Konu: Sahabelerin örnek hayatlarý

.:..:.. DIHYE-Ý KELBÎ ..:..:..

Dýhye-i Kelbî ticâretle meþgul olup, çok zengindi. Kabîlesinin reisiydi. Müslüman olmadan önce de Resûlullah efendimizi severdi. Ticaret için Medîne’den ayrýlýr, her dönüþünde Resûlullahý ziyâret eder ve hediyeler getirirdi. Fakat Peygamberimiz bunlara kýymet vermez ve;

- Yâ Dýhye, eðer beni memnun etmek istiyorsan îmân et! Cehennem ateþinden kurtul, buyurur, onun îmân etmesini isterdi. Dýhye ise, zamaný olduðunu söylerdi. Peygamberimiz onun hidâyet bulmasý için duâ ederdi.

Yüzüne gözüne sürdü

Bedir gazâsýndan sonra bir gün Cebrâil aleyhisselâm, Dýhye’nin îmân edeceðini Resûlullaha haber vermiþti. Îmânla þereflenmek için huzuru saâdetlerine girince, Resûlullah efendimiz üzerindeki hýrkasýný Dýhye’nin oturmasý için yere serdi.

Dýhye-i Kelbî, Resûlullah efendimize hürmeten Hýrka-i saâdeti kaldýrýp, yüzüne gözüne sürdükten sonra, baþýnýn üzerine koydu. Resûlullahýn duâlarý bereketiyle kalbinde îmân nûru doðmuþ ve öylece Resûlullaha gelmiþti.

Cebrâil aleyhisselâm çok defa Resûlullahýn huzuruna, onun sûretinde gelirdi. Resûlullah efendimiz, Ümeyyeoðullarýndan üç kimseyi üç kimseye benzetti ve buyurdu ki:

- Dýhye-i Kelbî Cebrâil’e, Urve bin Mes’ûd-es-Sekâfi Îsâ’ya, Abdülüzzi ise Deccâl’a benzer.

Yine bir gün Cebrâil aleyhisselâm, Hz. Dýhye sûretinde Mescid-i Nebîye, Resûlullah efendimizin yanýna geldi. Bu sýrada daha çocuk yaþta olan Hz. Hasan ile Hz. Hüseyin de mescidde oynuyorlardý. Cebrâil aleyhisselâmý Dýhye zannedip, hemen ona doðru koþtular ve ceplerine ellerini sokup, bir þeyler aramaya baþladýlar. Resûlullah efendimiz buyurdu ki:

- Ey kardeþim Cebrâil! Sen benim bu torunlarýmý edebsiz zannetme! Onlar seni Dýhye sandýlar. Dýhye ne zaman gelse hediye getirirdi. Bunlar da hediyelerini alýrlardý. Bunlarý öyle alýþtýrdý.

Cebrâil aleyhisselâm bunu iþitince üzüldü. “Dýhye bunlarýn yanýna hediyesiz gelmiyor da, ben nasýl gelirim” dedi. Elini uzatýp Cennetten bir salkým üzüm kopardý ve Hz. Hasan’a verdi. Bir daha uzattý, bir nar koparýp, onu da Hz. Hüseyin’e verdi.

Hz. Hasan ve Hüseyin hediyelerini alýnca, Dýhye zannettikleri Cebrâil aleyhisselâmýn yanýndan uzaklaþtýlar ve Mescid-i Nebevî’de oynamaya devam ettiler. Bu sýrada mescidin kapýsýna, ak sakallý, elinde baston, toz-toprak içerisinde, beli bükülmüþ ihtiyâr bir kimse gelip dedi ki:

- Yavrularým, günlerdir açým, Allah rýzâsý için yiyecek birþeyler verin.

Ona harâmdýr

Hz. Hasan ve Hüseyin, biri üzümü, diðeri de narý yiyecekleri sýrada, bir ihtiyârý böyle görünce, hemen yemekten vazgeçip ihtiyâra vermek için mescidin kapýsýna doðru yürüdüler. Tam verecekleri sýrada Cebrâil aleyhisselâm gördü:

- Durun, vermeyin o mel’ûna! O þeytandýr. Cennet ni’metleri ona harâmdýr, buyurarak þeytaný kovdu.

.:..:.. VELÎD BÝN VELÎD ..:..:..

