-
Arkadaşlar merhaba.
Bana yazacak bir?eyler bırakmamışsınız.Ellerinize sağlık.
Osmancığım,bu bölüm daha yeni dikkatimi çekti.Niye yardımcı olmayayım?Başım gözüm üstüne.
Hafızamdaki kelimelerin hepsi yazılmı?.Yazılmayan sanki kalmamış gibi.Ama ben de eklemek
isterim.
Culup:açılan küçük çukurlarda taşlarla oynanan bir oyun.
Güş:Yumuşak zeminli topraklarda (genellikle yağmurlardan sonra) kalın ve ucu yontulmuş
(kazığa bezeyen) ağaçlarla oynanan bir oyun.
Kazzık: daha çok eleştiri amaçlı ve genellikle sinirli anlarda sölenen alaycı söz.
Selamlar,sevgiler.
Ankara'dan yazan Mustafa arkadaş,soyadınız Özdemir mi?Cevabınız Evetse,Elbistan'da görev yaptınız mı?
muharrem
-
Sevgili Muharrem Aziz ve kadim dostum bu site senin ellerinle daha iyiye gidecek. Barak ağzı hep atıl kalmıştır. Halkın dilidir.
Biliyorsun Osmanlı Devleti hep bizimle uğraştığı için dedelerimiz kültür konusunda yetersiz kalmışlardır. Oysa kelimelerimiz en öztürkçe kelimelerdir.
Selamlar ve sayg?lar
Osman Demir
Istanbul
-
fizah: bağırma,haykırış,ses
kancığın fizahı: "Kadının Sesi"
-
Eskiden, şimdiki büyüklerimiz çocukken şu tekerlemeyi söylerlermiş:
elinde kanlı pıçak,
sanki bizi vuracak,
çatla patla makaryos,
kıbrıs bizim olacak...
-
babası çocuğunu dövmüş eğelerıni ufatmiş
-
süllümü kur, tağadan gir, mahmilin üstünde akkezemden sakom var, onları al gel. cıkarken balağını çemre, eyle çık ki mıha geçmesin!!! haneğimi iyi dinle bene kerc etme!! yoksa zumzuğu koduğum kimi gendini daşbaşın ardında bulursun, farı olasıca seni!!!
-
ağlanlık etmek:şaka yapmak
-
has :marul koz :ceviz
mişmiş :kayısı
bakdeniz :maydonoz
ayak yolu :tuvalet
naşır :hayan
İzar :örtü
pulus: polis
cimmek :yüzmek
cenderme :jandarma
köynek :gömlek
tuman :don
ağu :zehir
cıncık :cam kırığı
hazvel :yakacak
zibil :gübre
allem :öyle
yemeni :ayakkabı
mektep: okul
hayir :İncir
hıyar :salatalık
bocu :İt enigi
hazime gitti :hoşuma gitti
gavvur :gayri müslüm
hemşire :kız kareş
zembil :lastik kova
:
-
- helbet (elbet),
- amarat ( hamarat),
- cenderme (jandarma),
- galın (kalın),
- gırtasiye (kırtasiye),
- güçcük (küçük), eşsik (kapı önü),
- göv (gök),
- döven (dükkan),
- baalım (bakalım),
- yosa (yoksa),
- nezzet (lezzet),
- cannı (canlı),
- ossun (olsun),
- buuda (buğday),
- bakca (bahçe),
- yoharı (yukar?),
- gözel (güzel),
- böön (bugün) gibi.
beyle beyle vahit geçmiş. (böyle böyle vakit geçmiş)
herif şaşmış, noldu avrat demiş. (adam şaşırmış ne oldu hanım demiş
sinemacının halka hitabı :
sinemasında evvelce yangın çıkmış olan bir sinemacı,başka bir gün,yine yangın çıkıyor sanarak korkup kaçşıan ve bu sırada camları kıran halka sesleniyor.
