Konu: ABA GÜREÞLERÝ NÝZÝPTE UNUTULDU MU?

Yýllar önce Nizip Þehir stadýndaki aba güreþlerinin heyacýnýný aylar öncesinden takip ederdik.Etrafýmýzdaki tanýtýklarýmýzýn bu güreþler için nasýl hazýrlýklar yaptýklarýný ve heyacanlandýklarýný gözlerimizle görürdük.Belediye tarafýndan yapýlan organisazyonlar davul zurma eeþliginde ve þehir anonslarý ile duyurulurdu.Büyük bir þenlik havasýnda geçen bu ata sporuna olan katýlým oldukça yüksek olurdu.Genç kýzlar özellikle bu organizasyonlarý yakýndan takip ederlerdi.Güreþçi büyükler nam peþinde,güreþçi gençler þöhret peþinde güreþçi çocuklar ise gelecek peþinde hayal kurarlardý.Aldýklarý ödüller sembolik olsa da evlerinin baþ köþelerinde gelen gidenenin görebilecekleri yerlere özllikle koymayý ihmal etmezlerdir.Evet,dünyada sadece Gazinatep ve Hatay yöresi ve ilçelerinde yapýlan bu atalardan kalma bir gelenek olarak unutulmaya yüz tutan aba güreþlerimiz son yýllarda iyice unutulmaya yüz tutmuþtur.Güreþçilerin sýrtlarýna ABA giyerek , bellerine kuþaka baðlayarak yaptýklarý güreþ olan bu güreþin tarihi de en az kendisi kadar eskidir.Köylerimizde bile küçük çaplý organizasyonlarýn yapýldýðý bu ata sporunun unutulmaya yüz tutmasý oldukça acý vericidir.Özellikle evlilik ve sünnet dügünlerinde bile ihmal edilmeyen bu güreþ türü malesef modern dügünlerimizin salona inmesiyle nu özelligini de kaybetmiþtir.Büyüklerimizib anlattýklarýna gore daha yakýn bir geçmiþte bu tip etkinliklerin hatýralarý hala canlý durmaktadýr.Ögrendigimiz kadarýla dügün ve þenliklrde çevre köylerden gelen güreþçiler köyde düðün süresince misafir edilirmiþ.Güreþ köy meydanýnda yapýlýr ve bazen bir hafta sürdüðü de olýyormuþ.Köylüler meydanýn etrafýna halka kurarak güreþi izlerlermiþ.Bu güreþin diðer güreþlerden en önemli farký yenen ve yenilen güreþçi hakkýnda lehte veya aleyhte tezahurüt yapýlmamasýdýr.Eðer herhangi birisi için bir tezahurat yapýldýðýnda köylüler tarafýndan bu durum yadýrganýr ve çok ayýplanýrdý.Aba güreþlerinde genel manada tezahurat yapýlmaz tavrý yýllardan bu yana yerleþik gelen bir adet olduðuda anlatýlmaktadýr.Resmi olarak Geleneksel Spor Dallarý Federasyonu’na (GSDF) baðlý olan Gaziantep ve Hatay yörelerinde yapýlan Aba Güreþleri adeta devlet tarafýndan koruma altýna alýnmýþtýr.Her yýl düzenli olarak resmi musabakalar yapýlsa da halkýn bu geleneksel sporu terk etmesi oldukça üzüntü verici bir durumdur.Gönül isterdi ki bu korumayý gönüllü halk kuruluþlarý yapsýn ve ayný heyacan devam etsin.Günümüzde az da olsa bazý yöreler tarafýndan gönüllü olarak hala yapýlmakta olan bu güreþlerden özellikle Hatay yöresinde yapýlaný; günümüz Orta ve Kuzey Asya ile Kafkasya da hala çok yaygýn olarak yapýlan ( Abbotov, 1991; Bektenov ve Musim, 1978) aba güreþleriyle her bakýmdan aynilik ve orijinallik taþýmaktadýr. Bu güreþlerin çok önemli bir yaný da, eski Türk geleneðinde olduðu gibi hala Orta ve özellikle Kuzey Asya Türk halklarýnýn bayanlarýnýn da yapmýþ olmalarýdýr. Hatay usulü aba güreþlerinin diðer bir önemli yaný da, minder güreþiyle teknik ve fizyolojik açýdan benzer oluþudur. Bu baðlamda aba güreþi; hem alt yapý ve potansiyel açýdan hem de güreþini kalkýndýrmak bakýmýndan önem arz ettiði görülebilmektedir.Ýþte böyle bir güreþin mirasçýsý olan Nizip halkýnýn degerlere sahip çýkma noktasýnda bu güreþe olan duyarlýlýðýnýn azalmasýný üzüntüyle karþýlamaktayým.