Velîd bin Velîd, meþhûr Hâlid bin Velîd'in kardeþiydi. Bedir gazâsýnda müþriklerin safýnda harbe katýldý. Müþrikler bu harpte yenilince, onu Abdullah bin Cahþ esir aldý. Medîne-i Münevvereye getirdi.

Kardeþlerinden henüz müþrik olan Hâlid bin Velîd ile Hiþâm bin Velîd, onu esâretten kurtarmak üzere Medîne'ye geldiler. Abdullah bin Cahþ kurtuluþ akçesi verilmedikçe býrakmak istemedi. Kardeþlerinden Hâlid râzý olduysa da, baba bir annesi ayrý kardeþi Hiþâm kabûl etmedi.

Zýrh karþýlýðý anlaþtýlar

Resûlullah efendimiz babalarýnýn silâh ve techizatýnýn verilmesini teklif etti. Bunu kabûl ederek babalarýnýn yüz dinar kýymetindeki kýlýcý, zýrhý ve miðferi karþýlýðýnda anlaþtýlar. Velîd'i esâretten kurtarýp, Mekke'ye yola çýktýlar.

Fakat Velîd, Mekke yolu üzerinde Medîne'ye dört mil mesafedeki Zü'l-Huleyfe'de onlardan ayrýlýp, Resûlullahýn yanýna geldi. Îmân edip, Eshâb-ý kirâmdan oldu.

Müslüman olduktan bir müddet sonra Mekke'ye kardeþlerinin yanýna gelmiþti. O zaman Hâlid bin Velîd sordu:

- Madem ki Müslüman olacaktýn, kurtuluþ fidyesi ödemeden olsaydýn ya. Babamýzdan kalan hâtýrayý elimizden çýkardýn. Niçin böyle yaptýn?

Velîd de þu cevabý verdi:

- Kureyþlilerin, esârete dayanamadý da Muhammed'e tâbi oldu demelerinden korktum.

Kardeþleri onu Mahzûmoðullarýndan ba'zý Müslümanlarla, Ayâþ bin Ebî Rebîa ve Ebû Seleme bin Hiþâm'ýn yanýna hapsettiler. Îmân ettiði için senelerce hapis yattý. Ýslâmiyetin azýlý düþmanlarýndan amcasý Hiþâm ile müþrik akrabalarýndan çok zulüm ve iþkence gördü.

Resûlullah efendimiz müþriklerin zulmüne uðrayan Ayâþ bin Ebî Rebîa ile Ebû Seleme bin Hiþâm ve kendisi için þöyle duâ ettiler:

- Ýlâhî! Velîd bin Velîd'i, Seleme bin Hiþâm'ý, Ayâþ bin Ebî Rebîa'yý ve küffâr elinde bunalýp zayýf ve âciz görülen diðer mü'minleri kurtar.

Velîd Resûlullahýn duâsý bereketiyle bir fýrsatýný bulup, baðlý bulunduðu yerden kaçtý. Medîne-i Münevvereye gelip, Resûlullah efendimiz ile buluþtu. Resûlullah, Ayâþ bin Ebî Rebîa ile Ebû Seleme bin Hiþâm'ýn hâlini sorunca, onlarýn birbirlerine ayaklarý ile baðlý, þiddetli azap ve iþkenceler altýnda kývrandýklarýný haber verdi.

Ben kurtarýrým

Resûlullah efendimiz onlarýn hâline çok üzülüp, kurtarýlma çârelerini aradý. Kimin kurtarabileceðini sorunca, senelerce iþkence altýnda kalmasýna raðmen, Velîd, büyük bir cesâret ve aþkla dedi ki:

- Yâ Resûlallah! Onlarý ben kurtarýr, Size getiririm.

Tekrar Mekke'ye gelip, iþkence gören Müslümanlarýn yerini onlara yiyecek götüren bir kadýný takip ederek öðrendi. Mazlûmlar, tavansýz bir binada hapisti.

Geceleyin, ölümü de göze alarak büyük bir cesâretle duvardan sýyrýlýp, mazlûmlarýn yanýna vardý. Îmân etmekten gayri bir suçlarý olmayan, müþriklerce bir taþa baðlanýp; Arabistan'ýn çöl havasýndaki yakýcý sýcaklýðýnda her türlü zulme uðratýlan mazlûmlarý kurtarýp, devesine bindirdi.