bire yorum,dayım dayım yangın m'olur?bir alov gördönüz kimi hemen gaçmıya kahıysez.acık beklen balım.gırmızı lombey orıya goyan niye gomuş? o yanda nal gaçarsız.hemin siz gaçmey de bilmeysiz. biri öteni yitiy.öte de öteni yitiy.taaların cemleri gırfıcerf oldu.her dafada bi etek bellur parası veriyk. angeslek mi yapıysız yorum? bi şey yok dedikce ambelbeter gaçıysez.halbundahı gırmızı lamba yandı naal gapının yanındahılar usulladak kapıları açmalı.urgundahı çıkmadan arhadahı kimsey yitmemeli.sıraynan dofdof çıkmalı a birader,her zaman yangın mı olur? bir alev gördüğünüz gibi hemen kaçmaya kalkıyorsunuz.azıcık bekleyin bakalım.kırmızı lambayı oraya koyan niye koymuş? o yandığı vakit kaçarsınız.hem paşam siz kaçmayı da bilmiyorsunuz.biri ötekini itiyor.öteki de ötekini itiyor.pencerenin camları hurdahaş oldu. her defada bir etek cam parası veriyoruz.kasten mi yapıyorsunuz? bir şey yok dedikçe daha beter kaçıyorsunuz.halbuki kırmızı lamba yandığı vakit kapının yanındakiler yavaşca kapıları açmalı,önündeki çıkmadan arkadaki kimseyi itmemeli.sıra ile bölük bölük çıkmalı.
-
-
halfe:kalfa
şeert: çırak
zenaat:sanaat
kötek:sopa
-
ula mamet: (lan mehmet)
kele bacım: (dur helebac?m)
uvak: (ufak)
mahmucircil: (dolap)
sakko: (ceket)
külek: (su kovas?)
hatucircin: (hanım-karı)
herif: (koca).
-
çok güzel olmuş arkadışım
-
- sakko:çeket
- depik:tekme
- hış etme: perişan, darmadağın etme
yav bura çok manyakta şöyle orjinal diyaloglar varmı acaba???
-
zirtik:eşeğin çiftesi , pirpirim:semizotu, hanek:laf, çörten:damdaki suyu boşaltan boru, sini: tepsi, has:marul,kahke: kuru pasta :-) haraba etmek : dağıtmak, daraba: demir kapı gibi bişey, culluk:hindi
davar: koyun, nahır: koyun, geçi vs. gezintisi,
-
Dr.Müslüm Avkan ın , eski karpuzatan dergilerinin birinde makalesi vardı. Makaleler bölümündeki bu linki aşağıya yazıyorum.
http://www.Nizip.com/article_read.asp?id=82
Nizip diliyle yazılmış hikaye yarışmasımı açsak ne yapsak. İlgi göreceğini düşünürseniz, bir çalışma yapalım.
-
kuzzul kurt!
hanan haraba kalmıya!
seğe diyym!
acı hös!
yüz numara:tuvalet
kele bii anam!
aboov !..
düğeme:topaç
cücükel:yuvarlak taşlarla oynadığımız ama şimdi nasıl oynandığını hatırlamadığım oyun.
zoytarı:soytarı
kirtik: parça
at arabası:vardır belki hala Nizipte çoktu eskiden,atın çektiği tahtadan römorkumsu:)
tepik,depik:tekme
şerbet:meyan miydi neydi ondan yapılırdı,ramazan ayında plastik torbayla alır eve götürür içerdik.
ha unutmadan adı var mıydı bilmiyorum ama ben çocukken bisiklet motor tekerleğini bir tahta yardımıyla hızlandırır,bütün gün peşinden koşardık ve de tahta ve bilye tekerlekli araçlar imal ederdik,yokuş aşşağı kaptır gitsin,neden frenimal etmediğimiz ise yokuşun sonu olduğu halde Nizipli çocuklara has bir cesarettir...çok düşerdik ama binerdik gene de..
bu arada yaşlı bi nene vardı, "teey hoov siz nereyi gördünüz,ben taa anteplere gittim,geldim" derdi...
