Konu miksam1988 tarafından (03.01.08 Saat 16:32 ) değiştirilmiştir.
gökhan abi bunlara baya bi emek harcamışsın ellerine sağlık abicim ama gözümden bir şeyler kaçmadı degil
Made İn NizipLi
Antep Mutfağı
Tarihi Antep evleri bir avlu (hayat) etrafında sıralanan odalardan oluşur. Bu odalardan birisi de mutfak (ocaklık)’tir. Duvarları genellikle isten siyahlaşmış olup ocaklıkta tezgah yoktur. Ancak çok iyi yapılmış bir baca vardır. Bacanın altında yufka ekmeğinin pişebileceği, büyük bir sacın oturtulabileceği ocakla, daha küçük tencerelerin oturtulabileceği küçük ocaklar da olur. Bunlar bazen çamurdan/kerpiçten, bazen de demirden yapılmış ocaklardır. Yine mutfakta duvarda asili ekmek tahtası, ekmek sacı ve körük gibi eşyaları hemen her ocaklıkta görürüz.
Mutfağın bir kösesinde küllük bulunur. Küllükte biriktirilen külden bir miktar alınır bir kapta bulunan suyun içine konarak suyun sertliği giderilir. Kül ayni zamanda temizleyici madde olarak bakir tencereleri yıkamakta da kullanılır. Çamaşır yıkamada genellikle küllükte yumuşamış su kullanılır. Çamaşır yıkamada kullanılan her türlü don kazanı da ocaklıkta bulunur. ocaklıkta su bulunmadığı için genelde bulaşıklar tasıma su ile yerde yıkanır. Ev hanımlarının kullandığı soğan tahtaları ayaklıdır. Eskiden et makinesi olmadığı için, çiğ köftelik et, kütük üzerinde satırla dövülerek inceltilir ve sinirleri ayıklanırdı.
Ocaklığın duvarlarında raflar vardır. Raflar da ekseri sahanlar, tabaklar, tencereler büyüklük sırasına göre sıralanmıştır. Duvarın bir tarafında yine sırayla dizilmiş tavalar yer alır. Bunlarda yağ tavası, zeytinyağı tavası vb. tavalar asılırdı. Mutfakta tel dolabı bulunur ve bu dolapta kavanozlar, cezveler, fincan sepetleri, bardaklar, çaydanlık, sekerlik vs. gibi şeyler bulunur.
Antep Mutfağının Özellikleri:
Hemen, hemen herkesin hayran olduğu Antep yemeklerindeki candegerlik, yalnız pişiren keyvanilerin (iyi yemek yapanlar) becerikliliklerinden değil, yörenin toprağında, suyunda ve havasındaki özellikler nedeni ile burada üretilen bitkisel ve hayvansal ürünlerdeki yüksek aroma ve tadın da payı önemlidir. Antep Mutfağının bazı özelliklerini söyle sıralayabiliriz:
1 - Yörede etli ve sebzeli yemeklerin çoğu; yoğurtla pişirilir.
2 - Kazan yemeklerinde kabin kalın, ateşin harsız olması yeğlenir.
3 - Etli yemeklerde hayvan gövdesinin hangi bölümünün hangi yemeğe yakıştığının bilinmesi. Örneğin; bamyaya boyun eti, lahmacuna, döş ve kaburga eti, şiş kebabına küşneme (bonfile), çiğköfteye but eti iyi olur.
4 - Yemeklerde kullanılan ürünlerin yerli olması yeğlenir.
5 - Yemeklerde kullanılan baharat değişiktir. Örneğin; yoğurtlu yemeklerde haspir (safran) veya nane, bazı yemek ve çorbalarda tarhın, ciğer kebabında kimyon, aşurede rezene, sütlaçta tarçın.
6 - Başka yörelerde kelle-paçanın derisi yüzülerek kullanılır. Oysa, burada derisi yüzülmez, ütülerek temizlenir (eskiden bu isi kalaycılar harlı ocaklarında ücretle yaparlardı).
7 - Her yerde bir ya da iki çeşit eksi kullanılırken burada tam yedi çeşit eksi bulundurulur ve yemeğine göre kullanılır. Limon, limon tuzu, koruk, koruk pekmezi, sumak tozu, sumak eksisi, nar eksisi. Örneğin: Bamyaya koruk, sarmaya erik, lahana ve pancar sarmasına nar eksisi, sulu salataya sumak eksisi.
8 - Hem sağlık hem tat ve iştah verici olan taze sarımsak çok yemekte kullanılır, öyleci sarımsak asi diye tek basına bir yemek ya da yari yarıya katıldığı bakla tavası vardır.
9 - Lahmacunun harcına soğan değil, sarımsak demet doğranır. Bol maydanoz, domates biber ve baharattan başka yoğurt da konup fırına verilir. Yerken, söğürtülen tohumsuz patlıcanla dörde katlanıp ağızlanır.