Medîne'ye aç, susuz, yalýn ayak üç günde geldiler. Parmaklarý taþlarýn tahribatýndan parça parça olmuþtu. Velîd bin Velîd kan revân içinde Resûlullaha kavuþmanýn verdiði sevinç ve huzûrla bütün sýkýntýlarýný bir bir unutuverdi.

Velîd'in kardeþi Hâlid bin Velîd, þöyle anlatýr:

"Allahü teâlâ, benim hayrýmý dilediði zaman, kalbime Ýslâmiyet sevgisini düþürdü. Beni, hayýr ve þerri anlayacak hâle getirdi. Kendi kendime dedim ki:

- Ben, Muhammed'e karþý her savaþ yerinde bulundum. Bulunduðum savaþ yerlerinden hiçbiri yoktur ki, dönerken, aykýrý ve yanlýþ bir iþ üzerinde bulunduðumu ve Muhammed'in, muhakkak galip geleceðini içimde sezmiþ olmayayým!

Allah tarafýndan korunuyor

Resûlullah efendimiz, Hudeybiye'ye çýkýp geldiði zaman, ben de, müþrik süvarilerinin baþýnda yola çýktým. Usfan'da, Resûlullah efendimizle Eshâbýna yaklaþýp gözüktüm. Resûlullah efendimiz, bizden emîn bir sûrette Eshâbýna öðle namazýný kýldýrýyordu. Üzerlerine, birden baskýn yapmayý düþündükse de, gerçekleþmedi. Böyle olmasý da, hayýrlý oldu.

Resûlullah efendimiz, kalbimizden geçenleri sezmiþ olmalý ki ikindi namazýný, Eshâbýna korku namazý olarak kýldýrdý. Bu, bana çok te'sîr etti. Kendi kendime, "Bu zât, herhalde, Allah tarafýndan korunuyordur" dedim. Mekke'ye döndüðümde çeþitli düþünceler hâlinde bocalar bir vaziyette idim.

"Necâþî'ye mi gideyim? Halbuki, kendisi, Muhammed'e baðlanmýþ bulunuyor! Eshâbý da, Onun yanýnda emniyet ve selâmet içinde barýnýp duruyorlar. Yoksa, Herakliüs'ün yanýna gideyim de dînimi býrakýp Hýristiyan mý olayým, ya da Yahûdîliðe mi gireyim? Yahut, kendilerine tâbi olarak Acemlerle birlikte mi oturayým?" diye kendi kendime söylendim, düþündüm durdum.

Ertesi sene, Resûlullah efendimiz umre için Mekke'ye gelip girince, O'ndan gizlendim. Kendisinin Mekke'ye giriþini görmedim.

Kardeþim, Velîd bin Velîd de umre için gelip Mekke'ye girmiþti. Beni, arayýp bulamayýnca, bana bir mektup yazmýþ ve mektubunda þöyle demiþti:

(Doðrusu, ben, senin Ýslâmiyetten böyle tedirgin olmak ve yüz çevirip gitmekteki görüþün kadar þaþýlacak bir görüþ görmedim! Halbuki, eðri yola gitmekten seni alýkoyacak bir aklýn da var! Aklýný kullansan ya! Ýslâmiyet gibi bir dîni, kim bilmez ve tanýmaz olabilir?!

Onun gibi bir adam

Resûlullah efendimiz, seni, bana sordu. "Hâlid, nerededir?" dedi. Ben de, "Allah, onu getirir" dedim. Resûlullah efendimiz bunun üzerine buyurdu ki:

- Onun gibi bir adam, Ýslâmiyeti bilmez ve tanýmaz olabilir mi? Keþki o, bütün savaþ ve çabalarýný Müslümanlarýn yanýnda, müþriklere karþý gösterseydi, kendisi için, ne kadar hayýrlý olurdu! Biz, kendisini baþkalarýna tercih eder, üstün tutardýk!

Ey kardeþim! En elveriþli, en yararlý yerlerde kaçýrmýþ bulunduðun fýrsatlara acele yetiþ!)

Bana, kardeþimin bu mektubu gelince, gitmek için, acele ettim. Ýslâmiyete olan isteðim de arttý. Resûlullah efendimizin söyledikleri ise, beni çok sevindirdi, ferahlattý."

Hâlid bin Velîd daha sonra Medîne'ye gelerek Müslüman oldu.

Velîd, Medîne'de 629 senesinde vefât etti.