-
Hemşerilerim siteden bayağı uzak kalmığım görmeyeli epey Nizip hanekleri arşivi oluşmuş. Bunlar bizim öz dilimiz eskiyen yok olan dilimize sahip çıkalım. Ben özellikle eski Nizip dilini kullanmayı severim ve herkesede tavsiye ederim. Bu milli kültürümüze lisanımıza sahip çıkmazsak gelecek nesil nereden bilecek. Mesela ben her sabah günaydın yerine Sabah-ı şerifleriniz hayırlı ve uğurlu olsun derim. İyi akşamlar yerine Allah irhatlik versin derim.Bizlerde bu yok olmaya yüz tutmuş lügatımıza sahip çıkalım, gelecek nesillere birkültür mirası bırakalım . Bu arada Mehmet gardaşımızın ellerine ve emeğine sağlık böylesine güzel bir sitede arşiv hazırladığı için kendisini yürekten kutluyorum
Şu anda aklıma gelen birkaç örnek veriyorum......
Bayak Az önce
Bes Sadece
Bir habbe Bir tane
Bozarmak Rengi atmak
Çalkalanmak Dedikoduların yayılması
Taşkalakalabalık olması
Çemrenmek Eteğini toplamak
Debelenmek Çabalamak
Ellam Galiba
Ergen Bekar
Hor Hıcıl olmak Rezil olmak Mahcup olmak
HorafMahcup olmak komik duruma düşmek
Hösküt olmak Sessiz olmak
Hıncalamak Sarsmak, Hırpalamak
Köseği Yarım yanmış odun
Peren Pereng Kaçmak-Dağılmak-Bozguna Uğramak
Salıklama Tarif etmek
Sittin sene Ömür boyu
Sokranma Söylenme
mıt mıt Yavaş hareket etmek
Mukayyet olmak Sahip olmak
Mahsim Zavallı biçare
-
ECİ ( NİNE ) BİBİ ( HALA ) TEŞ ( LEGEN)
-
bundan 8-10 sene evvel, tam hatırlamıyorum. Nizipspor'un maçındayız. Takımın kaptanı malzemeci elemandanhavlu istedi. Eleman "abi atim mi?" deyip havluyu gösterdi. bizim kaptan da(adını hatırlamıyorum)
"atma oğlum atma!! mahelle maçı mı oynin?!!"
diye bağırıncahakem de dahil milletgülmekten yere yatmıştı!! :)))
-
adamın biride bizim çoçukluğumuzda
-Yorum atıpda kanneyi kırıp çınçıkları sağa sola saçalama diydi
-
döşiyin teahtasına zumzuğumdan godummu debel debel debelettiririm seni
-
FREMK BALCAMI: DOMATES (BANADURA'DA DENIR) / FATEY:FATMA / FAEL:GUNDELIKCI ISCI / FIRENGI:ANAHTAR / HANIFI:MUSLUK / HARA:NEREYE,NERESI / HORME:HANIM / HASIT:KISKANC / HALLE:KULPSUZ,BUYUK KAZAN / HEDIK:KAYNAMIS BUGDAY / ELLEHEM,ELLEAM:GALIBA / ERISMEK:SAKALASMAK / ENDEZE:ALETLER / IPCEK,IBICEK:KUR'A / IDIS ETMEK:ENEMEK / IRHAN:REYHAN,FESLEGEN / ISTIFIL OLUN:ARANIZDA HALLEDIN / DEBEL DEBEL DUSMEK:ACI ILE CIRPINMAK / DOMMALAK ASMAK:TAKLA ATMAK / DEH DUSMEK: DIKKAT ETMEK / DUYEN: DUKKAN / DUBARA:HILE / DEPIK:TEKME / DELLAK:ERKEK KESECI / NARE: DONME DOLAP / CEPIK:CABUK,ACELE.
