Halil Bey’in kardeþi Ýbrahim, Kürt Osman, Hamza-i Emirlü, Mansur Beð-i Afþar, Kara Khükmek, Kör Ümmet, Topal Abbas gibi beyler vardýr[6][6].
Kürtlerin yaþadýklarý coðrafya olan bölgenin en doðusundaki bu Yenisey Kürtlerinden yerlerinde kalanlar, sonradan doðudan gelen yeni göçlerin baskýsý ile batýya göçmüþler ve Ýrtiþ ýrmaðý ile Tobol suyu boylarýna yerleþmiþlerdir. Bu yeni yurtlarýndayken, batýdan Don Kazaklarýndan Hatamaný Yermaký’nýn, 1581–1582’de Ýrtiþ boylarýný birlikleri ile Ruslar hesabýna istilasý ve Ortodoksluðu zorla yaymak istemesi üzerine, Türk Mollalarý bunlarý 16. yy sonlarýnda Ýslam dinine kazandýrmýþ ve Kam (Þaman) dinini býraktýrmýþlardýr. Son 400 yýldan beri bu eski Yenisey Kürtlerinin Batý Sibir’de oturanlarýna “Kürtak” denilmektedir. Çarlýk döneminde bunlara resmi olarak “Tara Tatarlarý, Tobol Tatarlarý” ve yurtlarýna da “Kürtak Heskaya Volost” denilmiþtir. Kürtak-larýn dilleri Türkçedir. Kazým Mirþan’ýn tespitlerine göre, Türkiye Türkçesinde olmayan fakat proto Türkçe olup Gurmancede, Kürtçede ve diðer Türk dillerinde varlýðýný sürdüren kelimelerin birçoðunun Tatar Türkçesinde bulunmaktadýr. Bu da Kürt boylarý ile Tatarlar arasýndaki iliþkiyi ortaya koymasý açýsýndan önemli bir noktadýr[7][7]. Günümüzde Þýrnak ilinde Tatarlar adýnda bir aþiret var olup, aþiret mensuplarý Gurmanc lehçesi konuþtuklarý halde kendilerinin Türk soyundan geldiklerini bilmektedirler.
ÖMER ÖZÜYILMAZ

aldýðý zaman ona bir bey tayin ederdi ki buna Kürt denirdi” þeklinde kayýt vardýr ki[1][4],bu son derece önemlidir.
Ebul Gazi Bahadýrhan’ýn, Secere-i Terakime isimli eserinde Ceyhun nehri kenarýnda “Kürtiþ” isminde bir yerden bahsetmekte, burada yaþayan uruðun adýnýn da Kürdler olduðunu ifade etmektedir[2][5].
Akkoyunlular ve Karakoyunlular savaþýnda esir alýnan Karakoyunlular arsýnda Sultan Ahmet, Halil Bey’in kardeþi Ýbrahim, Kürt Osman, Hamza-i Emirlü, Mansur Beð-i Afþar, Kara Khükmek, Kör Ümmet, Topal Abbas gibi beyler vardýr[3][6].
Kürtlerin yaþadýklarý coðrafya olan bölgenin en doðusundaki bu Yenisey Kürtlerinden yerlerinde kalanlar, sonradan doðudan gelen yeni göçlerin baskýsý ile batýya göçmüþler ve Ýrtiþ ýrmaðý ile Tobol suyu boylarýna yerleþmiþlerdir. Bu yeni yurtlarýndayken, batýdan Don Kazaklarýndan Hatamaný Yermaký’nýn, 1581–1582’de Ýrtiþ boylarýný birlikleri ile Ruslar hesabýna istilasý ve Ortodoksluðu zorla yaymak istemesi üzerine, Türk Mollalarý bunlarý 16. yy sonlarýnda Ýslam dinine kazandýrmýþ ve Kam (Þaman) dinini býraktýrmýþlardýr. Son 400 yýldan beri bu eski Yenisey Kürtlerinin Batý Sibir’de oturanlarýna “Kürtak” denilmektedir. Çarlýk döneminde bunlara resmi olarak “Tara Tatarlarý, Tobol Tatarlarý” ve yurtlarýna da “Kürtak Heskaya Volost” denilmiþtir. Kürtak-larýn dilleri Türkçedir. Kazým Mirþan’ýn tespitlerine göre, Türkiye Türkçesinde olmayan fakat proto Türkçe olup Gurmancede, Kürtçede ve diðer Türk dillerinde varlýðýný sürdüren kelimelerin birçoðunun Tatar Türkçesinde bulunmaktadýr. Bu da Kürt boylarý ile Tatarlar arasýndaki iliþkiyi ortaya koymasý açýsýndan önemli bir noktadýr[4][7]. Günümüzde Þýrnak ilinde Tatarlar adýnda bir aþiret var olup, aþiret mensuplarý Gurmanc lehçesi konuþtuklarý halde kendilerinin Türk soyundan geldiklerini bilmektedirler.
ÖMER ÖZÜYILMAZ