MUS'AB ÝBN UMEYR (r.a)

Ashab-ý kirâm'ýn ileri gelenlerinden Künyesi Ebâ Muhammed'tir. Mekke'nin zengin ailelerinden olup, yakýþýklý ve güzel giyinen bir gençti. Anne ve babasý onun üzerine titrerdi. Özellikle, Mekke'nin en zenginlerinden sayýlan annesi, oðluna güzel elbiseler giydirir ve güzel kokular sürerdi. Mekkeliler de onu hayranlýkla seyrederlerdi. Bir defasýnda Hz. Peygamber de onun hakkýnda þöyle buyurmuþtu: "Mekke'de Mus'ab b. Umeyr'den daha güzel giyinen, daha yakýþýklý ve nimetler içinde yüzen baþka bir genç görmedim" (Ýbn Sa'd, et-Tabakâtü'l-Kübrâ, Beyrut 1960, III, 116).
Mus'ab, Mekke'de o günün þartlarýna göre zenginlik ve ihtiþam içinde yaþarken, Hz. Peygamber(s.a.s)'in insanlarý Ýslâm'a davet ettiðini öðrendi. Fazla vakit kaybetmeden Hz. Peygamber'e giderek iman edip müslüman oldu. O sýrada Mekkeliler, müslümanlara yoðun bir baský uyguladýðýndan, Hz. Mus'ab müslüman olduðunu ailesinden gizlemek zorunda kalmýþtý. Ama o, Peygamberimizi gizlice ziyaret etmeyi de ihmal etmezdi. Ne var ki Osman b. Talha, Mus'ab'ýn namaz kýldýðýný görüp durumu annesi ile akrabalarýna bildirmiþti. Bunun üzerine akrabalarý yakalayýp hapsettiler. Mekke'nin bu nazlý ve zengin genci için artýk çile dolu zor günler baþlamýþtý.
Habeþistan'a hicret eden ilk kafileye katýlýncaya kadar hapiste tutulan Hz. Mus'ab, hicret imkaný çýkýnca, dinini daha rahat bir þekilde yaþayabilmek için Habeþistan'a hicret etti. Habeþistan dönüþünde Hz. Mus'ab'ýn durumu tamamen deðiþmiþ ve bu nazlý delikanlýnýn yerini, kalbi Ýslam ve imanla dopdolu iradesi güçlü kuvvetli, metin bir genç almýþtý. Annesi ondaki bu kararlýlýk ve metaneti görünce, üzerindeki baskýsýný biraz hafifletmek zorunda kaldý.
Bu sýrada Birinci Akabe Beyatý olmuþ ve Medinelilerden bir grup Ýslâm'ý kabullenmiþti. Kendilerine Ýslâm'ý anlatmak ve diðerlerine de teblið yapmak için Rasulullah'tan bir öðretici istediler. Hz. Peygamber de bu önemli görev için Hz. Mus'ab b. Umeyr'i görevlendirdi. Hz. Mus'ab onlara hem namaz kýldýracak, hem Kur'an öðretecek, hem de diðer insanlara Ýslâm'ý anlatacaktý ve yeni kimseleri Ýslâm'a davet edecekti.
Böylece Medine'ye ilk hicret eden sahabi Mus'ab b. Umeyr oluyordu. Medine'de ilk cuma namazýný da Mus'ab b. Umeyr kýldýrdýðý kaynaklarda ifade edilir (Ýbn Sa'd, a.g.e., III, 118).
Bir yýl sonra Mekke'ye, hac mevsiminde yanýnda yetmiþ kiþi ile gelen Mus'ab b. Umeyr, Hz. Peygamber (s.a.s)'e Ýslâm'ýn Medine'deki hýzlý yayýlýþýnýn müjdesini verirken þöyle demiþti: "Ýslâm'ýn girmediði ve konuþulmadýðý ev kalmadý." Baþta Hz. Peygamber olmak üzere bütün müslümanlar bu habere çok sevindiler. Oðlunun Mekke'ye döndüðünü haber alan annesi onu tekrar hapsetmek istedi. Ancak Mus'ab bütün bunlara karþý olgun bir müslüman tavrýný takýnarak imanýnda direndi ve annesini bundan vazgeçirdi. Onun annesini Ýslâm'a daveti bir sonuç vermediði gibi annesi de Mus'ab'ý yolundan döndürememiþti.
Hz. Peygamber (s.a.s)'in yanýnda iki ay kadar kalan Mus'ab b. Umeyr, Hicretten on iki gün önce Medine'ye vardý. Hz. Peygamber (s.a.s) onu Sa'd b. Ebî Vakkas (r.a) ve Ebû Eyyûb el-Ensârî (r.a) ile kardeþ ilan etmiþti (Ýbn Sa'd a.g.e., III, 120).