10 - Dolmalar çok ince oyulur, içinde kıyma değil pirinç veya bulgur yoğunluktadır. Pişirirken altına ilikli kemik, bol eksi, sarımsak ve nane kullanılır.
11 - Çiğköfte sert simit, buz ve limon kabuğu ile yoğrulur. Yoğururken su yerine domates suyu kullanılır.
12 - Başka yörelerde yapılmayan zeytin piyazı çok güzel bir katıktır. Kırık zeytin (tasla dövülerek çekirdeği alınmış) bıçakla kıyılır; una ceviz içi, nar, tuz, biber, kimyon ve biraz zeytinyağı konur, maydanozla süslenir, dürüm yenir.
13 - Tahin ve pekmez bile çok kolay olmasına rağmen burada ateş üstünde eritilerek karıştırılır, daha can çekici olması sağlanır.
14 - Mevsiminde bol bol yenen marul pekmeze batırılarak yenir.
15 - Buğday haşlamasına yörede HEDIK denir. İyice haşlandıktan sonra ceviz içi, nar tanesi, rezene, tarçın ve toz seker konup ikram edilir. Bunu özellikle çocuklar çok sever.
16 - Yaz boyu tüketilen kavun ve karpuz çekirdekleri yıkanıp kurutulur ve gerektiğinde kavrularak tuzlanır, eğlencelerde kuru yemiş olarak harcanır.
17 - Baharın ilk günlerinde sütler işitilip geniş kaplarda ayaza konur. Sabahleyin fırından kaymak için özel hazırlanmış yari pismiş yumuşak ince pideler alınır; ustalıkla pidenin bir yüzü kaplardaki süte değdirilerek kaymağın ekmeğin yüzüne yapışması sağlanır. Bu kaymaklı ekmeğe seker, bal ya da pekmez katarak yenir.
18 - Bu yöreye özgü, baharda kumlu arazide oluşan patates görünüşlü bazı yerlerde domalan, burada, keme dedikleri okkalı bir mantar vardır. Bunun, çok can çekici kebabı, tavası, sulu yemeği ve dolması yapılır. Kış için de kurutulur.
Mezeler.
Sade Etler: Beyin haşlama, Beyran, Et haşlama, Kara kavurma, Kelle paça...
Salçalı Etler: Ciğer yahni, Et kızartması, Daraklı tavası, Topaç eritmesi, Erik tavası...
Yoğurtlu Etler: Butanya, Çağla asi, Çiğdem asi, Sarımsak asi, Şiveydiz, Ufak köfte, Yoğurtlu fasulye, Yoğurtlu kabak dolması...
Etli Malzemeler: Bakla tavası, Bamya tavası, Borani, Çağla asi, Doğrama, Domates tavası, Ebe gümeci, Etli ıspanak, Etli kabak, Etli mercimek, Kabaklama, Kazan kebabı, Keme tavası, Kenger tavası, Kilis kebabı, Kuru fasulye, Lolaz asi, Nohut yahnisi, Patates, Patlıcan musakkası, Patlıcan oturtması, Soğan yahni, Söğörme, Taze fasulye, Türlü, Yarim tava...
Dolmalar: Acur dolması, Biber dolması, Domates dolması, Havuç dolması, Haylan kabağı dolması, Hıyar dolması, Kabak dolması, Keme dolması, Mıhsı, Mumbar dolması, Patates dolması, Patlıcan dolması, Yaz dolması (nakıslı dolma), Yoğurtlu kabak dolması, Soğan dolması... Tüm bu dolmalar pirinçle, bulgurla bazıları da firik ile yapılır.
Sarmalar: Lahana sarması, Marul sarması, Pancar sarması, Yaprak sarması... Bunlar da pirinçle ya da bulgurla olabiliyor.
Kebaplar: Ali nazik, Altı ezmeli kıyma, Altı ezmeli tike kebabı, Altı ezmeli tavuk sis, Adana kebabı, Ayvalı kebabı, Beyti kebap, Böbrek, Yürek sis, Cağırtlak kebabı, Ciğer kebabı, Domatesli kus bası, Domatesli kıyma kebabı, Döner, Elma kebabı, Keme kebabı, kıyma kebabı, Koç yumurtası, Külbastı, Patlıcan kebabı, Pirzola, Sarımsak kebabı, Simit kebabı, Sebzeli kebap, Soğan kebabı, Tavuk sis, Terbiyeli sis, Vali kebabı, Vişneli kebap, Yeni dünya kebabı, Yoğurtlu kebap, Yarim tava...