Aba-Güresinin-Tarihçesi
Güres sporunun tarihine bakildiginda en eski güres türü olarak Aba Güresi gözlenmektedir. Bu güres türü Iskit, Saka, Uygur, Karahan, Mogol, Özbek, Kazak, Çagatay, bugünkü sinirlar içerisinde de Gaziantep, Antakya yörelerinde konaklamalarini yapan Kizik Türkleri’nce yapilmaktadir.Aba güresi, dünyada giysilerle yapilan ilk güres türlerindendir. Orta Asya’da mücadele ve askeri egitim araci olarak yapilan güres sporu M.Ö. 4 yy’da Türk topluluklarinca Çinli’lere ögretilmistir. Hatta uzakdogu yakin bogusma sporlarindan olan Judo, Aba Güresi’nin biraz degistirilerek modernize edilmis seklidir.

Yorumlayan: admin tarih 07.07.2006
Son derece haklýsýnýz. Þöyle hafýzamý yokluyorumda yaklaþýk 20 yýldýr ABA güreþi yapýlmýyor ilçemizde ve köylerinde. Zeugma festivali sýrasýnda butür bir etkinlikte yapýlýrsa çok güzel olacaktýr.

--------------------------------------------------------------------------------
Yorumlayan: Tarhan tarih 08.07.2006
Konuyu gündeme getirdiginiz için ben de teþekkür ediyorum.Gerçekten de önemli bir konu.Yukarýda bahsedilen etkinliklerin heyacanýný birçok kez ben de yaþadým.Hatta Lise 3.sýnýftayken Beden Egitimi hocamýz sýnýfý topluca stada götürmüþ ve bu güzel musabakalarý bizlere izletirmiþti.Bunca senedir bu etkinlikler neden yapýlmýyor ve niçin býrakýldý ben de bilmiyorum.Ama yeniden bu gelenege sahip çýkma noktasýnda yapýlacak her türlü giriþim bizleri son derece memnun edecektir.(NOT:MAKALEYE YORUM YAZARKEN BÝR ÝKÝ SIKINTIYI BENDE YAÞADIM.NEDEN KAYNAKLANDIÐINI BEN DE BÝLMÝYORUM.ANCAK YORUM YAZMAK ÝSTEYEN KARDEÞLERÝMÝZ YORUMUNU ÖNCE WORD VEYA TEXT DOSYASINA YAZSIN VE BÝRKAÇ DEFA KOPYALAMA DENEMESÝYLE ISRARLA GÖNDERMEYE ÇALIÞSIN.SANIRIM 3.HAMLEDE KABUL EDÝYOR.BU SORUNU EN KISA ZAMANDA ÇÖZMEYE ÇALIÞACAÐIZ.)

--------------------------------------------------------------------------------
Yorumlayan: ahmeter tarih 08.07.2006
BÝZ BÝLE UMURSAMAZSAK BÝZÝM ÇOCUKLARIMIZ HEPTEN UNUTUR.

--------------------------------------------------------------------------------
Yorumlayan: cengizkrbck tarih 08.07.2006
Hazal haným yazýnýz için çok teþekküler. Ben bu yazýyý okuyana kadar Nizipte böyle bir etkinlik olduðunu bilmiyordum. üstelik sizin dediðiniz gibi staddaki güreþleri de hatýrlamýyorum.Umarým düzenlenen festivallerde bu spora yer verilir...

--------------------------------------------------------------------------------
Yorumlayan: necomustafa tarih 23.09.2006
Nizip te güreþ unutuldu niye þu Nizipte güreþ müsabakalarý yapýlmýyor karakucak aba güreþ maçlarý yapýlmýyor yetkýlýlerý önemle rýca olur en yakýn zamanda güreþ müsabakasý istiyoruz

--------------------------------------------------------------------------------
Yorumlayan: alibey2727 tarih 08.11.2006
ben küçük yaþda dedem ve hatýrlamadýgýn bikaç kiþi ile beraber gitmiþitim, çok az hatýrlýyorum o manzarayý, zaten o yaþlarda benim için ilk ve son olmuþdu aba güreþi seyretmek... Ama þunu unutmak imkansýz dedem ve yanýndakililer öyle bi hecanla izliyorlarki hele güreþmek için cýkan güreþcilerin adeta sülalesini tanýyorlar; iþte sunun torunu bununoglu bilmem kimin ögrencisi...
Aba güreþi heycaný bu olsa gerek.
Biþey demek istiyorum aslýnda bir istek;
Su zamanda bakýyorumda yaþlýlar için hiçbir faliyet yok, insan yaþlandýmý toplumdan soyutlaþýyýr. keþke o dedelerimizin için bile olsa Nizipde keþke aba güreþi tekra düzünlense... (cengizkrbck bilseydim senide götürürdüm ama nerden bileyim gittigin ilk aba güreþi Nizip’deki son aba güreþi olacagýný )