-
İBRAM DAYI
Bundan 40 yil kadar önce bir Nizip Sabahi,günes kusluk vakti Dasbas Dagindan görünürken bir çok evde günün taskalasi baslamisti. Fadik Baci ahirdan çikardigi geçilerini nahira götürmek için arik kenarindan elinde akkezesi nahir meydaninin yolunu tuttu.Memis Dayi sabah namazi için hayat kapisinin zirzasini açip ayaginda haphapi elinde tüsbahi camiyr giderken Haddüç Bacida oglu Hösün''ü teze ekmek almasi için zabigin ucundaki Fellah Abitin firinina gönderdi.Hösün elinde çikiniyla gelirken arkasindan iki tane pissik tebelles oldu. Pissikleri kovalamak için yerden bir havara dasi firlatti. Pissikler komsu evin süllümünden sügügüne oradanda çörtene tirmandilar.Bu arada Haddüç baci piharinden aldigi hazvelin üstünde mas çorbasi pisirirken tehmalminden de pendir,temetos,pirpirim, bakdeniz, bekmez çikarip yerdeki savana ve tempire koymustu. Çirtikli sahanlarinda birer çömçe mas çorbasi içen çocuklar sonradan pirpirim dürümü yaptilar.Savandaki urvalari hayir agacinin altina döken Haddüç baciya serçe ve zevzir kuslari zivildasarak tesekkür ettiler.Horantayi ise gönderen Haddüç baci piharindekidon kazaninda asbab yikamaya basladi,çocuklarin tumanlarini, köyneklerini,mahleflerini küllü suda kaynatip tokkasladi ve çivitledi kirli sulari belladen ariga akitti.Evde kalan küçük Ali''nin ayagindaki hayde bartisa takilinca Ali kafasini taganin yanindaki hampara tasa çarpti ve dulugu sisti. Aglayan Ali geçen kahgecinin sesini duyunca aglamasini kesti künçülü ve sekerli kahge isteyen Aliye anasi zambirlanarak küncülü kahge aldi. Ortanca oglun da cercere binmeye gönderdi.Oglu da ille it naresine binecegim diye vizirdadi.Övey oglunu da has ve dari almaya gönderdi. Çevre köylerden gelen köylüler de gün isirken mallarini esek ve mahralara veya at arabariyla Hal''e,avrasaya ve masmanaya tasimaya baslamislardi, acikanlar uzun çarsida nogut dürümü ve cartlak kebabi yiyip biyan serbetiyle serinliyorlardi.Tahtani mahallesin- deki Abdo dayinin oglu Hökkese bir zembil temetos ve biber setili verip dikmesi için cullugun pinarinin yanindaki bahçeye gönderdi. Kendisi de essegin zikkesini çekip çulunu vurdu,mahralari çatti.Daheresini,bihçisini,ölbesini,telisin, haralini mahranin bir gözüne,digerini de serpenelerini yerlestirip Balgiz yolundaki hayatin yanindaki baga gitti. Basdik,dilme ve bekmez için dimiski kesti bir tiyekte hönüsü üzümüde yemek için kesip mahralara yerlestirdi. Abdo dayinin avradi Emmin baci da sire yapmak için komsu Zeyno bacidan küsümlenerek halle ve tistini istedi. Hedik yapan Zeyno baci hedik almasi için Emmin baciya kasem içirdi bir lengeride usaklarina götürdü. Bir gün önce aldigi itegi de geri verdi. Elinde hedik lengerisi olan Emmin baci karsi zabiktan gelen izar giymis; iki avrat gördü, yaklastikalrinda; "bee kele anam Sitti baci sensin hardan geliysin?bee ele anam yanindaki de Cücükçü Hacce degil mi? " diye sordu.Baskarasini yukaridan kaldiran kaldiran Cücükçü Hecce "beni tanimadin mi kele anam " diye lafa karisti, Fevkani mahallesinde kel Ali damda log loglarken