Kürtçe Çanakkale türküsüne bayýldým dinlemeyenler dinlesin.

Hun Türklerinin Coðrafyasý Olan Doðu Avrupa’da Kürt Adýnýn Kullanýlmasý


Hun Türklerinin Coðrafyasý Olan Doðu Avrupa’da Kürt Adýnýn Kullanýlmasý

Kürt varlýðý sadece Asya topraklarýyla sýnýrlý deðildir. Türklerin yaþamýþ olduðu her yerde Kürtlerle ilgili verilere, isimlere ve hatýralara rastlamak mümkündür. Bunlardan biri de Macar kabilelerinden biri olan Kürt-Gyarmat kabilesinin varlýðýdýr. Macar âlimleri bu kabilenin ismini, Yenisey’deki Kürt kabile adý ile birleþtirmektedirler. Hatta bu Macar kabilesinin içinde Yenisey havalindeki Alp Urungun’un neslinden gelen Kürt kabilesinin bakiyelerinin de bulunduðunu kabul edilmektedirler. Tanýnmýþ Macar Türkologlarýndan L. Rasonyin’in bu husustaki fikri þöyledir: “Macar Kürt boyu, büyük ihtimale göre, Türk yazýtlarýnda Yenisey'de gösterilen Türk konfederasyonuna baðlý Kürt kabilesinin kalýntýsý olabilir.”
Macarlar içerisinde Türk kökünden gelen oymak adlarý þunlardýr: Yormatý (Yorulmayan), Kürt, Ker (Dev), Kesi (Parça), Tarhan, Ynaq (rûtbe, unvanlarý) þeklindedir. Macar toplumundaki Türk asýllý Kürt oymaðýnýn, bu topluluða Göktürk hegemonyasý çaðýnda katýlmýþ olabileceði þeklinde kanaatler çoðunluktadýr[1][1]. Yine adý geçen Türk asýllý Kürt oymaðýnýn Çekoslovakya topraklarýna kadar yayýldýklarýna þahit olmaktayýz. Eski Çekoslovakya’daki Dlovakya topraklarýnda Macarlarla birlikte birçok Türk unsuru yerleþmiþtir. Kabar ismiyle tanýnan Kazarlar, Kürtler, Kesikler bunlardan bazýlarýdýr[2][2]. Yusuf Blaxkoviç’in kitabýndan Doðu Avrupa’daki Türk asýllý Kürt oymaðýnýn Çekoslovakya topraklarýna kadar uzandýðýný þu satýrlardan öðreniyoruz. “Slovakya topraklarýnda Macarlarla birçok Türk unsuru yerleþmiþtir. Bunlar Kabar adýyla tanýnan Kazarlar, Kürtler, Kesikler v.b’dir.”
Macar bilim adamý G. Nemeth, “Yurt Kuran Macarlarýn Tarihi” adlý eserinde Macar boy düzenini anlatýrken Kürtler için, “Söylediðim gibi Kürt, Yenisey civarýndaki bir Türk boyudur. Bugünkü Macaristan'da 30 kadar Kürt köyü mevcuttur ve Macarlarýn 7 boyundan bir tanesi de Kürtlerdir” diyor. G. Nemeth, Macaristan ve Kafkasya’daki Kürtler ile Minusinsk ve Yenisey’deki Kürtlerin tarihi olarak ayný kökten geldiklerini savunmaktadýr[3][3].
Mesudi, ‘Muruc Ez-Zeheb-Altýn Bozkýrlar’ adlý eserinde Macgarlarý/Macarlarý Türklerin bir kolu olarak göstermiþtir. Macaristan adý da buradan gelmektedir[4][4]. Gürcü ve Ýran tarihinde anlatýlan hadiselerden Kürtlerin Hun asýllý olduklarý varsayýmýnýn yanýnda, Hunlarýn Avrupa’daki devamý olan Macarlarýn (Ýngilizcesi Hun-garia) içerisinde de Kürtlerin varlýðýna rastlanýlmasý, Türklerin ve özelde de Hunlarýn yaþadýklarý her coðrafyada Kürtlerin de yaþadýðýný göstermektedir.
Avrupalýlarca “Ongur” veya “Hun Ogur” ikiz addan çýkma olarak ”Hungar” ve bunun Latince söyleniþiyle “Hungarus”, Osmanlý söyleniþiyle “Ongerus/Engü-rüs”[5][5] þekliyle adlandýrýlan Macarlar, Turan kavminin Ural kolundan olup, araþtýrmalara göre “atalarý Türk ve anneleri Fin Ogurlu” sayýlan bir kavimdir. Asya’nýn kuzeyini kaplayan ülkelere “Sibir/Sibirya” adýnýn verilmesine sebep olan “Saber/Sabir Türklerinin” göçleri sýrasýnda, 5. yy.’da Ural daðlarýnýn doðusundaki yurtlarýndan koparak Kafkas daðlarýnýn kuzeyine göçen Macarlar, 603 yýlýnda Göktürklerin en batý kolu olarak ayrý bir kaðanlýk kuran Kazar/Hazar Türkleri birliðine katýlmýþlardýr[6][6].
Ýlk Ýslam fetihlerini anlatan “Derbentname”de 660 ve 721 yýllarý vakýalarý anýlýrken, Kafkasya’daki Daðýstan’ýn kuzeybatý kesimlerinde, “Ulu Macar” ve “Kiçi Macar” adlý iki müstahkem þehrin, Hazarlar elinden Araplara geçiþi anlatýlýyor. Bunlardan “Ulu Macar” þehrini 14. yy baþlarýnda gezen ünlü Arap gezgini Ýbn-i Batu da burasýnýn Altýnordu devletinde iþlek ticaretli ve büyük bir belde olduðunu söyler. Daðýstan’da halen yer adlarý yaþayan Macarlar, Hazarlar içerisindeki karýþýklýklardan bunalarak 800 yýllarýnda anlaþtýklarý “Yedi boy” ile birlik kurar ve Daðýstan’dan göçüp, Karadeniz’in kuzeyindeki ovalara yayýlýrlar. Bu yedi boy Macar birliði, 830 yýllarýnda Don –Dneper ýrmaklarý arasýndayken, Bizans misyonerleri bunlarý Hýristiyan Ortodoks yapmak için aralarýnda dolaþmýþ ve hatta bunun için Ayasofya’daki Patrikliðe bu topluluklarla alakalý kilise raporlarý yollamýþlardýr