Bedir savaþýnda muhacirlerin sancaðý onun elindeydi. "Rasûlullah'ýn bayraktarý" olarak ün yapmýþtý. Uhud savaþýnda da sancak yine onun elindeydi. Savaþ esnasýnda müslümanlarýn gerilediðini gören Mus'ab b. Umeyr, atýný saða sola doðru sürüyor ve yüksek sesle þu ayeti okuyordu: "Muhammed ancak bir peygamberdir. Ondan önce birçok peygamberler gelip geçmiþtir" (Alu Ýmrân, 3/144). Bu ayetin Uhud gününe kadar nazil olmadýðý ve o gün giderildiði rivayeti, Hz. Mus'ab'ýn Allah katýndaki deðerini ifade eder (Ýbn Sa'd, a.g.e., III,120,121). Uhud Gazvesinde Ýslâm ordusunun sancaðýný taþýyan Mus'ab b. Umeyr'in önce sað kolu kesildi. Hemen sancaðý sol eline alarak savaþa devam etti. Fakat ardýndan sol eli de kesildi. Bu defa vücuduyla sancaða sýmsýký sarýldý ve yukarýdaki ayeti okumaya devam etti. Sonunda müþriklerin bir mýzrak darbesiyle þehid oldu. Sancaðý hemen Suveybit b. Sa'd ve Ebû'r-Rûm b. Umeyr adlý sahabiler aldýlar.
Hz. Mus'ab þehid olarak yerde yatarken, günün sonlarýna doðru, Hz. Peygamber (s.a.s) Mus'ab'ý elinde sancakla gördü ve "Ýleriye git ey Mus'ab!" diye emretti. Fakat o kiþi geri dönerek "Ben Mus'ab deðilim" deyince Hz. Peygamber onun Mus'ab kýlýðýnda savaþan Allah'ýn meleklerinden biri olduðunu anladý (Ýbn Sa'd, a.g.e., II, 121).
Uhud savaþýnda Ashab-ý kiram'ýn ileri gelenlerinden birçok kimse þehid oldu. Hz. Mus'ab b. Umeyr de þehidler arasýndaydý. Hz. Peygamber (s.a.s)'in ne kadar üzüntülü olduðu yüzünden okunuyordu. Mus'ab'ýn mübarek na'þýnýn baþucunda oturarak, Uhud þehidleri hakkýnda nazil olduðu bildirilen þu ayeti okudu: "Mü'minlerden öyle er kiþiler vardýr ki, Allah'a verdikleri sözde sadakat ettiler. Kimi adaðýný ödedi þehid oldu. Kimi de (þehid olmayý) bekliyor. Onlar verdikleri sözü asla deðiþtirmediler" (el-Ahzab 33/23). Sonra Hz. Peygamber diðer sahabilere, þehidlere yaklaþýp selam vermelerini söyledi ve verilen selamlarýn þehidler tarafýndan alýnacaðýný ifade etti (Ýbn Sa'd, a.g.e., III, 121).
Hz. Mus'ab þehid edildiðinde kýrk yaþlarýnda idi. Bir zamanlar zenginlik ve refah içinde yaþayan bu deðerli insaný kefenleyecek bir örtü dahi bulunamamýþtý. Hz. Peygamber, yanýna geldiðinde Mus'ab b. Umeyr eski bir hýrkanýn içinde saçlarý daðýlmýþ, vücudu ise kýlýç ve mýzrak darbeleriyle parçalanmýþ bir durumda yatýyordu. Hz. Peygamber üzüntülü bir halde þunlarý söyledi: "Seni Mekke'de gördüðümde, senden daha güzel giyinen, senden daha yakýþýklý kimse yoktu. Þimdi ise, kefen olarak sarýlmýþ hýrkadan baþýn dýþarýda kalýyor." Sonra onun için de bir kabir açtýlar ve o mübarek sahabiyi de Uhud þehidleri arasýna defnettiler.
Allah yolunda canýný feda eden bu aziz þehid sahabi için Ashab-ý Kiram'dan Habbab (r.a) þunlarý anlatýyor: "Biz Hz. Peygamberle birlikte Medine'ye yalnýz Allah rýzasý için hicret ettik. Artýk mükâfatýný Allah'tan bekleriz. Arkadaþlarýmýz arasýnda bu nimetlerden tatmadan âhirete gidenler vardýr ki Mus'ab b. Umeyr bunlardan biridir. O Uhud günü þehid olmuþtu da, kendisini saracak bir kefen dahi bulamamýþtýk. Yalnýz þehidin bir kaftanýný bulmuþ ve bu aziz þehidi ona sarmaya çalýþmýþtýk. Ancak baþýný örterken ayaklarý açýlýyor, ayaklarýný kapatýrken de baþý açýða çýkýyordu. Bu yoksulluk karþýsýnda Hz. Peygamber bize þehidin baþýný örtmemizi ve ayaklarýnýn üstüne de izhîr denilen kokulu ottan koymamýzý emretti" (Buharî, Cenâiz 27; Ýbn Sa'd, a.g.e., III, 121).