Köfteler: Akıtmalı köfte, Arap köftesi, Arap köftesi (patatesli), Analı kızlı, Eksili köfte, Ayvalı ufak köfte, Çiğ köfte, Eksili ufak köfte, Enginarlı ufak köfte, Haveydı köftesi, İç katması, İçli köfte, İçli yapma kıymalı köfte, Közleme, Maltıhalı köfte, Misviyye, Patatesli yapma, Simit kebabı, Sini köftesi, Tene katması, Topaçlı köfte, Yağlı köfte, Yapma, Yoğurtlu ufak köfte, Yumurtalı köfte, Yuvarlama...
Pilavlar: Börglü pilav, Bulgur pilavı, Ciğerli pilav, Domatesli bulgur pilavı, Domatesli pirinç pilavı, Etli bulgur pilavı, Etli pirinç pilavı, Etli firik pilavı, Firik pilavı, Firikli simit asi, Havuçlu pilav, Hindili pilav, Kapamalı pilav, Lolazlı pilav, Mercimekli bulgur pilavı, Mercimekli pirinç pilavı, Maltıhalı pilav, Meyhane pilavı, Mukasserli pilav, Müceddere (zeytinyağlı), Nohutlu pilav, Özbek pilavı, Patlıcanlı pilavı, Pirinç pilavı, Pirpirimli pilav, Simit asi, Şehriyeli pilav...
Börekler: Baklava böreği, Kabak böreği, Karnıyarık, Lahmacun, Puf böreği (peynirli, pirinçli, kıymalı), Suböreği (kıymalı, peynirli), Sis börek, Tarhınlı peynirli börek, Zeytinli börek...
Kızartmalar ve soğuk mezeler: Fasulye piyazı, Lolaz piyazı, Mas piyazı, Patates piyazı, Zeytin piyazı, Yumurta piyazı...
Antep salatası, Domates salatası, Çoban salatası, soğuk Tursu... Salatalar marul, Hıyar ve domatesle yapılır, ancak, koyu yemeklerin yanına malzemesi çok ince kıyılmış bol maydanozlu biberli ve eksili çok sulu bir tür salataya alışılmıştır. Kasıkla yenir.
Asotu cacığı, Havuç cacığı, Hıyar cacığı, Ispanak cacığı, Haşlanmış keme cacığı, Marul cacığı, Maydanoz cacığı, K.Pancar cacığı, Semizotu cacığı, Turp cacığı, Yarpuz cacığı...
At elması tursusu, Biber (kırmızı ve yeşil) tursusu, Çelem tursusu, Domates tursusu, Fasulye tursusu, Havuç tursusu, Hıyar tursusu, Hita (acur) tursusu, Kelek tursusu, kırmızı pancar tursusu, Koruk tursusu, Lahana tursusu, Marul tursusu, Patlıcan tursusu, Sarımsak tursusu...
Kurusoğan, Marul, Maydanoz, Salatalık, Taze Sarımsak, Taze Soğan, Tere, Turp...
Balık, Beyin, Biber, Domates, Havuç, İçli köfte, Öcce, Patlıcan, Puf böreği, Semsek, Salgam, Yapma, Yumurta, Yumurtalı Patlıcan...
Hamur Tatlilari: Baklava (fıstıklı, cevizli, kaymaklı) bu gün 16 türü vardır. Künefe (fistikli, cevizli, kaymaklı, ağızlı, peynirli ve burma). Katmer (fistikli, kaymaklı) Lokma, Müsebbek ve fukara künefesi, Tas kadayıfı...
Helvalar: Haç helvası, İrmik helvası, Memiye helvası, Un helvası, Peynirli un helvası, kaymaklı un helvası, Pekmezli un helvası, Pekmezli nişasta helvası, Kuymak, Mamul, Sekerli kake, Sekerli-peynirli Karnıyarık. Tahin helvası, Pekmezli tahin helvası, Cevizli helva, Fistikli helva, Leblebili helva, Küncülü helva, Unlu helva, Tel helva, İçli tel helva, Fıstık ezmesi...
Reçeller: Reçeli yapılabilen her meyvenin reçeli yapılır; ancak, Kabak, Ham ceviz, Körpe Patlıcan, Haylan kabağı kabuğu reçeli yöreseldir...
Serinleticiler: Miyan şerbeti, Tah (ağacında çürümüş ve ekşimiş üzümden yapılan pekmez) şerbeti, Urmu dut (eksi siyah dut) şerbeti, Gül şurubu, Limonata, Üzüm suyu, Pekmez şerbeti, Koruk şerbeti, Karsanbaç (karla pekmez karışımı), Haytalı (sütlü pelte, gül şurubu ve karla yapılır)...
Şira Grubu: Sucuk (cevizli, fistikli, bademli), Besni küpüklü sucuk (ceviz, Fıstık) Bastık, Muska (ceviz, Fıstık, badem) , Tarhana (simit ve bastıkla pişirilir, dilimlenir), Dilme, Ölbe tarhanası (tarhana, ceviz, Fıstık, badem, zencefil, karanfil, tarçın ve bazı baharatlarla yapılan güçlendirici bir macun) ve Pekmez...