Bizanslýlar daima bu yedi Macar boyunu “Türk” genel adý ile anmýþ ve yedi boyu da ayrý ayrý tanýmýþlardýr. Bizans Kayseri Konstantin Porfirogenetos, 950 yýlýnda yazdýðý “Devlet Ýdaresi” adlý kitabýnda, 120 yýl önceleri Karadeniz’in kuzeyindeki Macar birliðini tanýyan rahiplerin yazarak gönderdiði raporlardan faydalanarak, 7 Macar boyunun adýný verir. Bu Macar boylarýndan en güçlü boyun adý “Kürt”tür ve bunlarýn Türklerden olduklarýný anlatýr. 9. yüzyýlýn ikinci yarýsýnda, doðudan gelen yeni bir Türk göç kolunun itmesiyle Karadeniz’in kuzeyindeki yedi Macar boyu, önce Purut çayý bölgesine, sonra da Karpat daðlarýnýn güneyine ve Tuna boylarýna geçerek, bu topraklara yerleþmiþtir. Burada þimdiki Macaristan ile çevresini içine alan topraklarda bir devlet kurarak, sonunda Katolik Hýristiyan olurlar. Orta Tuna bölgesindeki Macaristan Kürtleri tarihi kayýtlarda 1138, 1156 ve 1329 yýllarýnda geçen vakalarda; “Kutru, Kürtü, Kürt” biçiminde anýlmýþlardýr[1][8].
Daðýstan-Macar Kürtlerinin coðrafyadaki hatýralarý da mühimdir. Bunlardan bir bölük Kýrým’a yerleþmiþtir. Kýrýmlý göçmenlerin Ýstanbul’da çýkardýðý “Emel” adlý dergide[2][9] Kýrým’da “Kürt” adlý iki köyün bulunduðu bildirilmektedir. Sonradan dilleri Macarca olup, kökleri Hunlardan geldiði anlaþýlan ve Macar topraklarýndan Erdel (Transilvanya) bölgesinde yaþayan “Sekel” boyu içerisinde de bir Kürt oymaðýnýn varlýðý anlatýlmýþtýr. Erdel (Transilvanya) 1918’de Romanya topraklarýna katýlmýþ bir bölgedir. Bu Sekeller kendilerini, 5. yy ortalarýnda Avrupa’nýn en üstün hâkimi olan Atilla’nýn (434–453) ordusundan kalma sayarlar. Macarlý Barabas Samus, Sekellerden “Medgeþ” boyunun “Kürt” adlý oymaðýnýn, 1505 yýlý vakalarýný anlatan kaynaklarda geçtiðini belirtmiþtir. Macar alimleri de, eski Macar kabilelerinden “Kürtgraymard” kabilesinin, Sekellerdeki Kürt kabileleri ile akraba olduklarýný belirtmektedirler. Hatta bu Macar kabilesinin içerisinde Yenisey havalisinde yaþamýþ olan Kürt kabilesinin bulunduðu dahi kabul edilmektedir[3][10]. Elazýð bölgesinde Tunceli kökenlileri anlatmak için “Ali Seker” terimi