Daraðacýndan Resulullaha selam gönderen sahabî:
ZEYD BÝN DESÝNNE

Uhud savaþýnda bazý yakýnlarý ölen müþrikler, müslümanlardan bunlarýn intikamýný almak istediler. Alçakça bir plân hazýrladýlar. Hemen de plâný tatbike koydular. Bu maksatla bir heyet Medine'ye gidip, Resulullahýn huzuruna çýkarak þu ricada bulundular: - Ya Resulallah! Bizim kabilelerimiz, Ýslâmiyeti kabul ettiler.
Yalnýz Kur'an-ý kerim öðretmenine ihtiyacýmýz var. Lütfen bize; Ýslâmiyeti, Kur'an-ý kerimi öðretecek kimseler yollar mýsýnýz?
Öðretmenler heyeti
Sevgili Peygamberimiz kendilerine, 10 kiþilik bir öðretmenler heyeti yolladýlar. Baþlarýnda, Asým bin Sabit hazretlerinin bulunduðu bu heyette, Mersed bin Ebî Mersed, Halid bin Ebî Bükeyr, Hubeyb bin Adiy, Zeyd bin Desinne, Abdullah bin Tarýk, Muattib bin Ubeyd de bulunuyordu.
Bu öðretmenler kafilesi, geceleri yürüyerek, gündüzleri gizlenerek Hüzeyl kabilesi topraklarýnda, Reci suyu baþýnda, seher vakti konakladýlar.
Bu sýrada yanlarýnda bulunan Adal ve Kare kabilesi heyetinden biri, bir bahane ile yanlarýndan ayrýldý. Hemen Lýhyanoðularýna gidip, haber verdi. Çok geçmeden kafilenin etrafý sarýldý. 200'den fazla silahlý eþkýya oradaydý.
“Bize öðretmen lazým!” diyenler, çekip gittiler. O güzide müslümanlarý, eþkýya ile karþý karþýya býraktýlar.
Lýhyanoðullarý mensuplarý, esir ticareti ile geçinirlerdi. Bu sebeple, “Teslim olun ve canýnýzý kurtarýn!” teklifinde bulunuyorlardý. Asýl niyetleri, onlarý Mekke'de köle olarak satmaktý. Böylece çok para kazanacaklardý. Çünkü Mekke'li müþrikler, kendilerine, “Yakaladýðýnýz her müslüman için, deðerinden fazla para öderiz” demiþlerdi.
Bunu müslümanlar da duymuþlardý. Onun için, aralarýnda istiþare ederek, çarpýþmaya karar verdiler. Arkalarýný daða dönüp, kýlýçlarýný çekip, Allahýn dini uðrunda vuruþmaya baþladýlar.
Ýkiyüz kiþilik düþmana karþý, görülmemiþ bir kahramanlýkla çarpýþtýlar. Üzerlerine saldýran kuvvetten bir kýsmýný öldürdüler. Nihayet çarpýþa çarpýþa on sahabîden yedisi okla vurularak orada þehit düþtü.
Size yoldaþ olmam
Sadece Hubeyb bin Adiy, Zeyd bin Desinne ve Abdullah bin Tarýk kalmýþ, müþriklerle çarpýþýyorlardý. Çok geçmeden müþrikler, onlarý sað olarak yakaladýlar. Üçünü de yaylarýn kiriþleri ile baðladýlar. Mekke'ye götürmek üzere yola çýktýlar.
Abdullah bin Tarýk Mekkeli müþriklere götürülmeye razý olmadý. Gitmemek için zorlandý. “Vallahi ben size arkadaþ ve yoldaþ olmam! Þehit olan arkadaþlarým bana örnek ve önderdir" deyip, bir zorlayýþta ellerini kurtardý. Lýhyanoðullarý onu taþa tuttular, sonunda onu da þehit ettiler.