süyükten siyismis, hayada düsmüs,onun omuzunu yerine koydum,korkulugunu tuttum,afat içirdim karin agrisi için cadi hapi verdim diye hanege devam etti.Yanlarinda azemefeyme geçerken killani ve mesefa çikinini yan evin bartisina koyup cora karisti.Emmin baci ögleye balcan kebabi, çigköfte ve söörme yapacagini söyledigi zaman Sitti baci da herifinin sisbörek,malhitali köfte ve ve mumbar istedigini söyledi. Yanlarindaki Siho Emminin bahçesindeki mismis,tut ve hayir agacindaki serçeler civildasip arik kenarindaki bük üzümlerine konuyorlardi. Bu arada bir tosbaga ile elöpen bükün duldasinda ilerleyip kayboldular. Komsunun oglu küçük Vakkas elinde söbelegi masmananin kus tagasindaki zevzir ve güvercinlere firlatti. Milahmet Camisinde müezzin Kadirin öglen ezanini duyduklarinda,Sitti baci "geç kaldik kele anam bizim herif bitiracak hemen gidek" dedi. Emmin baciyi kesafet basmis sürekli esniyordu. "Bee kele anam benimde devlüpten gelmis dögmem var,sofuda dövicem.Kenneam halleden alip teste koyacaktim" dedi.Aksam yapacagi siveydiz yemegi için zahfur istedi. Gelecek sene bir masara fazla ekecegini söyledi.Hepsi geç kalacagiz diye hizli adimlarla evlerinin yolunu tuttular. Karkamis yolundaki bugdaylarini cercere veren Hasan Dayi dönste bir essek yükü ortutla gelirken Birecik yolundaki ammisi oglu Irbaama rastladi. "Haaradan geliysin yoorum irbaam? Gel bize gidek biraz hanek edek" dedi. Irbaam da potugum göleginin yanindaki tarlasini telbis edip has ve dari ekip zibilledigini söyledi. Simdi eve gidip oglu Hökkes ile torunu Vakkasi kara doktora götürecegini Vakkasin idnaresinden dönüp pöçünü batirdigini, Hökkesin de elindeki bos aragi kannesini kirip elini cincik kestigini söyledi. Hasan dayida" Aboov yoorum Irbaam size nazar degmis bize gelde bizim arvat onlara üzerlik yoksa kursun döksün" dedi. Beraberce Irbaamin evine gitmek için zabigin içinde kayboldular. Dr.Müslüm AVKAN(HAYDİ ARKADAŞ?LAR BU YAZIYI GÜNÜMÜZ DİLİNE ÇEVİRELİM)SAYGILAR
-
kepir tusbaası:kara kaplumbağası
-
cuk cuk böcügü:Hamam böceği
meşefe : Banyo havlusu
-
arkadaşlar bir "eski Nizip coru" olanzindak ya da sindak tam olarak ne demeki bilen varsa cevap yazmasini istiyorum. ben bir kaç kişiye sordum kimi kuytuda, kenarda kalmış arazi; kimi de biçimsiz, imara ya da ekime müsait olmayan daha doğrusu şekili bozuk arazi anlamına geliyor dedi.
-
alıntı:
Nizipli_kurt
arkadaşlar bir "eski Nizip coru" olanzindak ya da sindak tam olarak ne demeki bilen varsa cevap yazmasini istiyorum. ben bir kaç kişiye sordum kimi kuytuda, kenarda kalmış arazi; kimi de biçimsiz, imara ya da ekime müsait olmayan daha doğrusu şekili bozuk arazi anlamına geliyor dedi.
şimdi üçgen şeklinde bir arazi vardır . Bu arazinin içine kare şeklinde bir arsa oturtturursun. Geri kalanlara zindak denir. Bunu bazen yandaki komşu satın alır ve kendi arazisini sağlama çıkarır.
-
Aydınlattığın için sağol abi, sen de olmasan...
-
Sümesi bozuk,taplama suratlı,iciyen
-
BEN BAA SORDUM DÖĞÜM TAHTASIN KIRDIM.NERDESiN BACEY..
-
"Zırtaboz" kelimesinin anlamını bilen var mı?
