ZEUGMADAN ÇALINAN DIONYSOS MOZAIGI
Gaziantep Nizip ilçesi belkis köyündeki Zeugma ören yerinde bulunan Roma Villasinin salonundaki mozaik döseme 15-16 Haziran 1998 tarihinde serefsiz vatan hainleri tarafindan çalinmisti. Bugüne kadar bir haber alinamadi. Yurt içinde veya yurt disinda, özel müzelerde veya özel koleksiyonlarda olabilir.
Zeugmanin daha çok tanindigi ve ragbet gördügü bu günlerde insanlarin ilgilerini bir kez daha bu konuya çekmek, herhangi bir sebeple herhangi bir yerde rastlanilmasi veya haber alinmasi durumunda, ilgililere haber verilmesini saglamak üzere unutturmamak için tekrar yayinlanmistir.
BELKIS / ZEUGMA’ DAKI DIONYSOS MOZAIGININ ENVANTER BILGILERI:
Eksik olan bölümün:
Kompozisyon alani Eni : 1.45 m.
Kompozisyon alani Uzunluk : ~3.25 m.
Mozaiklerin :
Devri : Roma Dönemi
Tarihi : M.S. II-III yy .
Konusu : Dionysos ve Ariadne nin Dügün Töreni.
Ortalama figür boyu: 1.20 m.
Tessera (tek mozaik tasi) boyutu : ~ 0.5 - 0.8 cm.
Dm² de: Yüz tasvirlerinde : 20 X 20 = ~ 400 adet tessera
Elbise tasvirlerinde : 15 X 15= ~ 225 adet tessera
Fonlarda : 12 X 12= ~ 144 adet tessera
Tessera Renkleri: Hepsi de dogal tastan kesilmis, suni malzeme kullanilmamistir.
Beyaz (2 farkli tonda)
Sari (2 farkli tonda)
Pembe
Kirmizi (2 farkli tonda)
Mavi (2 farkli tonda)
Gri
Siyah
Fotograflarda da görüldügü gibi dis kenardan içe dogru saç örgüsü ve dalga motifli bordürlerin sinirladigi alan içinde yer alan 10 adet figürden soldan itibaren ilk 6 adedi iki grup halinde çalinmistir.
Mozaikler çalinirken (kaldirilirken) kauçuk esasli yapistirici kullanildigi ve yüzeysel olarak çikarildigi anlasildigindan, muhtemelen figürlerin yüzlerinde deformasyon olmalidir. Yanyana ve yapistirilmis olabilecegi gibi, ayri ayri iki pano halinde ayni yerde veya farkli yerlerde de olmasi muhtemeldir.
Çalinan figürler soldan saga dogru;
A. Tahmini 1. Grup.
1. Önde, üstü çiplak bir kadin figürü (Menad), belden asagisi bol kumas kütlelerinden olusan uzun elbiseli. Basini saga çevirmis, sola dogru oturur vaziyette. Kumas kivrimlarini kavramis sag elini basinin üzerine kaldirmis. Sol elinde uzun sapli bir mesale tutmakta ve dinlenme pozisyonunda ( Pompei de Casa di Marta ile Verena daki dördüncü. Stil evresine ait bir duvar resmindeki Afrodite nin dinlenme motifi ile benzer).
2. Menad figürünün arkasinda, üzerinde içki kaplari bulunan masanin gerisinde, vücudunun üst tarafi çiplak ve sag elindeki kaseden içki içen bir erkek figürü.
3. Bu ikilinin saginda, sag ayagi geride ve saga yürür vaziyette, sag kolu dirsekten itibaren ve vücudunun ön tarafi tahripli, kolsuz ve uzun, bol kivrimli bir elbise giymis bir kadin figürü. .
Kompozisyon alanini dikine boydan boya kesen tamirli bir bölümden sonraki sag taraf (tüm alanin orta bölümü); .
B. Tahmini 2. Grup.
4. Tahtta oturur vaziyette, solda zengin kivrimli kumas kütlelerine sahip uzun elbiseli, sola dönük olarak oturur vaziyetteki Ariadne nin elbisesinde isik-gölge oyunlari belirtilmis.
5. Sagda yaninda, Pompei tarzinda ve üzerinde büyük bir kase duran üç ayakli bir sehpanin gerisinde, vücudunun çiplak olan üst kismi, dalgalanan kumas kivrimlariyla sarilmis, basinin arkasinda hare gibi bir kumas parçasi bulunan ve sag elini Ariadne nin omuzuna atmis, sol elinde ise bir kase tutan Dionisos figürü.
6. Dionisos un oturdugu tahtin büyük ve kalin süslü ayaginin sag tarafinda, Dionisos a dogru yürüyen ve sag elinde içki kasesi tutan çiplak Eros figürü.
Figürlerin arkasindaki fon kirli beyaz renkte ve figür konturlari tek sira tasla takip edilmistir. .
ADRES:
Yrd. Doç. Dr. Rifat ERGEÇ
Gaziantep Üniversitesi Fen-Ed. Fakültesi
Arkeoloji Bölümü Baskani
e-posta: ergec@gantep.edu.tr ; rergec@superonline.com
tel: 0 342. 360 12 00 / 1817
web sitesi: http://zeugma.ergec.com .