kullanýlmaktadýr. Bazýlarý “Seker” kelimesini tatlandýrýcý olan þeker kelimesinden geldiðini söylese de bu adlandýrma aslýnda Sekel kelimesinden kaynaklanmaktadýr.
Bugün Macaristan’da þu dokuz vilayetteki Kürt adlý yerlerin eski Macar Kürtlerinden kaldýðý tespit edilmiþtir. Bunlar; 1)Baç 2)Borsod 3)Heveþ 4)Solnok 5)Komaron 6)Nograd 7)Nyitra 8)Pojoni 9)Osmanlý kayýtlarýnda “Temeþvar” denilen “Temeþ”dir [1][11].
Erdel gibi 1918’de Macaristan’dan koparýlýp Çekoslovakya’ya verilen ve kuzeyde Macaristan’a komþu topraklarda da on tane köy “Kürt” adýyla anýlmaktadýr. Prag Üniversitesi’nden Prof. Josef Balaþkoviç, 1996’da “Reþit Rahmeti Ýçin” adýyla Ankara’da basýlan bir anma kitabýnda “Çekoslovakya’da Eski Türklerin Ýzleri” baþlýklý makalesinde, öteden beri Çekoslovakya’da bulunan bu on köy adý için þöyle diyor; “Kürt, on köyün ismidir. Macaristan’da yerleþmiþ olan Kürt adlý Türk asýllý boyun adýndandýr…”
Ankara’da Dil ve Tarih Coðrafya Fakültesi Hun-garoloji Enstitüsü Müdürü Rasony, Mýsýr kaynaklarýný tarayarak, 8. yy.’da Suriye ve Mýsýr’daki Kölemenli Kýpçak Türk beylerinden “Kürt” ve “Kürt Bay” adlý kiþilerden 20 kadarýný tespit etmiþtir. Safevi kaynaklarýnda, Osmanlý Padiþahý Yavuz’un 1514 Çaldýran Seferinden sonra, Türk Safevili Þah Ýsmail ordusunda yer alan “Kürt beð” adlý bir Türk emirinden de bahsedilmektedir[2][12].
Hüseyin Namýk Orkun, Türk Tarihi adlý eserinde, Rasony’nin eserinde belirttiði gibi Kürt boyunun asýrlarca varlýklarýný devam ettirdiðini, bunlarýn Selçuklularla akraba olduklarýný savunur.[3][13]
Bugün Bulgaristan’da Doðu Rumeli’nin Aydar kazasýnda Kürt Çiftliði adýnda bir köy vardýr. Daha önce Balkanlara, Araplarýn ve Ýranlýlarýn hiç gitmediðini, sadece Hunlarýn, Kuman-Kýpçaklarýnýn, Bulgarlarýn ve Peçenek Türklerinin gittiði bilindiðine göre Kürtlerin kökeni kendiliðinden ortaya çýkmaktadýr[4][14].
Kürtler ile Akhunlar arasýnda diðer bir baðlantý da Arap kaynaklarýnda mevcuttur. 451 yýlýnda Kafkasya üzerinden gelen Akhunlar, günümüz Azerbaycan’ýndaki Mugan’ýn güneyine yerleþmiþ ve burada Balasagun adýyla bir þehir kurmuþlardýr. Bu adla halen Türkistan’ýn çeþitli yerlerinde þehir ve bölgeler mevcuttur. Karahanlýlarýn Orta Asya’da