-
Belki inanmayacaksınız ama, evet. Burada yazan kelimelerin az bir kısmı Arapça olmak kaydıyla Öz Türkçedir. Ben ufak bir araştırma yaptım, Nizip'te yerel olarak kullanılan kelimelerin bir çoğu şu an Orta Asya Türk Cumhuriyetlerinde kullanılmaktadır. Bizim kent halkımızgenel olarak Halep Türkmenleri'nin bir uzantısıdır. Türkmen deyince Türkmenistan değil, bir Türk oymağı olan Türkmenler akla gelmelidir. Ayrıntılı bilgi için şu linkteki makaleyi okuyabilirsiniz:
http://www.civril.gov.tr/bildiriler/soy/yoruk.htm
Diğer taraftan kentimiz ve etrafında uygulanan çoğu gelenke ve görenek de hala Orta Asya'da bilinip, uygulanmaktadır. Örnek vermek gerekirse: Nizip'imizde herhangi bir tarım ürününün hasadı yapılır. Toplanan mahsül bir araya getirildiğinde geçtiğimiz yılın mahsülünden bir parça içine katılır ki, mahsül her yıl bereketli olsun. Bunu büyüklerinize ve -eğer varsa- etrafınızdaki Türk Cumhuriyetinden gelen insanlara sorabilirsiniz.
alıntı:
pompen demiş ki:
bu kelimelerin hepsi türkçe mi acaba ?
-
Çok güzel Bir Bilgi Cok Tşk Ederim Nizipli Kurt.Sana Katılıyorum
-
zaar eyle ağammm neeedekyanı zatan ortalık kel alinin başına dönmüş netör edmeli kele
-
slm
o zındak değilsındak olacak bir tarla düğün kare birde karenindışında uvaktan üçgene benzeyen azbir yer tarlanın şekilsiz kısmı yani kare veya dik dörtgenin dışında kalan yer
-
Mehmet Ali Küçük kardeşim,
Nizip''te kullanılan yerel sözcükleri yazmışsın. Çok güzel! Unutulmaya yüz tutmuş bu sözcükleri buraya taşımanız sevidirici. Ancak bu sözcükleri yazarken imlacirci kurallarına dikkat edersek dilimize daha anlamlı katkıda bulunmuş oluruz. Yanlış yazılan sözcüklere birkaç örnek vereyim:
arlangars:karmakarisik
dös:gögüs
kanne:sise
bartis:evin girisinde bulunan yuksekce basamak
tan yaz(ör:Kapi tan ayaz acik):tamamen,sonuna kadar
COR ÇALMAK:GEYIK MUHABBETI YAPMAK
balak: paca
cemlemek:sivamak
sebellah:keber
tiyara:ucak
dös değil döş, karmakarisik değil karmakarışık, sise değil şişe, bartis değil bartış, girisinde değil girişinde, yuksekce değil yüksekçe, acik değil açık, paca değil paça, cemlemek değil çemlemek,sebellah değil şebellah, ucak değil uçak, GEYIK MUHABBETI değil geyik muhabbeti olmalıdır.
Bilgisayar Türkçesi kullandığımız zaman dilimizin asli harflerindenolan i,ç,ü,ğ gibi harfleriunuturuz. Dilimize hizmet edelim derkenyanlışı öğretmeyelim.
Edited by - server-y on 31 Mar 2006 18:21:17
-
"bayak" sözcüğünü unutmayalım arkadaşlar. Bayak, az önce, demin, önceki anlamlarına gelmektedir. Türkçe bir sözcüktür. Kullandığımız "bayağı" sözcüğü de "bayak" sözcüğünden türemiştir. Hatta bu sözcük Yunus'un şiirinde de geçmektedir:
Işk aldı elüm benüm
Gösterdi doğrı yolum
Hakk'a şükür ki halüm
Bayağıdan hoş oldu
----------------------------
Elim bir ışık aldı
Bana doğru yolu gösterdi
Allah'a şükür olsun ki halim
Eskisinden (öncekinden) güzel oldu.
-
"gever" sözcüğünü duydunuz mu? Gever, suyun tarlaya akmasını sağlamak amacıyla su kanalından tarlaya açılan kapaklı su deliği demektir.
-
nedin la yorum erzi kırık