Konu: Çiðköfte Halayý

Ben olsam neyse.

Ramazan Abi selamlar. Ben bu oyunu yýllar önce Erenköylü (Kahtin) bir tanýdýðýmýzýn düðününde görmüþtüm. Ama benim gördüðüm oyun, öncelikle tarlaya tohum saçma ile baþlýyordu. Aðýr aðýr çalan davul zurna ritmiyle oyunca ortada beline baðladýðý bir yaðlýkla tarlaya tohum saçar gibi halayýn ortasýnda geziniyordu. Daha sonra yaðlýðý belinden söktü ve yere serdi. Üstüne oturup çiðköfte yoðurur gibi yapmaya baþladý. Ama yoðururken yaptýðý hareketler çok ilginçti. Üç tip hareket yapýyordu. Ýlk önce terini bir saða, bir sola atýyordu. Ýkinci hareket olarak eline bir ayna alýrmýþ gibi yapýp saçýný düzeltiyordu. Son olarak da burnunu bir saða bir sola boþaltýyordu. Bu hareketlerin arasýnda köfte yoðurmaya devam ediyordu.

Bu son hareket biraz mide kaldýrýcý olabilir ama oyunun tematik oluþu nedenyle gayet güzel bir görsel þölen olmuþtu.

Subutay o anlattýklarýn halaycý baþýnýn maharetine göre deðiþiyor.Senin ki tam profesyonelmiþ ))

Ben bu oyunu büyüklerime sordum. Gerçek adý "Teþi Havasý"ymýþ. Eskiden köylerde daha ziyade "kariler" oynarmýþ.

Peki teþi nedir dedim? Tarif ettiklerinden sonra gördüðümü anýmsadým. Teþi, eskiden yünden iplik yapmak için kullanýlan bir gereçtir. Bir ucu topuz þeklinde kýsa oklava gibidir. Topuz olan kýsmýn ucunda bir kanca vardýr. Bu kancanýn ucuna bir parça yün geçirilir. Sonra yünün boþta kalan ucu tutulur. Bacaðýn üst kýsmý kullanýlarak yün eðrilir. Teþi, yuvarlanarak kullanýlýr. Bu iþlem bir kaç defa tekrarlanýp iplik oluþturulur. Bu iplikler daha sonra kök boyasý ile boyanarak karagöz kilimi, kazak vs. yapýmýnda kullanýlýr.

Bu alttaki ise "kirmen"dir. Kirmenle teþiyi karýþtýrmamak gerekir.

Subutay,teþi çevirme ve hamur yoðurma oyunlarý da çiðköfte halayýna benzer...yalnýz teþi oyununu kadýnlar oynar...kadýn hayalcý baþý ise alkýþlar arasýnda ortaya atýlýr..davulun maharetine göre teþisini çevirir..çok büyük ilgi uyandýran bir oyundur..Hatta ninene tekrar sor...evlilik çaðýna gelmiþ ve evlenmek isteyen ergen kýzlar bu teþi oyununda baþý çekerler...yani kýsaca evlendirin beni demenin kültürel bi yolu.... )))

Ne kadar unutulmuþ adetlerimiz varmýþ duydukça þaþýrýyorum.