kurduklarý devletin baþkentinin adý da Balasagun’dur. Kaynaklarda Halanduruk, Ermenice olarak Haylendurk þeklinde geçen Akhun Türklerine, Arap kaynaklarýnda Ekrad-ý Balasagun yani Balasagun Kürtleri denmiþtir. Harzemliler devrinde, yani 8.yy ilk yarýsýnda bu halk hem “Mugan Kürtleri” hem de “Mugan Türkmenleri” þeklinde anýlmýþtýr.Ünlü Ýslam bilgini Belazuri (...?-897), “Fütuhü’l Büldan” adlý eserinde 645 yýlýndaki Arap fetihlerini anarken, yerli kaynaklara da dayanarak, Arap ordusunun “Sakasýn/Sagasýn”, “Moski-Van”, “Ud (Udi)” gibi sancak ve kasabalarý kolayca zapt ettiðini, ancak bu arada, (Doðu-Karabað’da bulunan) “Ekradü’l Bala-Sacan” (Bala-Sakan Kürtleri) denilen göçebelerin Araplara karþý koyup savaþtýklarýný yazmaktadýr[15]. Kürt tarihinde, Kürtlerin Arap ordularýyla yaptýklarý zorlu savaþlar anlatýlmýþtýr ki, bu savaþlarýn Akhun ve Araplar arasýnda geçen mücadelelerin bizzat kendisi olduðu ortadadýr.
Hive Haný olan Ebul Gazi Bahadýr Han’ýn eserinde ve eski “Oðuzname”ler ile Türk soy kütüklerinde de Kürtlerin yaþam alanlarýný anlatan bilgileri görmekteyiz. 1661’de yazýlan “Secere-i Terakkime” adlý eserde, “…kýzýrelinde bir uruð bolur (olur) onlara Kürtler derler. Anlar kýzýr çura’nung neslinden tutarlar” þeklinde var olan kayýta göre, Hazar denizi doðusundaki “Ulu Balkan” ve “Kiçi (Küçük)-Balkan” adlý daðlar bölgesinde yaþayan *****ý Türkmenlerinin “Khýzýr eli” içerisindeki Türklerin bir boyunun adýnýn “Kürtler” olduðu görülmektedir[16]. Yukarýdaki paragraflarda daha önce iþlediðimiz þekliyle, Ýlk Ýslam fetihlerini anlatan “Derbentname”de 660 ve 721 yýllarý vakalarý anýlýrken, Kafkasya’daki Daðýstan’ýn kuzeybatý kesimlerinde “Ulu Macar” ve “Kiçi Macar” adlý iki müstahkem þehirde Hazar Türklerinin yaþadýðýný ve bu Türklerden Macaristan’a göç eden bir boyun da Kürt adýyla anýldýðýný görmüþtük. Selçuklularýn Anadolu’ya geliþlerinden 100 yýl önce eserini yazan Mesudi’nin Musul ile Cudi daðý yakýnlarýndaki Kürt boylarý arasýnda andýðý “Çurukan ve Kikan” adlý Kürt boylarýný öteden beri, Mardin-Diyarbakýr ve Urfa arasýnda “Kiki Çurikan ve Kiki Kalachan” adýyla iki kardeþ boy olarak görmekteyiz[17]. Bu durum yine Kalaç Türkleri ve Kürtler arasýndaki iliþkiyi ortaya koymaktadýr.
Bilal N. Þimþir Rumeli’den Türk Göçleri adlý eserinde 7. yy.’daki ilk Ýslam fetihleri sýrasýnda, Horasan’ýn Khastan kesimindeki “Khalaçlar (Kalaçlar) ile Kürtler, bir arada konup göçen deveci ve koyuncu boylar olarak tanýnmýþlardý” þeklindeki kaydý da Halaç ve Kürtlerin, bir milletin iki unsuru olarak karþýmýza çýkmaktadýr.