Lýhyanoðullarý, Hubeyb bin Adiy ve Zeyd bin Desinne'yi Mekke'ye götürüp müþriklere yüksek bir fiyatla sattýlar. Zeyd bin Desinne'yi de Safvan bin Ümeyye, Bedir savaþýnda öldürülen babasý Ümeyye bin Halef'in intikamýný almak üzere satýn aldý.
Mekkeli müþrikler, Hz. Hubeyb ve Zeyd'i satýn aldýktan sonra, onlara ne ceza vereceklerini konuþuyorlardý. Bu hususta çeþitli fikirler ileri sürülüyordu:
- Hemen öldürelim!
- Hayýr! Evvela iþkence etmeliyiz!
- Ama Haram aylar içinde bulunuyoruz!
- Evet! Bu sebeple, hemen öldüremeyiz! Haram aylarýn geçmesini beklememiz gerek.
- O hâlde, hapsedelim!
- Ellerini, ayaklarýný zincire vuralým!
Kararlaþtýrdýklarý gün geldi
Nitekim öyle de yaptýlar. Yani zincire vurup hapsettiler. Harp meydanýndaki yenilginin intikamýný, müdafaasýz bu insanlardan alacaklardý. Hem de onlarý; harpte deðil, parayla pazardan almýþlardý!
Hubeyb bin Adiy ve Zeyd bin Desinne'yi öldürmek için, müþriklerin kararlaþtýrdýðý gün gelmiþti. Fakat müþriklerin kin ve intikam hisleri geçmek bilmedi.
Herkese haber verildi. Bu yüzden þehrin zengin-fakir, genç-ihtiyar, kadýn-erkek ve bütün çocuklar oradaydýlar... Bu iki yüce sahabenin baþýna gelecekleri merak ediyorlardý.
Bir sabah erkenden iki sahabînin zincirlerini çözüp, zindandan çýkardýlar. Mekke dýþýnda Tenim denilen yere götürdüler. Çünkü bütün melanetlerini, orada yapmayý âdet edinmiþlerdi.
Bu iki Allah ve Resulullah dostu ise, heyacanlý deðildiler. Yolda karþýlaþýp görüþen bu iki sahabî, kucaklaþarak, birbirlerine uðradýklarý belaya sabretmelerini tavsiye ettiler.
Hz. Zeyd, son namazýný kýldýktan sonra, Mekkeli müþrikler, onu tutup daraðacýna kaldýrarak baðladýlar. Yüzünü kýbleden Medine'ye doðru çevirdiler. Sonra dediler ki:
- Haydi dîninden dön, seni serbest býrakalým!
- Vallahi dinimden aslâ dönmem! Bütün dünya benim olsa, bana verilse, yine de Ýslâmiyetten dönmem!
- Þimdi senin yerine Peygamberinin olmasýný, onun öldürülmesini, sen de evinde rahat oturasýn ister misin?
- Ben Muhammed aleyhisselamýn, deðil benim yerimde olmasýný, Medine'de yürürken ayaðýna bir diken bile batmasýna aslâ razý olmam!
- Ey Zeyd, Ýslâm dininden dön, eðer dönmezsen seni muhakkak öldüreceðiz!
- Allah yolunda olduktan sonra, benim için öldürülmemin hiç ehemmiyeti yoktur.
Bu konuþmalardan sonra Zeyd bin Desinne, “Ya Rabbi, selamýmý Resulüne ulaþtýr” diye duâ etmiþti. Allahü teâla da onun duâsýný kabul etmiþti.
Müþriklerin kararý iyice kesinleþti. Safvan bin Ümeyye, azatlý kölesi Nistas'a iþaret ederek, Hz. Zeyd'i öldürmesini istedi. Nistas mýzraðýný Hz. Zeyd'in göðsüne saplayarak sýrtýndan çýkardý. Böylece, Peygamber âþýðý Hz. Zeyd, cennetteki makamýna yükseldi.
Hz. Zeyd'in þehadetini haber alan Peygamberimiz ona duâ buyurdu.