Hoşaflar: Her yerde yapılanlardan başka pekmezle pişirileni vardır.
Diğer Tatlılar: Aşure, Pekmezli aşure, Bastık (nişasta ile pişirilen üzüm suyu peltesi), Bastık kızartması (bastık yapılan sıradan katlanarak yumurtaya batırılıp yağda kızartılır), Tarhana eritmesi (tatlı tarhananın doğranarak yağda eritilip ceviz içi ve tarçın ilavesiyle yapılan kahvaltılık bir tatlı), Küsbe akıtması (susamdan çıkan tahin tortusunun pekmezle eritilmesi), Şirinli sora (bulgur ve pekmezle yapılan bir çorba), Pekmezli kuymak, Nefse emi (41 çeşit baharat ve bal ile yapılan bir macun bu yalnız lohusalara yedirilir ve hamamda kırkıncı gün tenlerine sürülür), Güllaç, Muhallebi, Sütlü (sütlaç), Zerde, Muni (döğme ile pekmez pişirilir; emzikli kadınlara verilir), Tahinli pekmez (ateş üzerinde karıldığı için diğer yörelerden farklıdır), ağızlı pekmez (lorla pekmez karışımı), Fakibeyni (kaymaklı yoğurtla pekmez karışımı)...
Yumurtanın etten ucuz, besleyici, lezzetli ve çok kullanılır olması nedeni ile Antepliler de diğer yöreler gibi mutfağında çok eskiden beri kullanmaktadır. Antenli yumurtayı bazen, rafadan, haşlama, kızartma olarak tek başına; bazen, kıyma, peynir, topaç, yoğurt ve sebzelerle birlikte kullanır. kıymalı yumurta, Pastırmalı yumurta, Sucuklu yumurta, Menemen, Sarımsaklı Yoğurtlu yumurta, Öcce (Soğan, Sarımsak ve maydanozla çırpılarak özel tavada zeytin yağı ile kızartılır ve ekmek arasında yenir). Mücver (kabak içi ile çırpılıp kızartılır). Fırında pişirilen her çeşit böreğin harcına girer. Köftede, ıspanakta, baklada kullanılır. Ayrıca baklava, börek ve birçok tatlının hamurunda, bazı çorbaların ve Yoğurtlu yemeklerin terbiyesinde, bazen da yemeklerin dağılmaması için kullanılır.
Humus (nohut, tahin, limon, kimyon, zeytinyağı), Babagannus (Patlıcan püresi, Soğan, limon, zeytinyağı), Muhammara (biber salçası, domates salçası, ceviz içi, kimyon, zeytinyağı, ekmek içi ve nar pekmezi). Önceleri Antep mutfağına Balık pek girmezdi. Yılda bir, iki kez Birecik (Fırat)’ten ya da Hatay (Amik gölü)’dan kefal ve yayın balığı geldiğinde, makara, makara kesilir limon, salça, Sarımsak ve kisnis ile terbiye edilerek, yağda kızartılıp yenir. Günümüzde donduruculu ulaşım araçlarının sağladığı kolaylıklarla sahildeki şehirlerde bulunan Balık çeşitleri günü gününe satılmaktadır. Bu nedenle yöre sofrasında Balık yemeği çeşitleri sofraları süslemektedir.
Yine önceleri yörede bilinmeyen pırasa, kereviz ve yerelması gibi sebzelerin yemekleri bugün Antep mutfağında yerlerini almıştır.
Yöremin Yemekleri çok Güzel...buralarda Hasret Kaldık Valla........mayısta Geleceğim Inşallah .........
gördüğüm kadarıyla ilçenizde ve yörenizde tüm yemekler et kültürü.Sebze kültürüne neden ağrlık verilmiyor
yemekler şahane gözüküyor vallahi.acıktım zaten.iyi oldu
CANIMSIN CANIM...
ama çok acıktım şimdi ben yaaaaaa yapılırmı bu şimdi hıııııııııı
Gözlerimdeki yansıman Senden öte bir Sen, Sana verecegim o can Benden öte bir Ben...
Ooo ne kadar çok sebze yemeğimiz var sen etleri gözün görmüş.
Patlıcan yemekleri
Mercimek yemekleri
Nohut yemekleri
Erik yemeği
Cacık pilavları
Sebze kurutmaları
Etten çok sebze yemeklerimiz var.
Osman Demir Istanbul
çok zahmetli sanırım bunları yapmak biri yapsa bizde yesek
Gözlerimdeki yansıman Senden öte bir Sen, Sana verecegim o can Benden öte bir Ben...