Yine Kýrým ve Buhara’da iki köyün, Türkmenistan’da onlarca yaylak ve köyün adý Kürt’tür[18].Herat çayý (Afganistan) yakýnýnda Öleng-Neþin yaylasýnda Kürt Neþin (Kürt konaðý) adýnda bir kýþlak vardýr.
Bugün Türkistan’da, Afganistan’da, Horasan’da ismi Kürt olan birçok köy, yaylak ve konak vardýr ki halký Türkçe konuþur. Nitekim 1953 yýlýnda basýlmýþ olan Sovyet Ansiklopedisi’nde, 1939 yýlýnda Ortadoðu’dan baþka Pakistan ve Afganistan’da 200 bin civarýnda Kürt yaþadýðý belirtilmektedir.
Afganistan Türkleri arasýnda araþtýrmalar yapan Gunnar Jarring, Afganistan Türk aþiretleri cetvelinde Mukri ve Abdallar adýnda iki Türk aþiretinden bahsetmektedir. Mukri ve Abdallar olup sonradan Ýran’a göç edenlere ise þimdilerde Kürt denilmektedir. Gunnar Jarring, The Distribution of Turk Tribes in Afganistan adlý eserinde “Mukri”leri, Tumanoviç’e dayanarak, Gölken/Göklen Türkmenleri ile akraba göstermektedir. Dr. Þükrü Sekban “Kürt Sorunu” adlý eserinde Orta Asya, Pakistan ve Afganistan’da Kürt yerleþim yerlerinin kalabalýðýndan bahsetmektedir. Yine Sovyetler Birliði kayýtlarýna göre 1939 yýlýnda Ermenistan, Gürcistan, Azerbaycan ve Türkmenistan’da 45.836 Kürt yaþamaktadýr[19].Görüldüðü gibi Orta Asya’dan Balkanlara ve Ortadoðu’ya kadar Türklerin varlýðýnýn görüldüðü her mekânda Kürtlerde yaþamýþlardýr. Bu durum bile baþlý baþýna Kürtlerin menþeini ispatlamaktadýr.
Gaziantep’in Barak Türkmenleri arasýnda Türkiye Türkçesi konuþan Bircanlý Kürt oymaðý, Ýran Þahseven Türkmenleri içinde ‘Kürtler oymaðý’, Kuþadasý’na yerleþen Daniþmentli Türkmenleri arasýnda ‘Kürtler’ adýnda Kürt köyleri vardýr. Arminius Vambery adlý araþtýrmacýda yine, Orta Asya Türkleri arasýnda Kürt oymaklarýndan bahseder[20].
Günümüzde ise Kürt olarak ifade edilen toplumun asýl zümresi Ortadoðu’da yaþamaktadýr. Tarihi kayýtlarýn Ortadoðu Kürtleri hakkýnda aktardýklarý bilgileri inceleyerek, Kürtlerin kökeni meselesini daha geniþ bir þekilde ele almamýz gerekmektedir. Türk kaynaklarýnda Kürt boylarýndan bahsedilirken, 10. asra kadar Ortadoðu’daki diðer milletlerin belgelerinde Kürtler hakkýnda bir bilgiye rastlanmamýþtýr. Bu zamandan sonra Ortadoðu’da Kürtlerin yaþadýðý yerler tarif edilirken, Gürcü tarihinde M.S. 466 yýlý olarak anlatýlan ve Pakistan’ýn Sint bölgesinden Ortadoðu’ya sürülen Kürtlerin coðrafyasý tarif edilmiþtir. Bu bölge Ýran-Bizans sýnýrýna yakýn alanlar olup, günümüz Ýran topraklarý içerisinde kalan bölgeleri kapsamaktadýr.

ÖMER ÖZÜYILMAZ

[1] Rasonyi L., Tarihte Türklük, Ankara, 1971, s.114, 121, 128.

[2] Kumanoðlu Y. B., Çekoslovakya Topraklarýnda Eski Türklerin Ýzleri, Ankara, 1967, s. 346.

[3] Çay, a.g.k., s.222.

[4] Mesudi, a.g.k., s.40.

[5] Elazýð Merkez ilçeye baðlý yeni adý “Çalýca” olan bir köyün Gurmanc lehçesindeki adý “Enkürüs”tür.

[6] Kýrzýoðlu, a.g.k., s,28

[7] Kýrzýoðlu a.g.k., s.29.

[8] Kýrzýoðlu, a.g.k., s.30.

[9] Aðat N., “Kýrým'da Kasaba Þehir ve Köy Adlarý” Emel Dergisi, Ýstanbul, 1966, S.41, s.19

[10] Kýrzýoðlu, a.g.k., s.30.

[11] Seferoðlu, a.g.k. s.13,14.

[12] Kýrzýoðlu, a.g.k., s.1.

[13] Arvasi, a.g.k., s.16.

[14] Seferoðlu, a.g.k., s.54.

[15] Baþbuð, a.g.k., s.7.

[16] Nejdet, a.g.m., s.9.

[17] http://www.angelfire.com/tn3/tahir/trk26b.html.Yazarý Yok,22.08.2007

[18] Sevinç, a.g.m., s.12.

[19] Seferoðlu, a.g.k., s.11,12.

[20] Eröz, a.g.k, s.131.

fatih nereden buluyorsun bunlarý yaa , süpersin valla ..........,
imralýda ki bunlarý okursa çatlar gider yaa.

Gerçekten harikasýn Fatih bu bilgileri baþka yerde paylaþabilir miyim.

ammi bende alýntý yapýyorum dikkat edersen seve seve paylaþabilirsiniz
Selamlar

Yahu ben nereden geldiðimi nasýl araþtýracaðým bilen yokmuuuu.